İİK.nun 89/3.maddesinde "üçüncü haciz ihbarnamesini alan üçüncü şahıs, icra takibinin yapıldığı veya yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesinde süresi içinde menfi tespit davası açtığına dair belgeyi bildirimin yapıldığı tarihten itbaren yirmi gün içinde ilgili icra dairesine teslim ettiği takdirde, hakkında yürütülen cebri icra işlemleri menfi tespit davası sonunda verilen kararın kesinleşmesine kadar durur." hükmüne yer verilmiştir, Somut olayda, taraflar arasındaki dava, İİK.nun 89/3. maddesi uyarınca haciz ihbarnamesine dayanılarak açılmış menfi tespit davası olup, davacının alacak borç ilişkisinin doğrudan tarafı olmadığı, bu nedenle, İİK'nun 72. maddesi gereğince tedbir kararı verilemeyeceği, İİK'nun 89.maddesinde düzenlenen özel hüküm gereğince 3.haciz ihbarnamesinin alındığı tarihten itibaren süresi içerinde menfi tespit davası açılması halinde, buna dair belgenin 20 gün içerisinde icra müdürlüğüne teslim edilmesi halinde cebri icra işlemlerinin dava sonuna kadar duracağı, davacı...
İcra Hukuk Mahkemesi'nin ... esas sayılı dosyasının hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, kanun maddeleri ve yerleşik içtihatlardan da anlaşılacağı üzere kendisine 89/3 haciz ihbarnamesi gönderilen üçüncü şahıs ancak menfi tespit davası açarak söz konusu ihbarnameye itiraz edebilmektedir, ancak ava açmak için kanun koyucu 15 günlük bir süre sınırı koymuştur, menfi tespit davası açacak olan üçüncü şahıs, bu hakkını ancak 89/3 haciz ihbarnamesinin kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde kullanabilir, dolayısıyla sorumlu hale gelmesi gerekmektedir, davacını işbu menfi tespit davasının İİK 89/3 maddesi kapsamında açılan menfi tespit davası olduğundan söz konusu madde öngörülen 15 günlük hak düşürücü süre geçtikten sonra dava açıldığından işbu davanın süreden reddine karar verilmesi gerektiğini, dava dışı borçlu ... Yağ Pet. Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti malları üzerinde halihazırda çok sayıda haciz bulunduğunu, ... Ltd. Şti yetkilisi olan ...'...
Menfi tespit davalarını düzenleyen 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun (İİK.) 72/5. maddesi gereğince, menfi tespit davası borçlu lehine hükme bağlanırsa ve borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırşa, talebi üzerine, borçlunun dava sebebi ile uğradığı zararın da alacaklıdan tahsiline karar verilir. Buna göre davalı her ne kadar çek tazminatı talebinde haksız ise de kötüniyetli olduğu ispatlanamadığından kötüniyet tazminat talebinin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Ancak menfi tespit davası 15.04.2024 tarihinde açıldığını, konuyla ilgili İİK madde 89/3 aynen şu şekildedir; “İkinci ihbarnameye süresi içinde itiraz etmeyen ve zimmetinde sayılan borcu icra dairesine ödemeyen veya yedinde sayılan malı icra dairesine teslim etmeyen üçüncü şahsa onbeş gün içinde parayı icra dairesine ödemesi veya yedinde sayılan malı teslim etmesi yahut bu süre içinde menfi tespit davası açması, aksi takdirde zimmetinde sayılan borcu ödemeye veya yedinde sayılan malı teslime zorlanacağı bildirilir” Kanun maddesinde de anlaşılacağı üzere kendisine 89/3 haciz ihbarnamesi gönderilen üçüncü şahıs ancak menfi tespit davası açarak söz konusu ihbarnameye itiraz edebilmektedir. Ancak dava açmak için kanun koyucu 15 günlük bir süre sınırı koymuştur. Menfi tespit davası açacak olan üçüncü şahıs bu hakkını ancak 89/3 haciz ihbarnamesinin kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde kullanabilir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Davanın 2004 sayılı İİK'nun madde 89/3 gereğince açılan menfi tespit davası olduğunu, 89/3 haciz ihbarnamesinin davacıya 29.03.2019 da tebliğ edildiğini, davanın ise 16.07.2019 tarihinde açıldığını, anılan yasa maddesinde 3. haciz ihbarnamesinden sonra 15 gün içinde 3. kişinin menfi tespit davası açması gerektiği hüküm altına alındığını, 15 günlük dava açma süresi hak düşürücü süre olduğunu, bu durumun mahkemece re sen dikkate alınması gerektiğinden davanın 15 günlük hak düşürücü süre geçirildikten sonra açıldığından bahisle davanın reddine karar verilmiştir....
