Hukuk Dairesi 2014/4906 Esas, 2014/8762 Karar sayılı ilamında, menfi tespit ve istirdat davası açılabilmesi için davacının dosya borçlusu sıfatının bulunmasının zorunlu olmadığı ve haciz baskısı altında ödeme yapmak zorunda olan 3. kişinin de istirdat davası açabileceğinin belirtildiğini, kararda aynen "...Davacının haciz baskısı altında ve ihtirazi kayıt ileri sürerek icra dosyasına teminat amaçlı yatırdığı para nedeniyle dava açmakta hukuki yararı vardır....
KARAR TARİH : 08/03/2023 Davacı tarafından mahkememizde açılan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde; ...'in şahıs şirketi olduğunu, ... San. Ve Tic. Ltd. Şti. Tarafından müvekkili lehine düzenlenmiş olan 31/05/2022, 30/06/2022, 31/07/2022 vade tarihli üç adet çek 13.09.2021 tarihinde müvekkiline teslim edilmek üzere .......
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/725 Esas KARAR NO : 2022/651 DAVA : 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit DAVA TARİHİ : 30/09/2022 KARAR TARİHİ : 05/10/2022 Mahkememizde görülmekte olan 3....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların beyanları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre; Dava, davalı tarafından dava dışı şirket hakkında yürütülen icra takibinin kesinleşmesi üzerine; davacılara ait menkul malların haczi sebebiyle, davacılar tarafından icra takip dosyasına yapılan ödemeden dolayı davalıya yapılan ödemenin davalıdan istirdadı davasıdır. Davanın niteliğine göre; 3.kişi tarafından, yani davacılar tarafından icra dosyasına yapılan ödemeden dolayı istirdat ve menfi tespit davasının icra takibinin borçlusu tarafından açılması gerekir. Bu tür davada, davacı sıfatı takip borçlusuna aittir. Takip konusu borç, 3.kişi tarafından, yani davacılar tarafından ödenmiş olsa bile davacı sıfatı asıl borçluya aittir. Çünkü, burada borçtan kurtulan takip borçlusudur. Borcu ödemiş olan 3.kişi, yani davacılar, takip alacaklısına karşı istirdat davası açamaz. (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44....
Sayılı dosyası dosyası kapsamında tahsil edildiği ,açılan davanın icra takibinde tahsil edilen paranın istirdatına yönelik olduğundan, paranın iadesi yönündeki talebin de İstirdat mahiyetinde olduğu, bu kapsamda İstirdat Davası açısından İİK.md.72 hükümlerine göre hareket etmek gerektiğinin açık olduğu, davacı, takipte borçlu sıfatını haiz olmayan 3.kişi konumunda olduğundan İİK.md.72'ye göre İstirdat Davası açma sıfatı bulunmadığı, gerek kanunun( İİK.md.72) lafzında, gerekse mahkemeler ve Yargıtay kararlarında, '' İcra dosya borçlusu olmayan 3.kişinin, icra dosyasına istinaden yapılan ödemelerden dolayı istirdat davası açamayacağı, açtığı davada taraf sıfatının bulunmayacağı '' hususunun açıkça vurgulandığı, sebepsiz zenginleşme davalarının tali nitelikte olup; istihkak davası açılabilecek bir durumda sebepsiz zenginleşme davası açılmasının mümkün olmadığı, sebepsiz zenginleşme davaları tali nitelikte olup; istihkak davası açılabilecek bir durumda sebepsiz zenginleşme...
E sayılı dosyası üzerinden davacılara ait işyerine hacze gelindiği için haciz baskısı ve tehdidi altında protokol ve bonoların düzenlenmesi ile imzalandıkları bu nedenle bu bono ve protokollerden ötürü davacıya borçlu olunmadığı yönünde açılan davada menfi tespit ve istirdat talep edilmiş ise de ; davanın niteliğine göre; 3.kişi tarafından, yani davacılar tarafından icra dosyasına yapılan ödemeden dolayı istirdat ve menfi tespit davasının icra takibinin borçlusu tarafından açılması gerektiği, bu tür davada, davacı sıfatının takip borçlusuna ait olduğu, takip konusu borcun 3.kişi tarafından, yani davacılar tarafından ödenmiş olsa bile; davacı sıfatının asıl borçluya ait olduğu, burada borçtan kurtulanın takip borçlusu olup, borcu ödemiş olan 3.kişi, yani davacıların, takip alacaklısına karşı istirdat davası açamayacakları, borcu ödeyen davacı 3.şahısların borçluya karşı genel mahkemede sebepsiz zenginleşme davası veya menfi tespit davası açabilecekleri" gerekçesiyle; Davacının menfi...
İstirdat; geri alma, İstirdat davası ise; borçlu olmadığı halde icra tehdidi altında ödenen paranın geri alınması için açılan dava türüdür. Davacı taraf "davalı tarafa bu miktar borçlu olmadığı halde icra tehdidi altında ödeme yaptığını" iddia ettiğinden, Yargıtay 19. Hukuk Dairesi'nin 2014/20553 E. , 2015/11664 K. sayılı kararında belirtildiği üzere, dava istirdat davasıdır....
Menfi tespit davası açılması bir süreye tabi değildir. Menfi tespit davası, borç (tamamen) ödeninceye kadar açılabilir. Zira, borç ödendikten sonra , istirdat davası açılabilir.(Uygulama ve Öğretide Menfi tespit ve İstirdat(Geri Alma) Davası-Nihat Yavuz syf.136) O halde İİK.'nun 72. maddesinde, menfi tespit davası açılması için bir süre öngörülmemiş olup, borç ödeninceye kadar her zaman menfi tespit davası açılabilir. (Yargıtay 3.Hukuk Dairesi'nin 2014/519 Esas 2014/7733 Karar sayılı ilamı da bu yöndedir.)...
Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabileceği gibi, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) nedeniyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder. Bu durumda İİK’nın 72/6 maddesi gereğince bedele dönüşen isteminin temeli menfi tespit davasıdır. Davacının senet bedellerinin tümünü ...'nın hesabına ödemiş olduğunu, bu ödemeyi yapmış olmasına rağmen ..., davacı senetlerini davalı ... San....
Dava hasımsız çek iptali davası olup, davacı vekili davalarının kabulünü talep etmekle, ------ ilanların yapıldığı, -------- gelen müzekkere cevaplarına göre; ------ keşide tarihli ---------------- bedelli çekler nedeniyle ibraz edildiğinden ve davacı vekili tarafından istirdat davası açıldığından işbu dava bu çekler yönünden konusuz kalmış olup karar verilmesine yer olmadığına, ---------- ait ------ seri nolu ----------keşide tarihli --------- bedelli çeklerin ibraz edilmediği --------- içerisinde mahkememize müracaat olmadığı, davaya itiraz edilmediği, çeklerin bulunamadığı anlaşılmakla, davaya konu iş bu çeklerin zayi nedeniyle çekin iptaline karar verilerek, aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
