Yasa koyucunun iptal davasına gerek duymasının nedeni; iptal kararı sonrası hakkın hamil tarafından senetsiz tahsilini veya yeni bir senet düzenlenmesini sağlamak (TTK'nun 652)iyi niyetle, iptal kararı getiren hamile ödeme yapan borçluyu, seneti ele geçiren üçüncü kişilere karşı senetten kaynaklanan borç nedeniyle sorumluluktan kurtarmaktır. 3-Somut olayda davacı şirket daha önce kendisi tarafından keşide edilmiş ... çek nolu 31/05/2022 keşide tarihli ve 41.850,00-TL bedelli çekin iptali için dava açmış ise de kanunda çek keşidecisine iptal davası açma hakkı verilmemiştir. Dava konusu çekle ilgili iptal davası ancak meşru hamil tarafından açılabilecektir....
Serik/Antalya Şubesine ait, keşidecisi ..., keşide yeri Antalya/Serik ,Çek no: ... , 23.11.2018 keşide tarihli, 42.000,00 TL bedelli çek yönünden iptal davasının REDDİNE, 3-Dava konusu ... Serik/Antalya Şubesine ait, keşidecisi ..., keşide yeri Antalya/Serik, Çek no: ..., 30.11.2018 keşide tarihli, 45.000,00 TL bedeli çek yönünden iptal davasının FERAGAT NEDENİYLE REDDİNE, 4-Harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, 5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 6-Sarf edilmeyen gider avansının HMK.'nun 333. maddesi uyarınca davacıya iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi. 03/04/2019 Katip ... ¸e-imzalı Hakim ... ¸e-imzalı...
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesinin istinafa konu 20/08/2020 tarihli, 2020/309 Esas - 2020/451 Karar sayılı kararıyla,"...Her ne kadar davacı dava dilekçesinde çek keşidecisinin GENMOT GENEL MOTOR STANDART GRANK ŞAFT ENDÜSTRİ SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ olduğunu belirtmişse de, dava dilekçesine eklediği çek fotokopisi incelendiğinde çek keşidecisinin davacı olduğu, dava dilekçesinde yanıltıcı olarak keşideci olarak belirttiği şirketin çekin lehtarı olduğu; dolayısıyla çek keşidecisi olan davacının çekin zayi nedeniyle iptali davasından aktif husumetinin bulunmadığı anlaşılmıştır. Davacı tarafın zayi edildiğini bildirdiği çeklerde yetkili hamil olmadığı,çek keşidecisi olan davacının çekin zayi nedeniyle iptali davasından aktif husumetinin bulunmadığı anlaşılmakla; zayi nedeniyle iptal davası açma hakkının olmadığı ..." gerekçesiyle, davanın aktif husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmiştir....
GEREKÇE:Dava hukuki niteliği itibariyle TTK'nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757. madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. Mahkemece yukarıda açılanan gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş karara karşı davacı vekili istinaf yasa yoluna başvurmuştur. TTK'nın 651. maddesi uyarınca hamil çekin zayi edilmesi halinde iptal davası açabilecek. TTK.'nın 652 maddesine göre iptal karar ile hamil hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Çek iptali davası sonucunda verilen karar borçluya ibraz ile borçludan çek bedelinin tahsili imkanını sağlamaktır. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin TTK'nın 757. ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır....
GEREKÇE: Dava hukuki niteliği itibariyle TTK'nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757. madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. Mahkemece yukarıda açılanan gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş karara karşı davacı vekili istinaf yasa yoluna başvurmuştur. TTK'nın 651. maddesi uyarınca hamil çekin zayi edilmesi halinde iptal davası açabilecek. TTK.'nın 652 maddesine göre iptal karar ile hamil hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Çek iptali davası sonucunda verilen karar borçluya ibraz ile borçludan çek bedelinin tahsili imkanını sağlamaktır. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin TTK'nın 757. ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır....
HÜKÜM : yukarıda açıklanan nedenler uyarınca ; 1-Davacının davasının dava konusu yapılan çek iptaline konu ... Bankası ... /... Şubesi, ... Çek Hesap Şube No, .... Çek Ek No, .... Çek Nolu .... Bankası .../... Şubesi, ... Çek Hesap Şube No, ... Çek Ek No, ... Çek Nolu, ... Bankası .../... Şubesi, .... Çek Hesap Şube Nolu, .... Çek Ek Nolu, .... Çek Nolu, .... Bankası .../... Şubesi, .... Çek Hesap Şube Nolu, ... Çek Ek Nolu, .......
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/806 Esas KARAR NO : 2021/986 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 16/12/2021 KARAR TARİHİ : 21/12/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA: Davacı...vekili dava dilekçesinde özetle; keşide ettiği----- meblağlı çekin, hamiline düzenlendiğini, çekin borç karşılığı -------- verildiğini,------ borcunu ödediğini ve çeki geri aldığını, çeki kaybettiğini, çeki bulamadığını, teminatsız, kabul görülmemesi halinde teminatlı olarak çek bedelinin keşideci tarafından ödenmesinin önlenmesini teminen İhtiyati Tedbir kararı verilmesini ve dava konusu çekin çalınıp çalınmadığı da tespit edilemediğinden ve iade edilmesi ihtimali de olmadığından çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İNCELEME ve GEREKÇE : Dava zayi nedeniyle çek iptal davasıdır. TTK.'...
DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : ... KARAR TARİHİ : ... KARAR YAZIM TARİHİ : 08/04/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacının dava dilekçesinde özetle; Kayseri ... Bankası ... Şubesinden aldığı ... nolu çeki yanlış yazdığını, çekin keşidecisinin kendisi olduunu, üzerine iptal yazarak çeki iptal ettiğini, bankaya iade ettiğini, ancak bankanın işlemeyi unuttuğunu, İpotek çözecekken bankanın adına bir adet çek gözüktüğünü söylediğini, çeki yaklaşık 3 sene önce teslim ettiğini, ancak işlenmediğini, bunun şuan sorun olduğunu, bankadaki ipoteğin çözdürebilmesi için çekin iptal edilmesi gerektiğini, söz konusu Kayseri ... Bankası ... şubesine ait ... nolu çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Dava, zayii nedeniyle açılan çek iptali davasıdır....
. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkil şirket yetkilisinin aracından dava konusu çek de olmak üzere çok sayıda çekin çalındığını, hırsızlık olayından dolayı savcılıkta soruşturma başlatıldığını,dava konusu çek için el koyma kararı alındığını, ayrıca çek zayi ve iptal davası ile zayi ve iptal kararı alındığını, çekin tek meşru hamilinin müvekkili olduğunu, çekle ilgili muhatap bankaya gerekli bildirimlerin yapıldığını,çekin bu sürecini bilerek davalının kötüniyetle icra takibi yaptığını belirterek takibe konu çek nedeniyle ödenen bedelin istirdadını talep ve dava etmiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece; zayi nedeni ile iptal kararı verilebilmesi için iptali istenen evrağın kıymetli evrak niteliğinde olması gerektiği, bu yüzden kaybolduğu iddia edilen çeklerin TTK'nun 776. maddesinde belirtilen unsurları taşımasının dava şartı olduğu, iptali istenen çek yapraklarında davacının beyanına göre tüm bölümler boş olup, bu hali ile de TK. 776. maddesindeki yasal unsurları bulunmadığından çek niteliğinde sayılmayacağı ve haklarında zayi nedeni ile iptal kararı verilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
