Bu itibarla hizmet sözleşmelerine işçi aleyhine konulan cezai şartlar geçersiz, işçi lehine konulan cezai şartlar ise geçerli kabul edilmelidir. 6. İş hukukunda kararlaştırılan cezai şartın genellikle iş sözleşmesinin belirli süreli boyunca haklı neden olmaksızın feshini önlemek, eğitim verilen işçinin asgari çalışma şartına uyulmaması hâlinde eğitim giderlerini geri talep edebilmek veya rekabet yasağı sözleşmesine uygun davranılmasını sağlamak amacıyla getirildiği görülmektedir. Tüm bu hâllerde taraflar sözleşmeden doğan bir yükümlülük yüklenmekte ve cezai şart ile söz konusu taahhütlerin etkinliği sağlanmaktadır. 7. Asgari süreli sözleşmelerde cezai şart konulamayacağı yönünde bir düzenleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu tür iş sözleşmelerinde, cezai şart içeren hükümler, sadece işçi aleyhine öngörülmemiş ise geçerli kabul edilmelidir. 8....
in şirket ortaklar kurulunun 26.06.2009 tarihli kararı ile hisse devrinin gerçekleştirildiği, ticaret sicil gazetesinde yayım tarihinin 05.06.2009 olduğu, sözleşme hükümlerine göre hisse devri yapıldığının davacı kuruma bildirildiğine ilişkin herhangi bir delilin davalı tarafça dosyaya sunulamadığı, sözleşmenin 3.1.10.4 maddesine göre cezai şart uygulanması koşullarının oluştuğu, yine kurumun yeni ücret tarifesinin yayım tarihinden itibaren 30 gün içerisinde tavan dahilinde belirlenen ilave ücretin, ayrıca değişikliklerin 5 iş günü içinde yazılı ve CD ortamında kuruma bildirildiğine ilişkin davalı tarafça herhangi bir belge ve delil sunulamadığı, sözleşmenin 3.1.3.1 maddesine göre cezai şart uygulanması koşullarının oluştuğu anlaşılmakla, birbirini teyit eden bilirkişi raporlarındaki tespitler esas alınarak davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiş" şeklinde karar verildiği, gerekçede usulüne uygun olan cezai şartın 15.000,00-TL olarak belirtildiği...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Ankara 5.Asliye Ticaret Mahkemesinden verilen, tarafları, tarih ve numarası yukarıda yazılı hükmün incelenmesi sırasında Yargıtay 16.Hukuk Dairesinin 12.05.2009 gün, 2008/4792-2009/3429 sayılı, 11.Hukuk Dairesinin 14.05.2008 gün, 2008/5982-6296 sayılı kararlarıyla meydana gelen görev uyuşmazlığının giderilmesi istenilmekle, 2797 sayılı Yasa uyarınca toplanan Başkanlar Kurulu’nca dairelerin görevsizlik kararlarıyla dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü: Dava, anonim şirket hisse devri sözleşmesinden kaynaklanan, cezai şart istemine ilişkindir. Hüküm, Ticaret Mahkemesince verilmiştir. Uyuşmazlığın bu niteliği itibariyle hükmün temyiz inceleme görevi 11.Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ: 11.Hukuk Dairesinin görevsizlik kararının KALDIRILMASINA, dosyanın bu Daireye gönderilmesine, 09.07.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....
ek olarak akdedilen ürün alım taahhütnamesinde davacının eksik alıma dayalı cezai şart alacağını yıl sonunda veya toplam olarak sözleşme süresinin sonunda isteyebileceğinin belirlenmiş olduğu, davalının 2018 yılı ilk 5 aylık dönemde davalının toplamda 449,87 ton akaryakıt alındığı, yıllık asgari alım taahhüdünün 5 aylık kısmının 504,17 ton olduğu, eksik kalan kısmın 54,30 ton olduğu ve cezai şart bedelinin 5.430,00 USD olduğu, yıllık 1.210 ton akaryakıt alım taahhüdünün aylık 100,83 ton olarak davalının aylık alım miktarı üzerinden aylık olarak hesaplanmasında ise eksik kalan 84,17 ton karşılığında cezai şart bedelinin 8.417,00 USD olduğu, cezai şat tutarlarının davalının ekonomik mahvına sebebiyet vermeyeceği, bilirkişiler tarafından sunulan raporların tarafsız, bilimsel veriler ve dosya kapsamı ile uyumlu, denetime elverişli olduğu olduğu, dosya kapsamı ve aldırılan bilirkişi raporlarından; davacının davalıdan 111.125,55 TL cari hesap alacağının ve 8.417 USD cezai şart alacağının bulunduğu...
Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/1040 e sayılı dosyasında sözleşmede kararlaştırılan ve davacı şirket tarafından yerine getirilmeyen edimden kaynaklı olarak 75.000,00 TL'lik cezai şarttan dolayı 06/10/2017 tarihli kararında dava konusu taşınmazın teminat olarak kısıtlı adına bırakılmasına karar verildiği, davacı şirket tarafından 75.000,00 TL'lik teminat mektubu karşılığından dairenin devri talep edildiğinde ise vesayet makamı tarafından talebinin reddedilmesi üzerine iş bu davanın açıldığı anlaşılmıştır. Uyuşmazlık davacı şirketin sözleşme gereği edimlerini yerine getirmemesinden kaynaklı olup, dairenin davacıya ait olduğu hususunda bir ihtilaf bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki sözleşmede, arsa sahibi davalının kullanımına ait olacak şekilde 5 araçlık kapalı otopark yapacağı, yapılmadığı takdirde 75.000,00 TL tazminat ve cezai şart ödeyeceğinin kararlaştırıldığı görülmüştür. Davalı tarafından eksik iş nedeniyle cezai şart alacağına dair Konya 4....
