"İçtihat Metni" Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, Kurumca resen tahakkuk ettirilen fark işçilik ve prim borcunun ihtirazi kayıtla ödenmesinden sonra yersiz olduğu ididiası ile iadesi ve Kuruma karşı borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, bozmaya uyularak ilâmında belirtildiği şekilde, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Eldeki davada mahkemece ilk kez verilen 05.03.2014 tarihli karar, Dairemizin bozma ilamı ile “...Mahkemece, öncelikle, davacı şirketin, asgari işçilik oranına itirazı nedeniyle Kurumca Asgari işçilik Tespit komisyonundan alınan %9 oranının hangi kriterler esas alınarak %9 olarak belirlendiğinin sorulması ve denetlenmesi gerekir....
tarihinde 11.423,00 TL olmak üzere toplam 121,804,98 TL tahsil edildiğini, davalı Kurumun fark asgari işçilik belirlemesine ilişkin hesap ve değerlendirme yöntemlerinin de yasaya ve yönetmeliğe aykırı olduğunu ileri sürerek Kurumun, 11/02/2019 tarih ve 20413601/202. 99/2278592 sayılı yazısına dayalı fark asgari işçilik tespitinin ve buna dayalı sigorta prim borcu tahakkuku işleminin iptaline, prim borcu olarak davacıdan tahsil edilen toplam 121.804,98 TL'nin ödeme tarihlerinden itibaren yasal faizleri ile birlikte davalı Kurumdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir....
Dava, kooperatif tarafından yapılan inşaatın 2007/Mayıs ayı sonu itibariyle sona erdiği ve bu tarihten sonra işçi çalıştırılmadığı ve 2007/Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarına ait işçilik bildirimlerinin sahte olduğu ve 2007/Mayıs ayı itibariyle eksik işçilik bildirimi nedeniyle, ek pim tahakkuku yapılması gerektiğine ilişkin olarak, Kurum müfettişi tarafından düzenlenen rapora istinaden, Mayıs ayından sonraki döneme ait bildirimler iptal edilmiş ve bu döneme ilişkin olarak işveren tarafından ödenen primlerin Borçlar Kanununun 65. maddesi uyarınca irad kaydedilerek, ayrıca eksik işçilik bildirimi nedeniyle 2007/Mayıs ayı itibariyle ek prim tahakkuku yapılmıştır....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2020/874 KARAR NO : 2022/1614 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : KULU ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 31/10/2019 NUMARASI : 2015/573ESAS-2019/650 KARAR DAVA KONUSU : İş (SSK'ca Belirlenen Eksik İşçilik Prim Tutarına İtiraza İlişkin) KARAR : İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş ve dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gelmiş olmakla dosya incelendi, yapılan müzakere sonunda, gereği düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı T5 in 2014/5- 2015/4 dönemlerinde sigortasız çalıştığından bahisle kurumca resen tahakkuk ettirilern prim borcu ve gecikme zammına ilişkin işleminin iptalini talep etmiş, Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; işyerinde yapılan fiili denetim sonucu düzenlenen kurum işleminin yerinde olduğundan davanın reddini talep etmiştir...
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2020/874 KARAR NO : 2022/1614 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : KULU ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 31/10/2019 NUMARASI : 2015/573ESAS-2019/650 KARAR DAVA KONUSU : İş (SSK'ca Belirlenen Eksik İşçilik Prim Tutarına İtiraza İlişkin) KARAR : İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş ve dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gelmiş olmakla dosya incelendi, yapılan müzakere sonunda, gereği düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı T5 in 2014/5- 2015/4 dönemlerinde sigortasız çalıştığından bahisle kurumca resen tahakkuk ettirilern prim borcu ve gecikme zammına ilişkin işleminin iptalini talep etmiş, Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; işyerinde yapılan fiili denetim sonucu düzenlenen kurum işleminin yerinde olduğundan davanın reddini talep etmiştir...
Ancak, 506 sayılı Yasanın konuya ilişkin 130. maddesinde yer alan; “İşverenin Kuruma, emsaline, yapılan işin nitelik, kapsam ve kapasitesine göre işin yürütülmesi için gerekli olan sigortalı sayısının, çalışma süresinin veya prime esas kazanç tutarının altında bildirimde bulunduğunun Kurumca saptanması halinde, işin yürütülmesi için gerekli olan asgari işçilik miktarı, yapılan işin niteliği, bünyesinde kullanılan teknoloji, iş yerinin büyüklüğü, benzer işletmelerde çalıştırılan işçi sayısı, ilgili meslek veya kamu kuruluşlarının görüşü gibi unsurları dikkate alarak sigorta müfettişi tarafından tespit edilir.” düzenlemesi; kayıt dışı çalışmadan kaynaklanan prim kaybının önüne geçilebilmesi yönünden, 506 sayılı Yasanın 79. maddesindeki yöntem ve asgari işçilik oranlarıyla bağlı kalınmaksızın, eksik işçilik bildiriminde bulunulup bulunulmadığının tespitine imkan vermektedir. 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasanın 85. maddesinin ilk fıkrası da anılan...
