Çekin ibrazından sonra dahi kıymetli evrak vasıfları devam ettiği sürece, TTK’nın 730. maddesi delaletiyle TTK'nın 669. ve devamı maddeleri uyarınca zayi nedeniyle iptal isteminde bulunulabileceğinden çekin ibraz edilmiş olması tek başına zayi nedeniyle iptal davası açılmasına engel olmayıp, bedeli ödeninceye kadar çek hakkında iptal kararı verilmesi mümkündür. 6102 sayılı TTK'nın 818/1-s maddesi gereğince elinden iradesi dışında kıymetli evrak çıkan kişi, zayi nedeniyle iptal davası açıp, alacağı karar ile de çek bedelini çeki ibraz etmeden tahsil etme veya keşidecisinden yerine yeni çekler alma hakkı kazanacaktır. Bu durumda, davacı tarafça, keşideci tarafından elden ödeme yapılarak üzerine iptal yazıldıktan sonra çekin zayi olduğu ileri sürüldüğü, bu hali ile, çekte hak sahibi olmayan davacının, çekin zayi nedeniyle iptalini isteminin reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Dava, TTK'nun 818/s maddesi yollaması ile çeklerde de uygulanması gereken TTK 757 ve devamı maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali davasıdır. Davacının; iptali istenen çek yapraklarının keşidecisi konumunda olduğu anlaşılmaktadır. TTK'nun 651. maddesi gereğince; kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir. Aynı kanunun 652. maddesine göre de; kıymetli evrakı zayi eden kimse, iptal kararı alarak hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir veya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir. Keşidecinin senet üzerinde ileri sürebileceği bir hakkı mevcut değildir. Kaldı ki, çek iptali davası hasımsız olup, dava sonunda verilecek iptal kararı çek hamili üçüncü kişileri bağlamaz. Çekin iptal kararından sonra takibe konu olması halinde de, keşidecinin yine menfi tespit davası açarak bu çekten dolayı borçlu olmadığını ispat etmesi gerekir....
İptal kararının hüküm ve sonuçları bakımından üç ilkeden söz edebiliriz.Birinci ilkeye göre; iptal kararı ile iptal isteminde bulunan kişi,zayi olan ve zayi olduğu iddia edilen senedi ibraz edebilmiş olsaydı,hangi hukuki durumda bulunacak idiyse, o hukuki duruma gelir.İkinci ilke şudur; Yapılan ilan üzerine senedin hamilinin ortaya çıkmadığı,bu sebeple istihkak iddiasının mahkemece karara bağlanmadığı hallerde iptal kararı mülkiyet sorununu çözen bir karar değildir. İptal kararı senedin temlik fonksiyonunu ortadan kaldırmamasına rağmen teşhis fonksiyonunu yok eder. Eski (orijinal)senet ile hak dermeyan edilemez. Nihayet iptal kararı,iptal talebinde bulunan kimseye borçludan ifayı isteme hakkını verir. İptal kararına göre iyiniyetle ödemede bulunan borçlu borcundan kurtulur. Üçüncü ilkeye göre,iptal kararı iptal edilen senedin yerine geçmez (Poroy- Tekinalp)....
