"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin geçersizliğinin tespiti ve feshi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkilinin de bir dairesinin bulunduğu, ......
faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
İbranamede yer alan işçilik alacaklarının bir kısmı yönünden savunma ile çelişkinin varlığı ibranameyi bütünüyle geçersiz kılmaz. Savunma ile çelişmeyen kısımlar yönünden ibra iradesine değer verilmelidir (Yargıtay 9.HD. 24.6.2010 gün, 2008/33597 E, 2010/20380 K). Başka bir anlatımla, bu gibi durumlarda ibranamenin bölünebilir etkisinden söz edilebilir. Bir ibraname bazı alacaklar bakımından makbuz hükmünde sayılırken, bazı işçilik hak ve alacakları bakımından ise çelişki sebebiyle geçersizlikten söz edilebilir. Aynı ibranamede çelişki bulunmayan ve miktar içermeyen kalemler bakımından ise borç ibra yoluyla sona ermiş sayılabilir.İbraname savunması, hakkı ortadan kaldırabilecek itiraz niteliğinde olmakla yargılamanın her aşamasında ileri sürülebilir (Yargıtay HGK. 27.1.2010 gün 2009/9-586 E, 2010/31 K. ; Yargıtay 9.HD. 13.7.2010 gün, 2008/33764 E, 2010/23201 K.)....
Savunma ve işverenin diğer kayıtları ile çelişen ibra sözleşmelerinin geçersiz olduğu kabul edilmelidir. Miktar içeren ibra sözleşmelerinde ise, alacağın tamamen ödenmiş olması durumunda borç ifa yoluyla sona ermiş olur. Buna karşın kısmi ödeme hallerinde, Dairemizin kökleşmiş içtihatlarında ibraya değer verilmemekte ve yapılan ödemenin makbuz hükmünde olduğu kabul edilmektedir. Miktar içeren ibranamenin çalışırken alınmış olması makbuz etkisini ortadan kaldırmaz. Miktar içermeyen ibra sözleşmelerinde ise, geçerlilik sorunu titizlikle ele alınmalıdır. İrade fesadı denetimi yapılmalı ve somut olayın özelliklerine göre ibranamenin geçerliliği konusunda çözümler aranmalıdır. Yine, işçinin ibranamede yasal haklarını saklı tuttuğuna dair ihtirazi kayda yer vermesi ibra iradesinin bulunmadığını gösterir. İbranamede yer almayan işçilik alacakları bakımından, borcun sona erdiği söylenemez....
Savunma ve işverenin diğer kayıtları ile çelişen ibra sözleşmelerinin geçersiz olduğu kabul edilmelidir . Miktar içeren ibra sözleşmelerinde ise, alacağın tamamen ödenmiş olması durumunda borç ifa yoluyla sona ermiş olur. Buna karşın kısmi ödeme hallerinde, Dairemizin kökleşmiş içtihatlarında ibraya değer verilmemekte ve yapılan ödemenin makbuz hükmünde olduğu kabul edilmektedir. Miktar içeren ibranamenin çalışırken alınmış olması makbuz etkisini ortadan kaldırmaz. Miktar içermeyen ibra sözleşmelerinde ise, geçerlilik sorunu titizlikle ele alınmalıdır. İrade fesadı denetimi yapılmalı ve somut olayın özelliklerine göre ibranamenin geçerliliği konusunda çözümler aranmalıdır. Yine, işçinin ibranamede yasal haklarını saklı tuttuğuna dair ihtirazi kayda yer vermesi ibra iradesinin bulunmadığını gösterir. İbranamede yer almayan işçilik alacakları bakımından, borcun sona erdiği söylenemez....
