"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazdaki enerji nakil hattının sökülmesi üzerine, taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkı şerhinin terkini karşılığında idarece takdir edilen ve davacı tarafından ödenen bedelin fazla olduğunun tespiti ile davalıya fazla ödenen bedelin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazdaki enerji nakil hattının sökülmesi üzerine, taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkı şerhinin terkini karşılığında idarece takdir edilen ve davacı tarafından ödenen bedelin fazla olduğunun tespiti...

Tapu kütüğünün ayrı bir sayfasına kaydedilen, bağımsız ve sürekli nitelikte olan üst hakkının, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun'un 704. maddesi kapsamında taşınmaz olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu durumda, üst hakkı kurulması işlemi, bir taşınmazın kiralanması niteliğinde olduğundan, üst hakkı bedeli üzerinden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinin 5. fıkrasının (b) bendi uyarınca tevkifat yapılması gerektiğinden yapılan tahakkuk işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle temyiz isteminin kabulüyle Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerektiği oyuyla Daire Kararına katılmıyoruz....

İrtifak hakkının terkinine ilişkin bu genel açıklamalardan ayrık olarak somut olayda olduğu gibi irtifak hakkının hatalı olarak tapuya kaydedilmesi de bir başka terkin koşuludur. İrtifak hakkının yararın önemli derecede ortadan kalkması ya da taşınmaz malikine ağır külfet yüklemesi durumunda mülkiyet hakkı sahibi, bu hakkın terkinini bir bedel karşılığı isteyebilmektedir. İrtifak hakkının tapu kaydına hatalı işlenmesinde böyle bir bedel ödeme zorunluluğu yok ise de hatalı irtifak hakkı tesisi nedeniyle bir kazanımı olmuş ise, somut olayda olduğu gibi kamulaştırma bedeli almış ise, bu bedelin iadesinin gerekeceği de kuşkusuzdur. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin iadesi için ayrı bir dava açılması gerekmez. Bu husus terkin isteğine bağlı bir sonuçtur....

kısmının 49 yıllık müstakil ve daimi nitelikli üst hakkı ile 376,83 m2'sinin 3 yıllık geçici irtifak hakkı kamulaştırılması kararı alındığını bu bağlamda Mustafakemalpaşa Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/101 D.İş. sayılı dosyası ile Kamulaştırma Kanununun 27....

Dosya içeriği ve toplanan delilerden; dava konusu 575 ada 10 parsel sayılı taşınmazın kayden davacı Hâzineye ait olduğu ve 25.04.1996 tarihinde davalı lehine 49 yıl müddetle irtifak hakkı tesis edildiği, 15.05.2009 tarihinde irtifak hakkı şerhinin tapuda yenilendiği, 15.05.2009 tarihli irtifak hakkı şerhine dayanak 22.04.2009 tarihli irtfak hakkı sözleşmesinin 4. maddesinde, ‘'Birinci maddede belirtilen taşınmazın üzerinde, kültür ve sanat merkezi olarak kullanılmak amacıyla irtifak hakkı kurulmuş olup, bu amaçla kullanılacaktır. İrtifak hakkı süresince, idarece izin verilmedikçe, hak lehtarı irtifak hakkının ve taşınmazın kullanım amacını değiştiremez ve amaç dışı kullanamaz, irtifak hakkı kurulan alanın sınırlarını genişletemez ve değiştiremez.”; 7. maddesinin birinci ve ikinci paragrafında, “İrtifak hakkı konusu taşınmazın üzerinde inşa edilecek yapı ve tesisler hak lehtarı tarafından plan ve projesine uygun olarak yaptırılacaktır....

Sulh Hukuk Mahkemesinin 2009/192E. sayılı kesinleşmiş kararına dayanılarak kurulan geçit hakkının kaldırılmasının talep edildiği, bu hakkın kaldırılmasının kesin hüküm nedeniyle mümkün olmadığı, kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, geçit hakkının kaldırılması isteğine ilişkindir. İrtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona erer. (TMK m.783). Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir (TMK m.785)....

