Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir (TMK m.785). Genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazlar için, yol ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan geçit hakkı, bu ihtiyacın sona ermesi ile birlikte ya da yüküne oranla çok az yarar sağladığı kanıtlandığı takdirde hukuksal temelini de kaybedeceğinden, böyle bir durumda yükümlü taşınmazın maliki de bedel karşılığında taşınmazı üzerinde kurulan geçit hakkının kaldırılmasını isteyebilir. Geçit hakkının kaldırılması davalarında, davacı tarafından geçit ihtiyacının sona erdiğinin veya kaldırılması istenen geçitin davalının taşınmazına yüküne oranla çok az yarar sağladığının kanıtlanması gerekir....

Hükmüne uyulan bozma kararında özetle; " Mahkemece, “tapu siciline güven ilkesi gereğince davalı TEK genel müdürlüğü tarafından kanunî prosedür izlenerek irtifak hakkının tesis edildiği ve irtifak hakkının kamu yararı gereğince tesis edildiği” gerekçesiyle davacı ... Yönetiminin irtifak hakkının kaldırılması yönündeki davasının reddine karar verilmiş ise de, ormanlarda irtifak hakkının nasıl kurulacağının 6831 sayılı Kanunun 15 ve 17. maddelerinde gösterildiği, kanunda belirtilen yöntemle irtifak hakkı kurulmadığından Orman Yönetimini bağlamayacağı gözetilerek kesinleşen orman kadastro sınırları içinde kaldığı belirlenen taşınmaza ait tapu kaydı üzerindeki davalı ... lehine daimi irtifak hakkı tesisine ilişkin şerhin silinmesine karar verilmesi " gereğine değinilmiştir....

Sayılı kararı ile Tekirova 878 parsel sayılı taşınmazın kaydında davalı şirket lehine tesis edilen üst hakkının iptali ile tapudan terkinine karar verilerek Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nin 24/10/2019 tarih 2019/1137 E. 2019/1098 K. Sayılı kararı ile davalının istinaf başvurusunun esastan reddedildiğini, resmi senedin üst hakkının bedeli başlıklı 7....

ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 23/11/2021 NUMARASI : 2020/33 ESAS - 2021/523 KARAR DAVA KONUSU : Üst Hakkı Kurulması (İrtifak Hakkının Kaldırılması) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili Nihat Tatlı'nın hissedar olduğu Sakarya İli, Karasu İlçesi, Karasu Mahallesi, 28 parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde Türkiye Elektrik Kurumu lehine bila müddet istimlaken irtifak hakkı ve 22 parsel nolu pilon yerinin mevcut olduğunu, TEK lehine irtifak hakkının 03/07/1974 tarihinde koyulduğunu, taşınmazın kaydında iş bu irtifak hakkı mevcut olsa da, taşınmaz üzerinde ne bir direk, ne de bir hattın geçmediğini, uzun yıllar önce direklerin söküldüğünü, bu nedenle mevcut irtifak hakkının taşınmaz üzerinde bir yük oluşturduğunu, taşınmazın değerini olumsuz yönde etkilediğini, öncelikle irtifak hakkı ve plon yerinin bedelsiz olarak kaldırılmasını, bu talepleri kabul görmediği takdirde mahkemece yapılacak inceleme ile uygun bir bedel karşılığında...

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 28/10/2010 gününde verilen dilekçe ile irtifak hakkının kaldırılması olmaz ise su kullanım hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 20/11/2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı, 253 ada 23 parsel sayılı taşınmazın hissedarı olduğunu, 17.09.2006 tarihli sözleşme gereğince taşınmazında bulunan kuyu suyunun 1/2 oranında kullanma hakkının davalıya verildiğini, davalının anlaşmaya aykırı olarak kendisine su kullandırmadığını belirterek davalı lehine tesis edilmiş olan irtifak hakkının kaldırılmasını, kabul edilmediği takdirde 1/2 oranında su kullanma hakkının tesciline karar verilmesini talep etmiştir....