Savunma ve işverenin diğer kayıtları ile çelişen ibra sözleşmelerinin geçersiz olduğu kabul edilmelidir . Miktar içeren ibra sözleşmelerinde ise, alacağın tamamen ödenmiş olması durumunda borç ifa yoluyla sona ermiş olur. Buna karşın kısmi ödeme hallerinde, Dairemizin kökleşmiş içtihatlarında ibraya değer verilmemekte ve yapılan ödemenin makbuz hükmünde olduğu kabul edilmektedir. Miktar içeren ibranamenin çalışırken alınmış olması makbuz etkisini ortadan kaldırmaz. Miktar içermeyen ibra sözleşmelerinde ise, geçerlilik sorunu titizlikle ele alınmalıdır. İrade fesadı denetimi yapılmalı ve somut olayın özelliklerine göre ibranamenin geçerliliği konusunda çözümler aranmalıdır. Yine, işçinin ibranamede yasal haklarını saklı tuttuğuna dair ihtirazi kayda yer vermesi ibra iradesinin bulunmadığını gösterir. İbranamede yer almayan işçilik alacakları bakımından, borcun sona erdiği söylenemez....
B) Davalı Cevabının Özeti: Davalı, davacının işten haklı neden ile çıkarıldığını, sürekli diğer çalışanlarla kavga edip huzursuzluklar çıkardığını, hatta mesai saatleri içerisinde çalışmasını bırakıp sigara içtiğini bu hareketlerinin sürekli devam ettiğini fakat iyi niyet ile idare edilerek çalışmasına izin verildiğini, ancak 01.07.2007 tarihinde davacının diğer çalışan işçi ile kavga ettiğini ve yapılan kavganın imalat müdürü tarafından tutanak ile tespit edildiğini, davacının imzaladığı belirli süreli iş sözleşmesine aykırı hareket etmesi nedeni ile iş sözleşmesinin fesih edildiğini, davacının işyerinden çıkarıldıktan sonra işvereni ibraname ile ibra ettiğini, davacının çalıştığı dönemlerde tüm yıllık izinlerini kullandığını ve maaşının da asgari ücretten ödendiğini, savunarak davanın reddini istemiştir....
İcra Müdürlüğünün 2012/6062 esas sayılı dosyasına sunulan ibranamede ... isminin mürekkepli kalemle yazıldığı, imzanın da aynı kalem ile atıldığı ancak belge üzerindeki diğer yazı ve rakamların bilgisayar aracılığıyla oluşturulduğu belirtilmiş ve davacı tarafın sahte belge düzenlemeyi alışkanlık haline getirdiği, bu haliyle ibranamenin kabulünün mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddi ile kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmiştir. Dosya içindeki bilgi ve belgelerden; davalı hakkında davaya konu olay nedeniyle iftira suçundan kamu davası açıldığı, ... 5....
İtiraz Hakem Heyetince temyize konu kararın gerekçesinde; sigortalıya ödeme yapılmadan ibraname imzalatılması ve bu nedenle ödemenin geciktirilmesinin hukuka aykırı olduğu, TBK'nın 28 inci maddesine göre aşırı yararlanma hükmü taşıdığı ve somut olayda ibranamenin makbuz hükmünde olduğu, zarar görenin TBK'nın 28 inci maddesine göre 1 yıl içinde sözleşme ile bağlı olmadığını bildirdiği belirtilmişse de dosya kapsamındaki dava dilekçesinde TBK'nın 28 inci maddesine dayanılmadığı, davacının ibranamenin imzalandığı tarihte baskı altında ve zorda olduğunu ileri sürmediği, herhangi bir ihtirazi kayıt konulmadan ibranamenin imzalandığı gözetildiğinde, davalı vekilinin itirazının kabulü ile davanın tümden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hatalı değerlendirme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir. 2. Bozma ilamının kapsam ve şekline göre, davalı vekilinin diğer temyiz itirazları şimdilik incelenmemiştir. VI. KARAR 1....
Diğer yandan mahkemece, ibranamenin düzenlenme tarihi ile dava tarihi arasında 2918 Sayılı Yasanın 109/4. maddesinde ön görülen iki yıllık süresinin geçmiş olduğu kabul edilerek karar verilmiş ise de; ibranamenin iptaline ilişkin yasal düzenlemenin 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Sorumluluğa İlişkin Anlaşmalar” başlıklı 111. maddesinde düzenlendiği gözetilmeksizin hatalı değerlendirme ile ibranamenin iptaline yönelik olarak 2918 Sayılı Yasanın 109/4.maddesi çerçevesinde değerlendirme yapılması da doğru görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 02/07/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi....
