İNCELEME VE GEREKÇE: Talep, TTK.nun 818/s,757-765. madde hükümlerine göre zayii nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. 6102 sayılı TTK'nın 818/1-s maddesinin yollamasıyla çeklerde de uygulanması gereken 758 ve devamı maddeleri uyarınca; yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. ------ tarihli yazı cevabında; dava konusu çekin ------------ şubesine teslim edildiğini ve çek bedelinin müşteri hesabına ödendiği tespit edilerek mahkememize bildirilmiştir....
Hukuk Dairesi 2016/10870 esas ve 2018/3487 karar sayılı ilamında belirtildiği gibi "Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. " Eldeki davada da davacıya kesin süre, sonuçları ve ayrıntılı ihtarat davacı vekiline yapılmış ancak davacı vekili verilen kesin süre içerisinde çek istirdatı davasını açtığına dair belgeyi mahkemeye sunmadığı anlaşılmış olup davanın reddine karar vermek gerekmiş ve de aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/81 Esas KARAR NO : 2021/583 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 03/02/2021 KARAR TARİHİ : 13/10/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılamaları sonunda : GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı asil 03/02/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle :...bank ... Şubesi'ne ait olan kaybolan 4 adet meblağsız ve imzasız boş çek yaprağının iptalini,...bank ... Şubesine ait ...- ...-...- ... nolu boş çek sayfalarının içerisinde yer almış olduğu şahsına ait çek koçanını kaybettiğini, boş çek yapraklarının kötü niyetli insanların eline geçip kullanması ihtimaline binaen belirtmiş olduğu çek yapraklarının iptali için mahkememize başvurma zaruretinin hasıl olduğunu, haklı davasının kabulü ile belirtmiş olduğu 4 adet boş çek yaprağının iptaline karar verilmesini, bu aşamada kötü niyetli 3....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/969 Esas KARAR NO : 2022/300 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 23/11/2021 KARAR TARİHİ : 05/04/2022 KARARIN YAZILMA TARİHİ : 05/04/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ....... bankası ...... şubesi, ...... çek seri nolu, 3.500,00TL bedelli çek ve ...... Bankası ...... şubesi, 30/10/2021 tarihli ...... nolu 3.100,00TL bedelli çekin zayi edildiğini, söz konusu çek hakkında ödeme yasağı verilmesini ve iptaline karar verilmesini talep etmiştir. İşbu dava; zayii (kaybetme) nedeniyle kıymetli evrakın bir çeşidi olan kambiyo senedi (çek) iptali davasıdır. Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2020/709 Esas KARAR NO:2021/210 DAVA:Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ:17/12/2020 KARAR TARİHİ:12/03/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Müvekkili şirketİn aşağıda bilgileri verilen ve ekte suretini sundukarı çeklerin ticari faaliyetleri kapsamında alacaklarına karşılık olarak alındığı beyanla müvekkili şirketin ileride telafisi imkansız zararlara uğramasının önüne geçilmesi maksadıyla; ... ... Şubesi’nin, .... çek numaralı, keşidecisi ... olan 20/03/2021 keşide tarihli 9.000,00 TL bedelli çek, ...BANKASI ... Şubesi’nin, .... çek numaralı, keşidecisi ...olan 30/03/2021 keşide tarihli 5.000,00 TL bedelli çek, ... BANKASI .../... Şubesi’nin, ... çek numaralı, keşidecisi ... olan 30/04/2021 keşide tarihli 18.000,00 TL bedelli çek, ... BANKASI .../......
Çek iptali davaları özelliği itibariyle hasımsız açılan davalardan olup yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda çek iptali davasını açan davacıya mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde çek iptali davası konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Ancak somut olayda çek iptali davasının devamı sürecinde dava dışı 3.kişi tarafından çekin bankaya ibraz edilerek tahsil edildiği bildirilmiştir. O halde iptal davasına konu çekin yargılama sırasında tahsil edilmesi ve çekin 3.kişinin elinde olmaması nedeniyle çek iptalini talep eden davacıya çek istirdadı davası açmak için bu aşamada süre verilmesinde hukuki yarar bulunmamaktadır....