Mülkiyet hakkının sağladığı bazı yetkilerin kullanılmasına imkan veren irtifak hakkının çeşitlerinden olan intifa hakkı ile üst hakkının hüküm ve sonuçları birbirinden farklı olup, intifa hakkı ile üzerinde tesis edilen taşınmazdan tam bir yararlanma yetkisi elde edilmekte iken üst hakkı ile sadece inşaat yapmak veya mevcut bir yapıyı muhafaza etmek yetkisi elde edilmektedir. Dolayısıyla üst hakkı (inşaat hakkı) ile intifa hakkının sağladığı tüm yetkilerin kullanılması mümkün değildir. Yukarıda anılan Emlak Vergisi Kanununda arazinin irtifak hakkı sahibinin değil, irtifak hakkının bir çeşiti olan, mülkiyet hakkına en yakın yetkileri sağlayan intifa hakkı sahibinin vergi mükellefi olduğu belirtildiğinden, emlak vergisine konu arsalar üzerinde Medeni Kanunun 751. maddesine istinaden inşaat hakkına sahip olan davacı vakfın emlak vergisi mükellefi olduğunun kabulü mümkün değildir. Bu durumda Mahkemece, ......

Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir (TMK m.785). Genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazlar için, yol ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan geçit hakkı, bu ihtiyacın sona ermesi ile birlikte ya da yüküne oranla çok az yarar sağladığı kanıtlandığı takdirde hukuksal temelini de kaybedeceğinden, böyle bir durumda yükümlü taşınmazın maliki de bedel karşılığında taşınmazı üzerinde kurulan geçit hakkının kaldırılmasını isteyebilir. Geçit hakkının kaldırılması davalarında, davacı tarafından geçit ihtiyacının sona erdiğinin veya kaldırılması istenen geçitin davalının taşınmazına yüküne oranla çok az yarar sağladığının kanıtlanması gerekir....

otelin ana kapısından resepsiyon önüne, oradan da havuzların bulunduğu alana giden otel içi yol olduğunu, bu yolun kumsala ulaşımı da olmayıp, istinat duvarı ile yolun bittiğini, davalı tarafça sürekli olarak yaratılan haksız hukuki muarazalar nedeniyle müvekkil şirket otel misafirleri ve çalışanlarının sürekli olarak huzursuzluk içinde olduklarını, bu nedenle yasal koşulları sağlamadığı halde gereksiz ve yersiz olarak kurulmuş olan ve bugüne kadar hiç kullanılmayan, birden fazla alternatifi olan "D harfiyle gösterilen 2459 m2lik geçit hakkının" kaldırılması ile tapudan terkininin bu dava ile talep edildiğini, müvekkilinin 1915 parseldeki üst hakkını devir almasından önce "C, D ve E" olarak adlandırılan 3 geçit hakkının 4 ayrı yol olarak davalı lehine bedelsiz olarak tapuya şerh edildiğini, müvekkili şirketin üst hakkı sahibi olduğu 1915 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki üst hakkı davalıya ait iken davalı tarafça Vakıflar Bankası TOA ya devredildiğini, 1915 parselde bulunan Simena Tatil...

geç 120 gün içinde başlanacağı ve toplamda 24 ay içinde yapı kullanım izni alınarak bitirileceğinin belirlendiğini, ayrıca sözleşmeye göre irtifak hakkının sürenin bitimi ile sona ereceğini, sözleşme hükümlerine aykırı davranılması ve taşınmazın sözleşmede öngörülen amaçlar dışında kullanılması halinde sözleşmenin feshedileceği hükmünün bulunduğu, taşınmazın tapu kaydına irtifak hakkı tescil edilerek davalıya 03/04/2015 tarihinde teslim edildiği tarihten itibaren 24 aylık süre dolmuş olmasına rağmen işin yapımına dahi başlanmaması üzerine irtifak hakkı sözleşmesinin 10/04/2017 tarihinde rektörlük oluru ile feshedildiği, feshin davalıya bildirildiği belirterek taşınmaz üzerinde kurulu bulunan irtifak (üst hakkı) hakkının terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Üst hakkının önemi, “arazinin mülkiyetinden bağımsız olarak, arazi üzerindeki bir yapının mülkiyetinin kazanılmasından” kaynaklanmaktadır (Jale Akipek, Türk Eşya Hukuku, Üçüncü Kitap Mahdut Haklar, S.134). Üst hakkı en az otuz yıl için kurulmuşsa, sürekli niteliktedir (TMK. m. 826). Üst hakkının düzenlendiği TMK'nun 826.maddesinde "Bir taşınmaz maliki, üçüncü kişi lehine arazisinin altında veya üstünde yapı yapmak veya mevcut bir yapıyı muhafaza etmek yetkisi veren bir irtifak hakkı kurabilir. Aksi kararlaştırılmış olmadıkça bu hak, devredilebilir ve mirasçılara geçer. Üst hakkı, bağımsız ve sürekli nitelikte ise üst hakkı sahibinin istemi üzerine tapu kütüğüne taşınmaz olarak kaydedilebilir....