Mahkemece, "çekişmeye konu ipotek bedelinin bilirkişi raporu ile belirlenen güncellenmiş değeri olan 0.92 TL'nın depo edildiği" gerekçesiyle, "davanın kabulü ile 25778 ada 2 parsel zemin kat 2 nolu bağımsız bölüm üzerinde tesis edilen 13.02.1986 tarih ve 490 yevmiye sayılı imar ipoteğinin kaldırılmasına" karar verilmiştir. Hükmü taraflar temyiz etmişlerdir. Dava, imar ipoteğinin kaldırılması isteğine ilişkindir....
O halde, mahkemece HMK'nın 266. maddesi hükmü gereğince bilirkişi incelemesi yaptırılarak ve imar uygulama cetvelleri incelenerek, davalının taşınmazından imar uygulaması sebebiyle ne miktar yerin davacı taşınmazına ilave edildiği, başka bir deyişle davalı taşınmazın ne kadar metrekare kısmının dava konusu taşınmazda bedele dönüştürülerek lehine ipotek tesis edildiği tespit edilerek, bu miktarın dava tarihindeki değeri bilirkişilere hesaplattırılmalı, bu bedel davalılar adına depo ettirildikten sonra şimdiki gibi ipoteğin kaldırılması istemininin kabulüne ve buna bağlı olarak ipotek bedelinin arttırılması isteminin de kabulüne karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün açıklanan bu nedenle bozulması gerekmiştir....
Somut uyuşmazlıkta; anılan imar uygulaması işlemi idare mahkemesi kararıyla iptal edilmiş ise de kadastral parsel henüz ihya edilmemiş olduğundan davacıların ipotek bedelinin depo ettirilmesi ve ipoteğin fekkini talep etmekte hukuki yararları bulunmaktadır....
Uyuşmazlık konusu ipoteğin davacıların taşınmazında imar uygulaması sonucu oluşan 463 ada 6 parsel lehine 27.78m² 463 ada 7 parsel lehine 86,34m² 18 ada 1 parselde 192,66 m2 artışa karşılık 27/06/2000 tarihinde konulduğu, ipotek bedelinin 463 ada 6 parsel için 69.000,34 XX 896 ada 7 parsel için 36.000,00TL, 18 ada 1 parselde 16.000,00TL konularak davacıların borçlandırılmış olduğu, 26/07/2021 tarihli bilirkişi raporunda ipotek bedellerinin usulüne uygun olarak bulunduğu, ancak mahkemece yanılgılı değerlendirme ile ipotek bedellerini belediyeden alınan rayiç bedellere göre belirlemiştir. O, halde mahkemece taşınmazın değerinde ipoteğin konulduğu tarihten bugüne kadar olan artış gözetilerek dava tarihi itibariyle rayiç bedeli depo ettirilmek suretiyle ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın kaldırılması gerekmiştir....
Tüm bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; eldeki dava imar uygulaması sonucu oluşturulan kanuni ipoteğin kaldırılmasına ilişkin olup, mahkemece taşınmazı sonradan satın alan davacının arttırılacak ipotek bedelinden sorumluluğunun bulunmadığı, davacının sorumluluğunun sadece tapu kaydında yazılı olan ipotek miktarı kadar olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile kanuni ipoteğin kaldırılmasına ve davalıların kanuni ipoteğin tesis edildiği tarihte malik olan kişiye dava açmaları yönünden muhtariyetlerine karar verilmiştir. 20. Önemle vurgulamak gerekir ki; eldeki davada davanın değerini lehlerine kanuni ipotek tesis edilen kişilerden alınan taşınmazın dava tarihindeki rayiç değeri belirleyeceğinden tarafların iradesi dışında yapılan imar uygulaması sonucu tesis edilen ipoteğin kaldırılması da belirlenecek bu rayiç değerin ödenmesi halinde mümkün olacaktır. 21....