DİYARBAKIR ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : KARAR NO : HAKİM : KATİP : DAVACI : VEKİLİ : DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle) DAVA TARİHİ : 23/05/2023 KARAR TARİHİ : 06/09/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... Bankası A.Ş. ... Şubesine ait, Keşidecisi ... olan, Çek Seri No:... ve ... TL tutarlı çek, Keşidecisi ... olan, Çek Seri No: ... ve ... TL tutarlı çek, Keşidecisi ... olan, Çek Seri No:... ve ... TL tutarlı çek, Keşidecisi ... olan, Çek Seri No: ... ve ... TL tutarlı çek, Keşidecisi ... olan, Çek Seri No: ... ve ... TL tutarlı çek, Keşidecisi ... olan, Çek Seri No: ... ve ... TL tutarlı çek, Keşidecisi ... olan, Çek Seri No: ... ve ... TL tutarlı çek, Keşidecisi ... olan, Çek Seri No: ... ve ......
Bu açıklamalar uyarınca somut olaya gelindiğinde; dava dilekçesi ve ekindeki çek fotokopisinden davacının, zayi nedeniyle iptali istenilen çekin keşidecisi olduğu anlaşılmaktadır. Yasa hükümleri gereğince çek hesabı sahibi olan keşideci zayi nedeniyle çek iptali davası açamayacağı gibi bu çekler nedeniyle ödemeden men kararı verilmesini de isteyemeyeceği kuşkusuz olup, ayrıca her ne kadar davacı tarafından çek altındaki imzanın davacı şirket yetkilisine ait olmadığından bahisle çekin iptali talep edilmiş ise de; söz konusu iddianın hasımsız olarak açılan çek iptali davasında dinlenme olanağı bulunmadığı da gözetilerek davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Bu hükme göre kıymetli evrakın iptali için dava açabilecek olan kişi çekin yetkili hamilidir. Keşidecinin kıymetli evrakın iptali için dava açması mümkün değildir. Nitekim Yargıtay 11. H.D. Başkanlığı'nın 18/10/2010 tarih, 2009/4583 Esas - 2010/10471 Karar ve 29/11/2010 tarih, 2009/81 Esas sayılı kararlarında çek iptali davası açma hakkının hamile ait olduğu, keşidecinin çek iptali davası açmasında hukuki yararının bulunmadığı belirtilmektedir. Ayrıca davacının iptalini talep ettiği söz konusu çek yaprağı henüz kullanılmamıştır. Boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfını haiz olmayıp kıymetli evrakın zayi ve iptali talebine konu edilemezler. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın 08/11/2010 tarih ve 2009/5094 esas - 2010/11357 karar sayılı bir kararında; "Boş çek yapraklarının kıymetli evrak niteliği bulunmadığını, kıymetli evrakın iptali hükümlerine de tabi tutulamayacağını" belirtmektedir....
TARİH : 05/04/2022 Mahkememizde görülmekte bulunan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali Hasımsız) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İddia ve savunmaların özeti; Davacı vekili 23/02/2022 tarihli dava dilekçesinde özetle; Davacı ... adına kayıtlı Türkiye Garanti Bankası A.Ş Buğdaypazarı Şubesine ait ... hesap numarasına kayıtlı çek karnesinde... numaralı, 19 adet çek yaprağının ve çek karnesinin kendi uhdesinde iken kaybolduğunu, davacının kıymetli evrakların üçüncü şahısların ellerine geçmesi halinde mağdur olacağını, mağduriyetinin önlenmesi için öncelikle ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve 19 adet çek yaprakları ile çek karnesinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Dava kıymetli evrak iptaline ilişkin çek iptali davasıdır....