Dava dilekçesindeki açıklamalardan çek ile ilgili talepte bulunanın, çeklerin keşidecisi olduğu anlaşılmaktadır. Çek iptal davasını açma hakkı hamil ve lehtara tanınmış olup, keşidecinin çek iptal davasını açma hakkı yoktur. Tüm bu açıklanan nedenlerle; dava konusu kıymetli evrakın 6102 sayılı TTK'nın 82. Maddesinde belirtilen belgeler kapsamında bulunmayıp, zayii halinde ancak iptal davası açılabilecek olması ve davacının da keşideci olması nedeniyle zayi iptal davası açamayacağı anlaşılmakta olup, davacının aktif husumet yokluğuna dair dava şartı noksanlığı nedeniyle davanın usulden reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Dava konusu uyuşmazlık, davacının boş çek yapraklarının zayi olması nedeniyle iptaline karar verilmesi koşullarının bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır. 6102 sayılı TTK'nın 818/s bendi yollaması ile aynı Kanunun 757 ve devamı maddelerine göre açılacak kıymetli evrakın zayi nedeniyle iptali istemine ilişkin davalarda, dava açma yetkisi hamile ait olup, keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Diğer yandan, boş çek yapraklarının TTK’nun 780. maddesi uyarınca çek vasfını haiz olmadığı, başka bir anlatımla kıymetli evrak niteliğinin bulunmadığı da sabittir. Zayi nedeniyle iptal davalarında amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu gözetildiğinde, keşidecinin kendisine ibraz edilmek üzere iptal kararı istemesi bu yolun kanunda öngörülen konuluş amacı ile bağdaşmaz. Olayları açıklamak taraflara, hukuki niteleme yapmak hakime aittir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2023/336 Esas KARAR NO:2023/453 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ:10/05/2023 KARAR TARİHİ:11/05/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Müvekkilİ -----numaralı çek koçanının ----boş olan çek yaprağını hiçbir işlem yapılmaksızın boş çek yaprağını kayıp (zayi) etmiştir. Yine aynı bankanın ------ konulmuş, bu çek karşılığı ödenmiş, müvekkile işbu icra dairesince --- seri numaralı çek yaprağı iade edilmiş ancak bahse konu ---- numaralı çek yaprağı da fiziken kaybolmuştur.Yine aynı bankanın ---- çek banka hükmüyle ödenmiş, çek yaprağı banka tarafından iade edilmiş ancak müvekkili zilyet olduğu işbu ------ numaralı çek yaprağını da fiziken kaybetmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2023/336 Esas KARAR NO:2023/453 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ:10/05/2023 KARAR TARİHİ:11/05/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Müvekkilİ -----numaralı çek koçanının ----boş olan çek yaprağını hiçbir işlem yapılmaksızın boş çek yaprağını kayıp (zayi) etmiştir. Yine aynı bankanın ------ konulmuş, bu çek karşılığı ödenmiş, müvekkile işbu icra dairesince --- seri numaralı çek yaprağı iade edilmiş ancak bahse konu ---- numaralı çek yaprağı da fiziken kaybolmuştur.Yine aynı bankanın ---- çek banka hükmüyle ödenmiş, çek yaprağı banka tarafından iade edilmiş ancak müvekkili zilyet olduğu işbu ------ numaralı çek yaprağını da fiziken kaybetmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2023/336 Esas KARAR NO:2023/453 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ:10/05/2023 KARAR TARİHİ:11/05/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Müvekkilİ -----numaralı çek koçanının ----boş olan çek yaprağını hiçbir işlem yapılmaksızın boş çek yaprağını kayıp (zayi) etmiştir. Yine aynı bankanın ------ konulmuş, bu çek karşılığı ödenmiş, müvekkile işbu icra dairesince --- seri numaralı çek yaprağı iade edilmiş ancak bahse konu ---- numaralı çek yaprağı da fiziken kaybolmuştur.Yine aynı bankanın ---- çek banka hükmüyle ödenmiş, çek yaprağı banka tarafından iade edilmiş ancak müvekkili zilyet olduğu işbu ------ numaralı çek yaprağını da fiziken kaybetmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2023/336 Esas KARAR NO:2023/453 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ:10/05/2023 KARAR TARİHİ:11/05/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Müvekkilİ -----numaralı çek koçanının ----boş olan çek yaprağını hiçbir işlem yapılmaksızın boş çek yaprağını kayıp (zayi) etmiştir. Yine aynı bankanın ------ konulmuş, bu çek karşılığı ödenmiş, müvekkile işbu icra dairesince --- seri numaralı çek yaprağı iade edilmiş ancak bahse konu ---- numaralı çek yaprağı da fiziken kaybolmuştur.Yine aynı bankanın ---- çek banka hükmüyle ödenmiş, çek yaprağı banka tarafından iade edilmiş ancak müvekkili zilyet olduğu işbu ------ numaralı çek yaprağını da fiziken kaybetmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2023/336 Esas KARAR NO:2023/453 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ:10/05/2023 KARAR TARİHİ:11/05/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Müvekkilİ -----numaralı çek koçanının ----boş olan çek yaprağını hiçbir işlem yapılmaksızın boş çek yaprağını kayıp (zayi) etmiştir. Yine aynı bankanın ------ konulmuş, bu çek karşılığı ödenmiş, müvekkile işbu icra dairesince --- seri numaralı çek yaprağı iade edilmiş ancak bahse konu ---- numaralı çek yaprağı da fiziken kaybolmuştur.Yine aynı bankanın ---- çek banka hükmüyle ödenmiş, çek yaprağı banka tarafından iade edilmiş ancak müvekkili zilyet olduğu işbu ------ numaralı çek yaprağını da fiziken kaybetmiştir....
