ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/999 Esas KARAR NO : 2021/1164 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 29/11/2021 KARAR TARİHİ : 10/12/2021 KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 16/12/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının dosya üzerinden yapılan incelemesi sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA; Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle;Müvekkilinin keşidecisi olduğu ... Bankası .... Şubesine ait, .... hesap numaralı, .... çek numaralı, 26.08.2021 tarihli, 12.500 TL bedelli çekin zayi olduğundan bahisle iptallerine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE: Dava, keşideci tarafından açılan çek iptali istemine ilişkindir. 6102 Sayılı TTK' nın 818 maddesi yollamasıyla TTK' nın 757 vd. maddelerinde zayi nedeniyle çek iptali davası açılabileceği düzenlenmiştir....
İptali talep edilen çek yönünden nitelikleri belirtilerek Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde birer hafta ara ile, birinci ilan ... tarihinde, ikinci ilan ....tarihinde ve üçüncü ilan ... tarihinde olmak üzere toplam üç defa ilan yaptırılmıştır. ...İnşaat İthalat İhracat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. Vekili tarafından müdahale talebinde bulunularak, iptali talep edilen çekin müvekkili tarafından icra takibine konu edildiğini ve çekin İskenderun İcra Dairesinin ... esas sayılı icra dosyasında muhafaza edildiği beyan edilmiştir. İskenderun İcra Dairesinden çek aslı celp edilmiştir. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmesi gerekir....
TTK nun 757-765 maddelerinde yer alan hükümler uyarınca çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK 651/2. maddesi uyarınca çek hamiline aittir. Yine boş çek yaprakları kıymetli evrak niteliğinde olmadığından davacının boş çek yapraklarıyla ilgili kambiyo senetlerine özgü iptal davası açamayacağı açıktır. Bu itibarla, davacıya ait olan ve zayi edildiği bildirilen boş çek yapraklarının zayi nedeniyle iptali için davacının dava açamayacağı, davacının hamil kabul edilemeyeceği, boş çek yapraklarının çek niteliğinde olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmakla, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir....
Karar sayılı kararında "Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, mahkemece davacının iptali istenen çekte yetkili hamil olduğunu kanıtlayamadığı ve çekin elinde iken zayi olduğunu gösterir inandırıcı delilleri sunamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Esasen hasımsız olarak açılan ve kesin hüküm niteliği de taşımayacak olan bu tür davalarda, davacının yetkili hamil olduğu konusunda mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delil sunmasını yeterli saymak gerekir. Kaldı ki, dava sırasında yapılacak ilanlar neticesinde hak sahiplerinin daha sonradan ortaya çıkması durumunda hasımlı olarak açılacak bir dava ile çek iptali kararının iptali de talep edilebilecektir. Davacı, iptalini talep ettiği çekin keşidecisinin kim olduğunu, verildiği banka ve şubesini, çek numarasını ve çek tutarını mahkemeye bildirmiş olup, davacının daha fazlasını ispata zorlanması, zayi nedeniyle çek iptali hükümlerini uygulanmaz hale getirecektir....
Karar sayılı kararında "Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, mahkemece davacının iptali istenen çekte yetkili hamil olduğunu kanıtlayamadığı ve çekin elinde iken zayi olduğunu gösterir inandırıcı delilleri sunamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Esasen hasımsız olarak açılan ve kesin hüküm niteliği de taşımayacak olan bu tür davalarda, davacının yetkili hamil olduğu konusunda mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delil sunmasını yeterli saymak gerekir. Kaldı ki, dava sırasında yapılacak ilanlar neticesinde hak sahiplerinin daha sonradan ortaya çıkması durumunda hasımlı olarak açılacak bir dava ile çek iptali kararının iptali de talep edilebilecektir. Davacı, iptalini talep ettiği çekin keşidecisinin kim olduğunu, verildiği banka ve şubesini, çek numarasını ve çek tutarını mahkemeye bildirmiş olup, davacının daha fazlasını ispata zorlanması, zayi nedeniyle çek iptali hükümlerini uygulanmaz hale getirecektir....
Dava, zayi nedeni ile kıymetli evrakın (çek) iptali istemine ilişkindir. ...’nin 2018/2811-2019/4422 sayılı ilamı ile yerleşik diğer içtihatlarında da belirtildiği üzere; çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Somut olayda, davacı tarafa istirdat davası açması için süre verilmesine rağmen, iki celse arasında herhangi bir davanın açılmadığı, çekin keşidecisi tarafından başvurulan arabuluculuk işlemlerine ilişkin formun ibraz edildiği dikkate alınarak, davanın reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Hukuk Dairesinin 04/07/2014 tarih, 2014/5313 Esas, 2014/12910 Karar sayılı " Mahkemece, tüm dosya kapsamına göre, davacının iptalini istediği çekin keşidecisi olduğu, TTK'nın 651. maddesine göre çek iptali davasını çek hamilinin açabileceği, keşidecinin çek iptali davasını açma hakkı bulunmadığı, HMK'nın 114/h maddesi uyarınca dava açmakta hukuki yararı olmadığı gerekçesiyle, davanın usulden reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, keşidecinin 6102 Sayılı TTK'nın 651. maddesi uyarınca zayi sebebiyle çek iptali talep etme hakkının olmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. " şeklindeki ilamında da belirtildiği üzere keşidecinin çek iptali davasını açma hakkı ve bu davada hukuki yararı bulunmamaktadır....
İNCELEME VE GEREKÇE: Talep, TTK.nun 818/s,757-765. madde hükümlerine göre zayii nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir.6102 sayılı TTK'nın 818/1-s maddesinin yollamasıyla çeklerde de uygulanması gereken 758 ve devamı maddeleri uyarınca; yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır.Davacı vekili 21/08/2023 tarihli beyan dilekçesinde dava konusu çeklerin bulunduğunu, davanın konusuz kaldığını, çek hakkında verilen ödeme yasağının kaldırılmasını talep ettiği, ayrıca dosya arasında bankalardan gelen yazı cevabında çekin bankaya ibraz edilmediği anlaşılmıştır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/800 Esas KARAR NO : 2021/850 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 26/09/2021 KARAR TARİHİ : 27/09/2021 KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 27/10/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının dosya üzerinden yapılan incelemesi sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA; Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle;Müvekkilinin keşidecisi olduğu ...bank ... .... Şubesine ait .... çek seri numaralı, 05.08.2021 keşide tarihli, 28.062,28 TL bedelli ve ...bank ... Şubesine ait, 11.08.2021 keşide tarihli, ... çek seri numaralı, 14.031,14 TL bedelli çeklerin zayi olduğundan bahisle iptallerine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE: Dava, keşideci tarafından açılan çek iptali istemine ilişkindir. 6102 Sayılı TTK' nın 818 maddesi yollamasıyla TTK' nın 757 vd. maddelerinde zayi nedeniyle çek iptali davası açılabileceği düzenlenmiştir....
Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır.(Y11.H.D nin 17/06/2019tarih ve 2018/2811 E- 2019/4422 K) "... Dava, zayi nedeniyle çek iptaline ilişkindir. Mahkemece, dava konusu iki adet çekin hamilinin ortaya çıktığı, davacıya verilen süre içerisinde çek hamiline karşı istirdat davası açıldığı, davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına ve çekler ile ilgili verilen ödeme yasağı tedbirinin kaldırılmasına karar verilmiştir....
