Şahıslar tarafından kullanılmaması içi çeke ödeme yasağı konulmasını TTK'nun 818/s maddesi delaleti ile aynı kanunun 757 madde hükümleri uyarınca çek bedellerinin başkalarına ödenmemesi için teminatsız, mümkün değilse teminat karşılığı nakit veya kati-süresiz teminat mektubu ile ihtiyati tedbir yoluyla açılan dava sonuna kadar ödemeden men kararı verilmesine ve çekin iptal edilmesini, iptali istenen çekle ilgili olarak Ticaret Sicil Gazetesi Müdürlüğüne yazı yazılarak ve ilan verilmesi için taraflarına tensip ile süre verilmesini, yapılacak yargılama neticesinde dava konusu çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER VE GEREKÇE: Dava, zayii nedeni ile ticari çekin iptali isteminden ibarettir. Çek iptal davasının çek keşidecisi şirket yetkilisince açıldığı yetkili hamil olmadığı anlaşıldığından İptal davası açma hakkı, TTK'nın 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı bulunan hamile aittir....
ilgili herhangi bir işlem yapılmadan iade edildiğini, ---------numarasıyla suç duyurusunda bulunduklarını, çek defterinde işleme konulmaya çalışılan çekler hariç sekiz çek yaprağı daha bulunduğunu, müvekkilinin mağduriyet yaşamaması adına takasa verilen çekler de dahil olmak üzere ---- ----------- nolu çekler hakkında ödeme yasağı ve ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve çeklerin iptal edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ilgili herhangi bir işlem yapılmadan iade edildiğini, ---------numarasıyla suç duyurusunda bulunduklarını, çek defterinde işleme konulmaya çalışılan çekler hariç sekiz çek yaprağı daha bulunduğunu, müvekkilinin mağduriyet yaşamaması adına takasa verilen çekler de dahil olmak üzere ---- ----------- nolu çekler hakkında ödeme yasağı ve ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve çeklerin iptal edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Çek keşidecisinin TTK 757 ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır... eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur...." HMK'nın 114.maddesinde dava şartları düzenlenmiş, 115.maddesinde dava şartlarının bulunmaması halinde de davanın usulden reddedileceği düzenlenmekle birlikte, hukuki yarar dava şartı olarak belirtilmiştir. Eldeki dava bakımından da; iptali talep edilen çek defterinin ve çek yapraklarının davacı tarafından keşide edildiği, keşideci olan davacının dava açmakta hukuki yararı bulunmadığından; davanın dava şartı yokluğundan usulden reddi gerektiği yönünde oluşan vicdani kanaat ile aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur....
İNCELEME VE GEREKÇE: Dava ; TTK'nın m 818/1-s maddesi atfıyla TTK 757-765 hükümlerine göre zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir.Mahkememiz 24/10/2023 tarihinde ---- Esas sayılı dosyasında, ----şubesinin ----çek nolu 24/02/2024 tarihli, keşidecisi -----. olan 76.000,00 TL çek yönünden tefrik kararı verilmiş, Mahkememiz yukarıdaki esasına kaydıyla yargılamaya devam olunmuştur. Dava dilekçesi ve ekinde sunulan dava konusu çek fotokopisi incelendiğinde; davacının dava konusu çekin keşidecisi konumunda olduğu dava dilekçesindeki beyanlarından ve çek keşideci bilgilerinden anlaşılmaktadır. TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK'nın 651/2. maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir....
A.Ş.ye teslim edildiğini, bu davacının ... kasasından çalınması üzerine mahkemeden alınan çek iptali kararı üzerine davacı keşideci ... A.Ş.nin talimatı ile Akbank tarafından ... A.Ş.ye çek bedelinin ödendiği, son üç cirantanın kim olduklarının saptanamadığı, davalının çeki bankaya ibrazında ödeme yasağı kararı ile karşılaştığı ve çek iptal davasından haberdar olduğu halde çek iptal davasına müdahale etmediği, bu hususun dava konusu çekin davacı ... A.Ş.ye teslimine ilişkin tahsilat makbuzu, anılan şirketin yevmiye defterindeki kayıt, çalıntı ihbarı üzerine yapılan hazırlık soruşturması evrakı, çek iptal kararı ve bu karar üzerine keşideci tarafından muhatap bankaya verilen ödeme talimatı ve tüm dosya kapsamından anlaşıldığı, ......
TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK'nın 651/2. maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir (TTK m.652). Zayi nedeniyle iptal davalarında amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu gözetildiğinde, keşidecinin kendisine ibraz edilmek üzere iptal kararı istemesi bu yolun kanunda öngörülen konuluş amacı ile bağdaşmaz. Nitekim benzer mahiyette -------- sayılı ilamı ve emsal birçok karar mevcuttur....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava hukuki niteliği itibariyle TTK'nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757.madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. Hamil TTK 651. maddesi uyarınca hamil çekin zayi edilmesi halinde iptal davası açabilecek. TTK 652. maddesine göre iptal karar ile hamil hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Çek iptali davası sonucunda verilen karar borçluya ibraz ile borçludan çek bedelinin tahsili imkanını sağlamaktır. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin TTK'nın 757 ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/843 KARAR NO : 2023/868 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali ) DAVA TARİHİ : 03/11/2023 KARAR TARİHİ : 09/11/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;---- şubesine ait ---- numaralı 31/01/2024 keşide tarihli keşide yeri -----olan 345.000-TL bedelli çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir. İNCELEME VE GEREKÇE: Dava TTK'nın m 818/1-s maddesi atfıyla TTK 757-765 hükümlerine göre zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. Dava dilekçesi ve ekinde sunulan dava konusu çek fotokopisi incelendiğinde; davacının dava konusu çekin keşidecisi konumunda olduğu çek keşideci bilgilerinden anlaşılmaktadır.TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır....
TTK'nın 757-764. maddelerinde yer alan yasal düzenlemelere göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK'nın 651/2. maddesi uyarınca senet üzerinde hak sahibi bulunan hamile aittir. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi olması halinde hak sahibi hamile iptal kararı alarak, hakkını senetsiz olarak ileri sürme, ya da yeni bir kıymetli evrak tanzimini isteme olanağı tanınmak istenmiştir (TTK m.652). Zayi nedeniyle iptal davalarında amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu gözetildiğinde, keşidecinin kendisine ibraz edilmek üzere iptal kararı istemesi bu yolun kanunda öngörülen konuluş amacı ile bağdaşmaz. Nitekim benzer mahiyette ----------- sayılı ilamı ve birçok karar mevcuttur....
