Hukuk Dairesinin 2016/16419 Esas 2017/759 Karar sayılı ilamında da açıklandığı üzere İİK'nın 89/5. Maddesi uyarınca açılan istirdat davası için kanunda herhangi bir hak düşürücü süre öngörülmemiş ise de, İİK'nın 89/5. Maddesi uyarınca alacaklının kötüniyetli olduğunu ispat etmek zorundadır. Bu kapsamda da dosyada yeterli delil ibraz edilmemiştir. Tüm bu gerekçelerle aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava konusu uyuşmazlık, İİK'nun 89.maddesi uyarınca açılmış istirdat davasına ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 4.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 4.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 25.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Kişiler için konulmuş olan İİK 89 ve İİK 72. madde düzenlemelerindeki sürelerin bir anlamının kalmayacağı, yasanın şahıs ifadesinden anlaşılması gerekenin takip borçlusu olduğu, şu halde İİK 89. madde kapsamında, süresi içinde menfi tespit davası açma hakkını kullanmayan ve bu sebeple takip borçlusuna herhangi bir borcu olmadığı halde, yasanın emredici kuralları gereğince alacaklıya ödeme yapmak zorunda kalan 3. kişinin, genel hükümlere göre sebepsiz zenginleşme davası açması mümkündür. (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesinin 21/10/2021 tarihli 2021/1213 E. 2021/1230 K. Sayılı ilamı)Öte yandan, davalı ... Sanayi ve Tic Ltd Şti takip alacaklısı olup, takip hukuku sınırları içerisinde alacağı için başlatmış olduğu icra takibi neticesinde alacağına karşılık yaptığı haciz işlemlerinden dolayı sebepsiz zenginleşmesi söz konusu değildir....
Mahkemece, İİK'nın 89/3. maddesi uyarınca ikinci haciz ihbarnamesine süresi içinde itiraz edilmemesi, üçüncü haciz ihbarnamesinden sonra 15 gün içinde menfi tespit davası açılmamış olması, ihalenin feshinin de dava edilmemiş olması karşısında davanın süreden reddine karar verilmiştir. Davacı, istirdat ve tazminat isteminde bulunmuştur. İİK'nın 89/3. maddesinde menfi tespit davası açılması için üçüncü haciz ihbarnamesinin tebliğinden itibaren 15 günlük hak düşürücü süre tanınmış ise de aynı maddenin beşinci fıkrasına göre “…Her halde üçüncü şahıs, borçlu ile kötü niyetli alacaklıya karşı dava açarak ödemek zorunda kaldığı paranın veya teslim ettiği malın iadesini isteyebilir.” hükmü düzenlenmiştir. Eldeki dava İİK'nın 89/3. fıkraya göre değil 5. fıkraya göre açıldığından ve bu fıkrada davacının ödediği bedelin istirdadı için hak düşürücü bir süre düzenlenmemiş olduğundan mahkemece istemin hak düşürücü süreden reddine karar verilmesi doğru olmamıştır....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/417 Esas sayılı dosyası ile açılan menfi tespit davasında davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verildiği, davacı tarafından dosyaya 08.08.2018 tarihinde 14.829,79 TL ödeme yapıldığı ve davanın eldeki istirdat davasını açtığı anlaşılmıştır. İİK 89/5. maddesi gereğince borcun tamamı ödendikten sonra alacaklıya karşı açılan istirdat davasında, davacının alacaklının kötü niyetli olduğunu ispat etmesi gerekecektir. İİK'nun 89/5. maddesinde belirlenen kötü niyetli alacaklı kavramı subjektif bir durumu ifade etmektedir. Alacaklının kötü niyetli olması haksız fiil hükümleri çerçevesinde inceleme ve ispat gerekmektedir. Davacı cevaba cevap dilekçesinde, davalı alacaklının Geneyik köyü sulama kooperatifinin eski başkanı olmasından dolayı kooperatife ait kuyuların sulama amaçlı kendilerine ait kuyuların ise içme suyu amaçlı kullanıldığını bilebilecek durumda olmasının kötü niyet olduğu iddiasındadır....
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Dava, İİK 89. maddesinden kaynaklanan menfi tespit ve istirdat talebine ilişkindir. Dosya incelendiğinde,gerek işbu davanın gerekse davalılar arasındaki icra takip dosyası yönünden takip dosyasının taraflarının her ikisinin de tacir olmadıkları ve işin de ticari işletmeyle ilgili olmadığı, davalı T6 2010 yılında ticareti terk ettiğinin Uyap'tan alınan GİB kaydından anlaşıldığı, bu nedenlerle işbu uyuşmazlığın tarafların tacir ve işin her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili bulunmadığı, İİK 89. maddesinden kaynaklanan menfi tespit ve istirdat talebine ilişkin olduğu anlaşılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi - K A R A R - Uyuşmazlığın İİK 89. maddesi kapsamında açılmış istirdat davasından kaynaklanmasına ve davacının tacir olmamasına göre dosyanın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın temyiz incelemesini yapmakla görevli Yüksek 4. Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine, 21.05.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
KARAR 6100 sayılı HMKnun 69. maddesi uyarınca müdahilin de yer aldığı asıl davada hüküm taraflar hakkında verilir. Dava ihbar olunan gerçek ve tüzel kişi, davada taraf sıfatını kazanamaz. Taraf sıfatı bulunmayanların temyiz yoluna gitmesi mümkün olmadığından davada taraf sıfatı bulunmayan fer'i müdahil ... vekilinin hükmü temyiz etmesinde hukuki yararı bulunmadığından temyiz dilekçesinin reddi gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle fer'i müdahil ... vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE, taraflarca İİKnun 366/3. maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 06.11.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
SONUÇ: Davalı vekilinin temyiz dilekçesinin vaki feragat nedeniyle REDDİNE, taraflarca İİKnun 366/3. maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve 29,20 TL peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 06.12.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİKnun 366. ve 6100 sayılı HMKnun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMKnun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA; taraflarca İİKnun 366/3. maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın istek halinde geri verilmesine 13.11.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