Zira, tarafların iradesi dışında yapılan imar uygulaması sonucu tesis edilen ipoteğin kaldırılması ancak belirlenecek bu rayiç değerin ödenmesi halinde mümkündür. Diğer bir ifade ile yargılama sırasında imar uygulamasına ilişkin işlem dosyası, özellikle dağıtım cetveli getirtilerek, davalılardan ne miktar taşınmaz alınarak davacı parseline katıldığı, katılan bu miktarın dava tarihindeki rayiç değerinin ne olduğu keşfen saptandıktan ve belirlenen ipotek bedeli depo ettirildikten sonra hüküm kurulmalıdır. (Yargıtay 7. Hukuk Dairesi, 2022/6711E., 2023/1964K. Sayılı ilamı) "Davacı, kanuni ipoteğin terkinini talep ettiğinden, terkin halinde ödenecek bedel, ipotek bedelinin faizi ile birlikte ulaştığı değer değil, davacının taşınmazına davalılara ait taşınmazdan imar parseli oluşturulabilmek için katılan 36 m2 yerin rayiç değeridir....
Somut olayda yerel mahkemece, dava konusu ipoteğin dayanağı olan belgeler (ipotek akit tablosu, imar uygulamasına ilişkin Belediye Encümen Kararı, şuyulandırma cetvelleri v.b.) getirtilmek suretiyle, ipotek lehtarlarının davada yer almasının sağlanması gerekir. İpotek lehtarı ... oğlu ...’nın kimlik bilgilerinin tespit edilmesi halinde kendisine kayyım tayin edilmesine dair ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/541-197 E.K sayılı ilamının kaldırılması ve ... oğlu ...’nın (öldüğünün anlaşılması halindeyse mirasçılarının) davada yer alması sağlanmalıdır. Dava konusu taşınmazda imar uygulaması ile tesis edilen imar ipoteğinin lehtarının imar uygulaması öncesine ait kadastral parsellerinin tedavüllü tapu kayıtları (geldi ve gitti kayıtları denetlenebilir biçimde kütük sayfaları) da temin edilmelidir....
Yerel Mahkemece, davacı ... tarafından açılan ipoteğin fekki davasının kabulüne, ... ..... ve ...tarafından açılan karşı davaların reddine karar verilmiş, hüküm davalı ve karşı davacı ... tarafından temyiz edilmiştir. Dava, imar uygulaması sırasında 2981 Sayılı İmar Affı Yasasının 10/c maddesi uyarınca konulmuş bulunan ipoteğin kaldırılması, karşı dava ise Belediye Encümeni tarafından tek taraflı olarak tesbit edilen ipotek bedelinin güncelleştirilmesi istemine ilişkindir. Dosyaya getirtilen davacıya ait 2634 parsel numaralı taşınmazın tapu kaydına göre; sicilin düzenleme suretiyle oluştuğu anlaşılmaktadır. Tescil ile birlikte 03.06.1996 tarihinde taşınmaz yükümü olarak diğer davalıların yanısıra davalı ... yararına da 57.090.000.TL. bedelli ipotek tesis edilmiştir....
imar-ıslah çalışması yapılan 2828 ada 11 parsel sayılı taşınmazda 120 m² hissesi bulunmakta iken imar uygulaması ile 32 m²sinin düzenleme ortaklık payı olarak kesildikten sonra kalan 88 m² hissesinin imar parseli oluşturulmasına yeterli olmaması nedeniyle müvekkiline verilmeyen 38 m²nin davalının hissesine eklenerek taşınmazın 126 m²ye tamamlandığını, müvekkili lehine davalı aleyhine kanuni ipotek tesis edildiğini, yol olarak ayrılan kısımdan tesis edilen bir ipoteğin söz konusu olmadığını, aksine verilmeyen 38 m² hissesinin karşılığı olarak 2981 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin (c) bendi gereğince tesis edildiğini, İzmir Kadastro Müdürlüğü tarafından Karabağlar Belediye Başkanlığına gönderilen yazılar ile imar ipoteklerinin tapudan terkinine ilişkin işlem dosyalarının geri çevrilmekte olduğunu, kararının usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması gerektiğini ileri sürmüştür. C....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar Aleyhine 21.10.2010 gününde verilen dilekçe ile ipoteğin kaldırılması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10.06.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ... ve ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı, maliki olduğu 300 ada 45 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydı üzerine imar uygulaması sırasında davalılar lehine 08.12.1993 tarihinde tesis edilen ipoteğin yasal faizi üzerinden depo edilmesi suretiyle ipoteğin terkinine karar verilmesini istemiştir....
