Dava, çalıntı iddiasına dayalı çek istirdadına ilişkindir. 6102 sayılı TTK'da ve HMK'da çek istirdadı davalarında yetkili mahkemeye ilişkin özel bir düzenleme bulunmadığından çek istirdadı davasında, HMK’nın 6. maddesine göre yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. Davalı şirketin adresinin .../... bulunması nedeni ile mahkememizin iş bu davada yetkili bulunmadığı, yetkili mahkemenin İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğu anlaşılmakla, davalının mahkememizin yetkisine itirazının kabulü ile mahkememizin yetkisizliği nedeniyle davanın usulden reddine, Karar kesinleştiğinde ve kesinleşme tarihinden itibaren iki hafta içerisinde talep edilmesi halinde dosyanın yetkili ve görevli ... ... Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Şti'ne ciro edilen çekler ile muhtelif banka hesaplarından aldığı boş çek yapraklarının çalındığını, ... ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2013/24 Esas sayılı dosyasından tedbir talepli olarak çek iptali davası açıldığını ve davanın derdest olduğunu, ... Katılım Bankası A.Ş, ... Şubesi'nin ... nolu, 30/03/2013 tarih ve 12.856-TL bedelli takastan, hamili davalı ... Madencilik Sanayi ve A.Ş tarafından ... Bankası ... Şubesi'ne ibraz edildiği, çek aslının bu bankada bulunduğunu bildirilmesi sebebiyle çek için istirdat davası açmak üzere süre verildiğini, hırsızlık sonucu davacının elinden çıkan çekin arkasında davacının cirosunun olmadığını, ciro, imza ve kaşelerin sahte olduğunu ileri sürerek ... Katılım Bankası A.Ş ... Şubesi'nin ... nolu, 30/03/2013 tarih, 12.856-TL bedelli çekin hamilinden istirdadı ile davacılara verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, dava konusu çekin 01/04/2013 tarihinde ibraz edildiğini, ... 2....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, çekin istirdadı talebine ilişkindir. Uyuşmazlığın çözümü noktasında mahkememiz görevli ve yetkilidir. Davacı tarafından davaya konu çekin zayi nedeniyle iptali istemine ilişkin olarak Gaziantep 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2022/...... esasında kayıtlı davayı açtığı, yargılama esnasında çekin ortaya çıkması ve mahkemenin kesin süre vermesi üzerine davacı tarafından iş bu çekin istirdadı davası açıldığı anlaşılmıştır. Davaya konu çek tetkik edildiğinde; çekin ..... Bankası ..... Şubesi'nin ..... seri numaralı, 231/12/2012 keşide tarihli, 5.000,00 TL bedelli, hamiline yazılı ve keşidecisinin de ..... olan çek olduğu anlaşılmıştır. Çekin arka yüzü incelendiğinde ilk cironun dava dışı ..... ........
Huzurdaki davanın 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesi uyarınca açılan çek istirdadı istemine yönelik olup uyuşmazlığın; Yapıkredi Bankası Firüzköy Şubesine ait, 30/04/2020 tarihli, 6437781 seri numaralı, 60.000- TL bedelli 1 adet çekin davalıdan istirdadına karar verilip verilemeyeceği noktasında toplandığı, çek suretinin tetkikinde ise davacının ciranta, davalının hâmil olarak göründüğü anlaşılmıştır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır....
(Şube Kodu ...), ... çek numaralı, ... keşide tarihli, ... TL bedelli çek, ... ... ... A.Ş. (...) ... Şubesi/ ... ( Şube Kodu ...), ... çek numaralı ... keşide tarihli, ... TL bedelli çek ve ... ... ... A.Ş. (...) ... Şubesi/ ... (Şube Kodu ...), ... çek numaralı, ... keşide tarihli, ... TL bedelli çekler nedeni ile davalı şirkete borçlu olmadığının tespit edilmesini, davaya konu olan çeklerin davalı şirketten istirdadı ile davacı müvekkiline verilmesini talep ve dava etmiştir. KANITLAR VE GEREKÇE : Davacı vekili Uyap sistemi üzerinden göndermiş olduğu ... tarihli dilekçesi ile açılan bu davadan feragat ettiğini, tarafların karşılıklı olarak yargılama gideri ve vekalet ücreti talepleri bulunmadığını bildirmiştir. Davalı vekili ... tarihli dilekçesi ile davacı davasından feragat etmesi halinde yargılama gideri ve vekalet ücreti taleplerinin bulunmadığını beyan etmiştir....
