Kıymetli evrakın iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında hamilin ortaya çıkması durumunda, davacıya, mevcut hamile karşı istirdat davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, iptal davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise iptal davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır(Yargıtay 11. HD'nin 01.06.2016 tarih, 2015/11485 E, 2016/6033 K sayılı ilamı). Davacı vekili tarafından dava konusu edilen çekin verildiği beyan edilen ... A.Ş. ... Şubesine yazılan müzekkere cevabında, bahse konu çekin 31/12/2020 tarihinde ibraz edildiği bildirildiğinden, davacı vekiline çeki ibraz edene karşı istirdat davası açması ve Mahkememize bildirmesi için 25/05/2023 tarihli celsede bir ay kesin süre verildiği, kesin süreye rağmen davacı vekili tarafından istirdat davası açıldığına dair herhangi bir beyan sunulmadığı anlaşılmıştır....
Mahkemenin davanın reddi ya da kabulü yönünde verdiği karar, maddi anlamda kesin hüküm teşkil edeceğinden; davanın reddi halinde alacaklı, borçluya karşı aynı alacaktan dolayı yeni bir alacak davası açamayacağı gibi, davanın kabulü halinde borçlu da, alacaklıya karşı bir menfi tespit veya istirdat davası açamayacaktır. Bu nedenledir ki, mahkeme itirazın iptali davasında tarafların iddia ve savunmalarını genel hükümlere göre inceleyerek, borcun varlığını ve miktarını araştırmak zorundadır. Yasal dayanağını İİK'nın 67. maddesinden alan itirazın iptali davası, alacaklının icra takibine karşı borçlunun yaptığı itirazın iptali ile İİK’nın 66. maddesine göre itiraz üzerine duran takibin devamını sağlamayı amaçlamaktadır. Takip hukukundan doğan bu davada tespit edilecek husus, borçlunun icra takibine yapmış olduğu itirazında haklı olup olmadığının belirlenmesidir. Bu dava, yargılama usulü bakımından genel hükümlere tabidir (İİK. m.67/1)....
Çekin ibraz edilip edilmediği hususunda ilgili bankalara müzekkere yazıldığı ve verilen cevabi yazılarda davaya konu çekin bankaya ibraz edildiğinin bildirildiği, bunun üzerine davacı tarafa çeki elinde bulundurana karşı istirdat davası açması için süre verildiği, davacı vekilince 20.01.2022 tarihinde sunulan dilekçe ile , 12.01.2022 tarihli celsede davaya konu çekin bankaya ibrazının, mahkemeye ibraz edilmiş gibi kabul edilerek ve buna göre istirdat davası açmak üzere taraflarına süre verildiği, davaya konu çekin mahkememize ibraz edilmediği ve bu nedenle taraflarınca istirdat davası açılmayacağı hususlarının bildirilerek duruşma günü beklenmeksizin karar verilmesinin talep edildiği anlaşılmıştır....
Tarafından ibraz edildiği, davacı vekiline bu çek yönünden, çeki ibraz edene karşı istirdat davası açması için 1 haftalık kesin süre verildiği, davacı vekiline ihtaratlı tebligat çıkarıldığı, verilen kesin süre içerisinde istirdat davası açılmadığını, mahkememizce yapılan 09/01/2023 tarihli celsede davacı vekilinin ... ... Şubesine ait, ... seri numaralı, keşidecisi ... olan, 03/05/2022 tarihli, 53.000,00-TL bedelli çek ile ... bankası ... Şubesi, ... seri numaralı, keşidecisi ... Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti olan, 27/05/2022 keşide tarihli, 60.000,00-TL bedelli çek yönünden istirdat davası açmdaklarının beyan edildiği anlaşılmakla bu çekler yönünden talebin reddine, ... Bankası .... ... Şubesinin, ... seri numaralı, keşidecisi ... San. Ve Tic. Ltd. Şti. Olan , 31/05/2022 keşide tarihli, 50.000,00-TL bedelli çek yönünden çekin belirlenip ilan olunan süresi içinde muhatap banka şubesine veya mahkememize sunulmaması nedeniyle iptaline dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Tarafından ibraz edildiği, davacı vekiline bu çek yönünden, çeki ibraz edene karşı istirdat davası açması için 1 haftalık kesin süre verildiği, davacı vekiline ihtaratlı tebligat çıkarıldığı, verilen kesin süre içerisinde istirdat davası açılmadığını, mahkememizce yapılan 09/01/2023 tarihli celsede davacı vekilinin ... Şubesine ait, ... seri numaralı, keşidecisi ... olan, 03/05/2022 tarihli, 53.000,00-TL bedelli çek ile ... bankası ... Şubesi, ... seri numaralı, keşidecisi ... San. Tic. Ltd. Şti olan, 27/05/2022 keşide tarihli, 60.000,00-TL bedelli çek yönünden istirdat davası açmdaklarının beyan edildiği anlaşılmakla bu çekler yönünden talebin reddine, ... Bankası ... Şubesinin, ... seri numaralı, keşidecisi ... San. Ve Tic. Ltd. Şti. Olan , 31/05/2022 keşide tarihli, 50.000,00-TL bedelli çek yönünden çekin belirlenip ilan olunan süresi içinde muhatap banka şubesine veya mahkememize sunulmaması nedeniyle iptaline dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Şubesine ait,... çek numaralı, 17/03/2022 keşide tarihli, 60.000,00.TL bedelli çeki elinde bulunduran kişinin ortaya çıktığı, buna istinaden davacıya TTK 763. maddesi gereğince istirdat davası açması için süre verilmiş ve davacı tarafından süresinde Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2022/... Esas sayılı dosyasında istirdat davası açılmış olduğundan, iptali istenen çekin iptali davası konusuz hale gelmiş olup, ... Bankası ... Şubesine ait, ... çek numaralı, 17/03/2022 keşide tarihli, 60.000,00.TL bedelli çek hakkında karar verilmesine yer olmadığına" şeklinde karar verilmiştir....
Esas sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığı anlaşılmıştır. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafından mahkememizde açılan zayi nedeniyle iptal davasına konu çekin ibraz edilmiş olması ve çek hamiline karşı da istirdat davası açıldığı dikkate alınarak konusu kalmayan dava yönünden karar verilmesine yer olmadığı şeklinde aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir....
Esas sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığı anlaşılmıştır. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafından mahkememizde açılan zayi nedeniyle iptal davasına konu çekin ibraz edilmiş olması ve çek hamiline karşı da istirdat davası açıldığı dikkate alınarak konusu kalmayan dava yönünden karar verilmesine yer olmadığı şeklinde aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir....
Esas sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığı anlaşılmıştır. Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafından mahkememizde açılan zayi nedeniyle iptal davasına konu çekin ibraz edilmiş olması ve çek hamiline karşı da istirdat davası açıldığı dikkate alınarak konusu kalmayan dava yönünden karar verilmesine yer olmadığı şeklinde aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir....
Belirtmek gerekir ki, menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) nedeniyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder ( Kuru, B: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2017, s:146). Bu durumda İİK’nın 72/6 maddesi gereğince bedele dönüşen isteminin temeli menfi tespit davasıdır. Mahkememizce tüm dosya kapsamı itibari ile yapılan kontrolde dava dışı ......