Hükmün davalılar avukatlarınca temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-01.10.1986 – 01.05.1995 tarihleri arasında davalı işverenlere ait işyerinde hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin ve sigorta primine esas kazanç tutarlarının tespitine ilişkin davada mahkemece verilen ilk kararın Dairemizce bozulduğu, 04.06.2014 gün ve 11830/13794 sayılı bozma ilamında “… (c) bendi gereğince, idare veya yargı makamları tarafından belirlenen ücretlerin prim hesabına esas alınabilmesi için bu tür kazançlara hak kazanmak yeterli olmamakta, işçilik alacaklarına ilişkin taraflar arasında çıkan uyuşmazlıkta mahkemece verilen karar...
Dava kurumca davacı şirkete tahakkuk ettirilen prim ve gecikme zammı toplamı 18.598,43 TL nin iptaline yöneliktir. Kurum müfettişi iş yeri kayıtları üzerinde yaptığı inceleme sonucu davacının fatura ve belgelere göre elde ettiği gelir, ihalesini aldığı işler ve çalıştırdığı işçi sayısına göre somut bir veri olmadan bu kadar işin kuruma bildirilen sayıda işçi ile yapılamayacağı düşüncesi ile bu işin kaç işçi ile yapılacağına dair bir sayı belirleyip mevcut işçi sayısından çıkartmış, aradaki farkın eksik işçilik bildirimi olarak kabulü ile bu sayı kadar her ay için prim ödenmedi diye hesaplama yaparak davacıya prim borcu çıkartmış, ayrıca 2007 yılı için (6 ve 12. ay dahil) eksik işçilik bildirimi nedeniyle idari para cezası da uygulandığı görülmüştür. Öncelikle müfettişin tespit ettiği bu eksik bildirimlere dayalı olarak kurumca verilen idari para cezaları ... 1....
Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun “Prim Belgeleri” başlığını taşıyan 79’uncu maddesinin 12’nci fıkrasında;....gerçek veya tüzel kişilerce yapılan inşaatlardan dolayı yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığının Kurumca araştırılacağı, usul ve esasları yönetmelikle belirlenecek bu araştırma sonucunda yeterli işçiliğin bildirilmemiş olduğunun anlaşılması durumunda, bildirilmemiş olan işçilik tutarı üzerinden hesaplanan prim tutarının, gecikme zammı ile birlikte sigorta müfettişince inceleme yapılması istenilmeksizin işveren tarafından ödendiği takdirde, işyeri hakkında sigorta müfettişine inceleme yaptırılmayabileceği belirtilmiş; 16’ncı fıkrasında; Kuruma, yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığının araştırılmasına ilişkin yöntem, işin yürütümü için gerekli olan asgari işçilik tutarının tespitinde ve Kuruma yeterli işçilik bildirmiş olup olmadığının araştırılmasında dikkate alınacak asgari işçilik oranlarının saptanması ve asgari işçilik oranlarına yönelik itirazların incelenerek...
İşveren, "araştırma" aşamasında tebliğ edilen prim borcunu ve gecikme zammını ihtirazi kayıtla ödemesi koşuluyla istirdat davasını 10 yıllık süre içerisinde açabilir. Olumsuz tespit istemine ilişkin davanın açılmasından sonra işverenin tebliğ edilen prim ve gecikme zammını ödemesi halinde dava kendiliğinden istirdata dönüşür. Bunun için davacının ıslah dilekçesi sunmasına gerek yoktur. Yalnızca ödemeye ilişkin belgelerin sunulması ve ödenen miktarın olumsuz tespit istemine konu dava değerini aşması halinde eksik harcı tamamlanması yeterlidir. İİK'nun 72.maddesi kıyasen uygulanmalıdır. Dava açıldıktan sonra prim ve gecikme zammı ödenirken ihtirazi kayda gerek yoktur. İşveren, asgari işçilik uygulamasının hukuka aykırı olduğu savına dayalı olumsuz tespit davası açmakla ihtirazi kayıt iradesini zaten daha önceden ortaya koymuştur....