Nitekim Yargıtay 11.Hukuk Dairesi emsal nitelikli ... tarih ve ...no.lu kararı bu yöndedir: "..Dava, davalının satış ve teslimini taahhüt ettiği, her biri 500 lira nominal değerli hamiline yazılı 25 adet ...Bankası hisse senetlerinin davalı tarafından davacıya teslimi hususunda karar verilmesi talebinden ibarettir. Taraflar arasında düzenlenmiş 17.11.1976 günlü ( satış sözleşmesi ) başlıklı sözleşme gereğince davalı, ... Bankasını 500 liralık olmak üzere 25 adet hisse senedini beheri 7300 liradan olmak üzere sattığını ve bu miktar hisse senedini davacıya teslim etmediği taahhüt ve garanti ettiğini beyan etmiş bulunmaktadır. Buna hisse senetleri menkul mal niteliğinde bulunduğuna göre, davacının talebi taahhüt edilen menkul malların teslimine müncer olmaktadır. TTK.nun 415. maddesi gereğince, hamiline yazılı hisse senetlerinin devri, şirket ve üçüncü şahıslar hakkında ancak teslim ile hüküm ifade eder....
Yani davacı taraf, 15/07/2005 tarihli “.....”ndeki gizlilik maddesinin ihlaline dayalı olarak 10. madde uyarınca cezai şart, “... Sözleşmesi”ne dayalı olarak da ödenmesi gereken konser payının verilmemesi nedeniyle alacak ve yine aynı nedenle cezai şart isteminde bulunmuştur. Mahkemece, dosyaya sunulan konser haberlerini gösterir bilgiler, basın haberleri ve yine albüm bilgilerinden anlaşıldığı üzere, sözleşmeye aykırı hareket ettiğinden, yapım sözleşmesinin 10. maddesinde belirtilen cezai şart koşullarının oluştuğu, muhasip bilirkişi incelemesinde tespit edildiği üzere davacı yanın davalı-k.davacıdan 44.603,00 TL alacak bakiyesinin olduğu karar verilmiştir....
Asıl davada davalı yüklenici şirket vekili, asıl davanın reddini istemiş, karşı davasında ise, inşaatın geç bitmesine haksız eylemleriyle sebep olan davalı arsa sahibinden maddi tazminat ile sözleşmenin 7 ve 9. maddeleri uyarınca cezai şart talep etmek ile birlikte hak kazandığı 5 no'lu bağımsız bölümdeki davalı hissesinin devri gerektiğini de ileri sürerek, tapu iptali ile davacı yüklenici adına tescili talep ve dava etmiştir....
Hukuk Dairesi'nin E. 2018/4231, K. 2019/7407 2.10.2019 tarihli bir kararında koşulları varsa cezai şartta indirim yapılmasının gerektiğini belirtiğini, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nca da bu ilkelerin benimsendiğini, buna göre bir olayda, cezai şart miktarının fahiş olup olmadığı belirlenirken borçlunun kusur derecesi ve borca aykırı davranışının ağırlığının ölçüt alınması gerektiğini ve sonuçta hak, adalet ve nesafet kurallarına uygun bir cezai şart miktarına hükmedilmesi gerektiğini, Somut olayda her ne kadar T1 kefaletinden kaynaklanan tüm risklerin 18.04.2013 ve 14.12.2012 tarihlerinde kaldırıldığı sabit olsa da, bir an dahi müvekkili T3 taahhüt ettiği edimi yerine getirmediği ve T1 cezai şart tazminatına hak kazandığı sonucuna varılacak olursa; müvekkili T3 söz konusu yükümlülüklerinin büyük bir bölümünü zamanında yerine getirerek sözleşmeden doğan borcuna sadık kaldığını, Cezai şart sözleşmenin ihlaline taraflarca bağlanan bir yaptırım olduğuna göre cezai şart miktarının sözleşmenin...
i kurmayı ve kurulduktan ... yıl sonra hisselerini devretmeyi taahhüt eden gerçek kişi ... olduğunu, ön akitin, kendisi doğrudan hisse devrini gerçekleştiren, hisse devrini hukuken geçerli şekilde tamamlayan hisse devri sözleşmesi olmadığını, zira, döviz işi ile iştigal eden şirketlerin hisse devirlerinin, Hazine'nin onayı ile mümkün olduğunu, zaten ... ile ...'ın doğrudan hisse devri yapmayıp, hisse devir işlemlerini izah eden bir önakit yapmalarının da, önakdin imzalandığı anda ...'ın hisse devri konusunda onay alıp alamayacağının henüz belli olmaması nedeniyle olduğunu, diğer yandan, yeni kurulmuş bir döviz bürosunun hisselerinin, kuruluş anından itibaren ... yıl geçmeden devredilemeyeceğini, ... ile ... arasında gerçekleşmiş, bağıtlanmış, tamamlanmış bir hisse devri akdi kurulmadığını, ... ile ... arasında bir önakit de olmadığını, ...'in ...'...