Davacı talep sonucunda açıkça İİK 89/3 maddesine uyarınca dava açtığını ileri sürmediği, bu sebeple İİK 72 maddesi uyarınca menfi tespit davası açtığının değerlendirilmesi halinde de davacının takibin borçlusu olmadığı, davacının sadece takip sebebiyle İİK 89 maddesi uyarınca takip borçlusunun alacağının davacının zimmetinde sayıldığı kişi olduğu, davacının davalıya karşı İİK 72/2 ve 72/3 maddesi uyarınca menfi tespit davası açması da mümkün olmadığı değerlendirilmekle davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Mahkemece toplanan delillere göre: “davacı ve borçlu Şirket ortaklarının yakın akraba olması, sunulan fatura ve diğer delillerin her zaman temini mümkün belgelerden olduğu, borçlu Şirketin 2011 ve 2012 yıllarına ait ticari kayıtlarını bilirkişi incelemesi için sunmadığı, istihkak iddiasının kanıtlanamadığı, tazminata ilişkin koşulların oluşmadığı“ gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı üçüncü kişi vekili ile davalı borçlular vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1- Dava, üçüncü kişinin İİK’nun 96. vd. maddeleri uyarınca açtığı istihkak davası niteliğindedir. İcra takip dosyası içeriğinden borçlunun, ... . Asliye Ticaret Mahkemesi’nde 2012/133 Esas sayılı dosya üzerinden menfi tespit davası açtığı anlaşılmaktadır. Ne var ki ilgili dosya getirtilip incelenmediği için takibe konu senetlerle ilgili olup olmadığı denetlenememektedir....
Bu bildirimi alan üçüncü şahıs, icra takibinin yapıldığı veya yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesinde süresi içinde menfi tespit davası açtığına dair belgeyi bildirimin yapıldığı tarihten itibaren yirmi gün içinde ilgili icra dairesine teslim ettiği takdirde, hakkında yürütülen cebri icra işlemleri menfi tespit davası sonunda verilen kararın kesinleşmesine kadar durur. ..." maddesine dayanarak İİK. m. 89/3' e göre 3. kişi olarak süresi içinde menfi tespit davası açtıklarında ve menfi tespit davasında verilecek hüküm kesinleşinceye kadar icra takibinin duracağına ilişkin düzenlenecek derkenarın ... E. sayılı icra dosyasına gönderilmesini, davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı tarafa dava dilekçesi tebliğ edilmemiştir....
CEVAP;Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; İnceleme konusu çekteki yazı ve imzanın şirket yetkilisine ait olmadığından bahisle menfi tespit talebi ile açılmış davanın, haksız ve hukuka aykırı olduğunu ve davanın reddinin gerektiğini, davacı şirket yetkilisi ... tarafından, kızı ...'ın noterlik kanalıyla çek düzenleme konusunda yetkilendirildiğini ve çekin ... tarafından imzalandığını belirterek davalı vekili davanın reddi ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasını arz ve talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; İş bu dava icra takibinden önce imza sahteliğine dayalı açılan menfi tespit davasıdır. Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir....
Mahkemece toplanan delillere göre: “dava konusu kurutma makinelerinin üçüncü kişi tarafından 10.11.2007’de dava ve takip dışı ... Tekstil isimli firmaya satıldığı, davacının mahcuzların sahibi olmadığı, sunduğu ticari defterlerin de kapanış tasdikinin bulunmaması nedeni ile sahibi lehine kesin delil vasfını taşımadığı“ gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı üçüncü kişi vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, üçüncü kişinin İİK’nun 96. vd. maddeleri uyarınca açtığı “istihkak” davası niteliğindedir. Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 05.11.2010 gün, 911–650 sayılı menfi tespit kararına göre, bu davaya konu edilen haczin uygulandığı, Küçükçekmece 1. İcra Müdürlüğü’nün 2007/1351 takip sayılı dosyasına ilişkin takip borçlusunun borcunun bulunmadığına karar verildiği görülmüştür. Menfi tespit davası sonucunda verilen karar, kesinleşmesi halinde bu davada verilecek kararın sonucunu etkileyecek mahiyettedir....