- K A R A R - Davacı asil, hamili bulunduğu 30.01.2014 keşide tarihli 20.000 TL bedelli çeki kaybettiğini, çek ile ilgili çek iptali davası açtığını, davalının çekin elinde olduğunu bildirerek çek iptali davasına müdahil olduğunu, çek iptali davasında kendisine çek istirdadı davası açması için süre verildiğini ve işbu davanın açıldığını, davalı ile herhangi bir ticari ilişkisinin bulunmadığını ileri sürerek, çekin davalıdan alınarak tarafına verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davalının meyve sebze satıcılığı yaptığını ve çeki dava dışı ...'dan aldığını, çeki elinde bulunduran davalıya karşı açılan davanın haksız olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir....
Dava; dava konusu dört adet çekten ötürü davalıya borçlu bulunulmadığının tespiti ile bu çeklerin TTK'nun 792 maddesi uyarınca istirdadı istemlerine ilişkin olup, mahkemece menfi tespit talebinin iş bu davadan tefriki ile ayrı bir esasa kaydına karar verildikten sonra, çek istirdadı davasının pasif husumet yokluğundan reddedildiği, davacı vekilince karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır. Dava konusu çeklerin dördünün de ... Levent Sanayi şubesinde bulunan keşideci ...'a ait hesaptan keşide edilen çekler oldukları anlaşılmıştır. 24/01/2019 keşide tarihli, 40.000,00 TL bedelli, ... çek numaralı çekin, takas sistemi üzerinden davalı tarafından ibraz edildiği, çek lehdarının davacı olduğu, ilk cironun da lehdar tarafından yapıldığı, çek bedelinin tedbir kararı nedeniyle ödenmediği muhatap banka ile takas bankası yazılarından anlaşılmıştır. 18/02/2019 keşide tarihli, 40.000,00 TL bedelli, ... çek numaralı çekin, takas sistemi üzerinden dava dışı ......
Ltd.Şti.’ye herhangi bir borcunun bulunmadığını belirterek, öncelikle TTK mad. 792 hükümleri kapsamında, çek istirdadı talepleri ile ilgili icra takibinin tedbiren dava sonuna kadar durdurulmasına; bu taleplerinin kabul edilmemesi halinde, İİK'nın 72. maddesi gereğince dava sonuna kadar icra dosyasına yatan paraların alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine, çek istirdadı talepleri gereğince, İzmir 19. İcra Müdürlüğü’nün 2023/1189 Esas sayılı dosyasından icra takibine konu 04.02.2023 tarih ve 150.000,00 TL tutarlı çekin TTK 792. Maddesi gereğince müvekkiline geri verilmesine, icra dosyasına yatırılan çek bedelinin yine bu mahiyette olmak üzere müvekkiline ödenmesine (Çek istirdadı taleplerinin davalılardan .......
Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Dava hasımsız olarak açılması gerekir. Kıymetli evrakın iptalini isteme yetkisi, çekin hamiline ait olup, çek üzerinde yetkili hamilin yazılması çekin yetkili hamili olduğuna karine teşkil etmeyeceği, Kaldı ki davacı da keşidecinin uhdesin de iken kaybolduğunu kabul etmektedir. Talebe konu çek de lehdar olarak davacı yazılmış ise de çek henüz davacıya teslim edilmeden kaybolması ve teslim söz konusu olmamasına göre davacının yetkili hamil kabul edilmesi mümkün değildir....
