GEREKÇE: Dava;bedeli davacı şirket tarafından ödenen çeklerin davalı banka tarafından bedelleri ödenmesine rağmen iade edilmediğinden bahisle istirdadı istemine yöneliktir. Davacı vekili ;çek bedellerinin ödenmesine rağmen çeklerin müvekkiline iade edilmediğini belirterek her iki çekin istirdadı için eldeki davayı açmış, yargılama sırasında ise ... nolu, 15/05/2020 tarihli 145.570-TL bedelli çek yönünden davadan feragat edilmiştir. Mahkemece, davacının 31/07/2019 tarihli ... seri nolu, 250.000-TL bedelli çek yönünden aktif husumeti bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Keşidecisi ..., lehdarı ... ltd.Şti tarafından ...'ya ciro edilen 31/07/2019 tarihli ... nolu, 250.000-TL bedelli çekin ciranta ... A.Ş. tarafından davalı bankaya ciro edildiği, banka tarafından ibraz edildiğinde karşılıksız çıktığı anlaşılmaktadır. ... tarafından bu çek borcuna mahsup edilmek üzere davacı şirket tarafından (yetkili ...)...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ Taraflar arasındaki çek istirdadı davasından dolayı Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen yukarıda tarih ve numarası yazılı davanın reddi kararının Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü: HUMK’nın 21.07.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5219 sayılı Kanun ile değişik 427/2. madde hükmüne göre hüküm tarihi itibariyle miktar veya değeri 1.890,00 TL’ni geçmeyen taşınır mal ve alacak davalarına ilişkin nihai kararlar kesindir. Somut olayda, davacı yan vekilince 1.500 TL’lik çekin istirdadı istenmiş olup mahkemece ispat edilemeyen davanın reddine hükmedilmiştir. Bu durumda dava değeri ve verilen karar yukarıda anılan madde hükmüne göre temyiz sınırının altında kaldığından davacı vekilinin temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir....
Davalı taraf delil olarak; dava konusu çek, faktoring sözleşmesi, çek teslim tutanağı, ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. sayılı dosyası ve her türlü yasal delillere dayanmıştır. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Dava; çek nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti, çekin istirdadı, çek miktarı kadar davacının alacaklı olduğunun tespiti ve çekin iptali istemlerine ilişkindir. Çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; davaya konu 6.119,00 TL bedelli çekin arka yüzündeki davacı cirosundaki imzanın davacı şirket yetkilisine ait olup olmadığı, davacının çek nedeniyle borçlu olup olmadığı, çek istirdadı talebinin yerinde olup olmadığı noktalarına ilişkindir. Çekin arka yüzünde yer alan davacıya ait cirodaki imzanın davacı şirket yetkilisi ...'a ait olup olmadığının tespitinin teknik bilgi ve bilirkişi incelemesi gerektirmesi nedeniyle, dosya grafolog bilirkişisi ...'ye tevdi edilmiş ve bilirkişi sunmuş olduğu raporunda: Tetkik konusu. T.C. ......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık, çek istirdadı istemine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 19. Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 19. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 28.12.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava, çek istirdadı istemine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 11.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 11.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 14.05.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece, davaya konu 15.000 TL.tutarlı çekten dolayı davacı yanca menfi tespit isteminde bulunulduğu saptanmış olup, benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda çek üzerindeki ciranta imzasının davacı şirket yetkililerine ait olmadığının saptandığı gerekçesiyle davanın kabulüne, 15.000 TL.miktarındaki çekten dolayı davacının davalıya borçlu bulunmadığının tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir. Dava çek istirdadı istemine ilişkin olup, davacı vekili dava dilekçesinde davaya konu yaptığı 15.000 TL.tutarlı çekin davalıdan alınarak kendisine teslimini istemiştir. Somut olayda davaya konu edilen çekin dava açıldığı sırada yürütülen hazırlık soruşturması nedeniyle Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’nda olduğu dosya kapsamından anlaşılmaktadır. O halde dava çek istirdadı istemine ilişkin olduğu halde mahkemece talep açılmak suretiyle yazılı şekilde hüküm tesisinde isabet görülmemiştir....
Asliye Ticaret Mahkemesi’nde 07.11.2005 tarihinde 2005/451 E. ile çek iptalleri davaları açtığını, davalının 2005/455 E.sayılı dosyada 17 adet çek için müdahalede bulunduğunu, davalının bir factoring şirketi olup, çeklerin çalıntı olduğunu ve üzerinde ödeme yasağını bilerek aldığı için kötüniyetli bulunduğunu ileri sürerek 17 adet çekin müvekkili şirkete istirdadını talep ve dava etmiştir. Birleşen davada ise davacı vekili davalı şirketin bu sefer 24 adet çek için İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesinde 2005/451 E. sayılı çek iptali için açtığı davasında müdahalede bulunduğunu iddia ederek 24 adet çekin müvekkiline istirdadı ve 31.12.2005 havale tarihli 345730 seri nolu çekten dolayı tahsil edilen 2.247. TL’nin istirdadını istemiştir. Asıl dava ve birleşen davada davalı vekili, müvekkili ile davadışı ... İplik Ltd. Şti. yetkilisi ... ... arasında 200.000....
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Çekin bulunması nedeniyle çek iptali isteminin konusuz kalması nedeniyle talep konusu hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, 2-Harç peşin ve yeterli alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına, 3-Davanın niteliği gereği yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 4-Davacı tarafından yatırılan gider avansından yargılama sırasında yapılan masraflar ile karar tebliğ giderlerinden geriye kalan avansın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacıya iadesine, 5-Verilen süre içerisinde çekin istirdadı istemiyle davacı tarafça dava açıldığı ve buna ilişkin belge sunulduğu anlaşılmakla ödeme yasağına ilişkin ihtiyati tedbir kararının karar kesinleşene kadar devamına, davacının çek istirdadı istemiyle açmış olduğu davada ayrıca ihtiyati tedbir talebinde bulunmakta muhtariyetine, Dair, davacı vekili ile müdahale talep eden vekilinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren...
YARGILAMA VE GEREKÇE: Dava, çek istirdadı istemine ilişkindir. Davalı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde yetki ilk itirazında bulunmuştur. Çek istirdadı istemi bakımından yasada yetkili mahkemeye ilişkin özel bir düzenleme bulunmadığı, bu haliyle yetkinin kesin yetki olmadığı görülmüştür. HMK 116/1-a maddesi gereği davalının itirazı ilk itirazlardandır. Anayasa'nın "Kanuni hakim güvencesi" başlıklı 37'nci maddesinde "Hiç kimse kanunen tabi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz." denilerek görev ve kesin yetki kurallarının gücü, tabii hakim ilkesi olarak ifade edilen evrensel bir ilkenin anayasa hükmü haline getirilmesi suretiyle ortaya konmuştur....
Çeki elinde bulunduran hamile karşı çek istirdadı davası açıldığı ve çek üzerindeki hak sahipliğine ilişkin uyuşmazlığın hasımlı davada değerlendirileceği gözetilerek görülmekte olan davanın konusuz kaldığı anlaşılmış ve bu doğrultuda karar verilmesine yer olmadığına yönünde hüküm kurulmuştur. 5-Dava dışı ... Tem. Org. Rek.Tur. İnş.Gıda San. Ve Tic.Ltd.Şti. Tarafından davaya müdahale talebinde bulunulmuş ise de "Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır....