İrtifak hakları bir eşya üzerinde hak sahibine o eşyadan yararlanma yetkisi sağlayan sınırlı bir ayni haktır. Ayni hak olarak herkese karşı ileri sürülebilen mutlak bir etkiye sahiptir. Fakat hak sahibine eşya üzerinden sınırlı bir hakimiyet sağlar. Bu sınırlı hakimiyet Türk Medeni Kanunun 718.maddesindeki mülkiyet hakkının sınırlandırılması sonucunu da doğurur. Kanunda irtifak türleri taşınmaz lehine irtifak hakları olarak intifa hakkı, oturma hakkı, üst hakkı, kaynak hakkı ve diğer irtifaklar olarak belirlemiştir. Kanundaki diğer irtifaklar kavramı ve seçilen türdeki irtifakın içeriğini belirlemede geniş bir sözleşme serbestisinin öngörülmesi nedeniyle irtifak haklarının sınırlı sayıda olmadığı anlaşılmaktadır. Diğer yandan, taşınmaz mülkiyetinin özel hukuka ilişkin yasal kısıtlamalardan komşular lehine konulan kısıtlamalarda mülkiyetin içeriğindeki bazı yetkileri sınırlamakta, bir kaçınma veya katlanma mecburiyeti getirilmektedir....

K A R A R Davacı şirket, davalı idare ile 1.1.1983 tarihinde imzalanan irtifak hakkı sözleşmesi ile davalıya ait 3789 parsel nolu taşınmazın gemi sanayini geliştirme kapsamında tersane yapımında kullanılmak üzere 49 yıllığına kiralandığını, irtifak bedelinin ne şekilde yıllık artışının yapılacağının sözleşmenin 7/2 maddesinde düzenlendiğini, en son olarak, üç yıllık dilimin ilk yılı olan 2002 yılı için irtifak bedelinin mahkemece belirlendiğini, 2006 ve 2007 yılları irtifak bedeline ilişkin uyarlama davalarının derdest olduğunu, davalının 2008 yılı için 29.4.2008 tarihli yazı ile 65.950,00 TL. irtifak bedeli talep ettiğini, irtifak bedelinin bu derece fahiş artırılmasını gerektirir bir durumun olmadığını, üç yıllık dilimin ilk yılı olan 2008 yılı için irtifak bedelinin hak ve nesafet kuralları ile günün şartlarına göre uyarlanarak 20.017,00 TL. olarak tesbitine karar verilmesini istemiş, birleşen davalarla da 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 ve 2014 yılları için ayrı ayrı irtifak bedellerinin...

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malda kurulacak irtifak hakkının idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; İrtifak hakkı tesis edilmek amacıyla yapılan kamulaştırma işleminde kamulaştırma bedeli, taşınmazın irtifak hakkı tesisinden önceki değeri ile irtifak hakkı tesis edildikten sonraki değeri arasındaki farktan ibarettir. Taşınmazın niteliğine göre Kamulaştırma Yasasının 11....

Beldesi, .... mevkii sınırları dahilinde mülkiyeti Maliye Hazinesine ait 113 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 197.589,00 m² kısmında ilk olarak 21.07.1998 tarihinden başlayan ve 21.07.2047 tarihinde sona erecek şekilde dava dışı şirket lehine 49 yıl süreli irtifak hakkı tesis edildiğini ve bu hakkın tapuya tescil edildiğini, daha sonra 24.01.2002 tarihli resmî senet ile irtifak hakkı ile ilgili maddelerin tadil edilerek taşınmaz üzerindeki irtifak hakkına 55.440,00 m² ek alan tahsis edildiğini, dava konusu taşınmaz üzerindeki irtifak hakkının dava dışı bir kısım şirketlere devirlerinin yapıldığını, 20.03.2008 tarihli son işlemle de irtifak hakkının davalı şirkete devredilmesine karşın, Antalya 1....