Ancak iptal davasında kesin ispat aranmayıp çekin kaybolduğunun "Kuvvetle muhtemel" olduğunu göstermesi yeterlidir. (Bkz. Y.11 HD'nin 2016/3882-2017/6192 E.K) Davacı çekin hamili olduğunu ileri sürerek iptalini talep ettiği çeke dair bilgileri mahkemeye bildirmiştir. (Bkz. Y.19 HD'nin 2016/1132-2017/3639 E.K) Davaya konu keşidecisi .... olan ..Şubesine ait,.... seri numaralı çeklerin davacı tarafça bulunması nedeniyle bu çekler yönünden hüküm tesisine yer olmadığına, ... seri numaralı çek muhatap bankaya iade edilmesi nedeniyle bu çek yönünden talebin reddine, ... seri numaralı çek ibraz edilip hamilin hesabına geçmiş olması nedeniyle bu çek yönünden talebin reddine karar vermek gerekmiştir....
No:25 D:11 ... / İSTANBUL adresine göre yetkili olan mahkemenizde işbu davanın açılması zorunluluğu hasıl olduğunu, diğer taraftan çek kanunu madde 3/1'e göre bankanın tüm şubelerinin ödeme yeri olarak kabul edildiği, işbu nedenler ile ... Bankası ... Şubesi'ne, ... ... ... Şubesi'ne ve bu bankaların genel merkezlerine müzekkere yazılmasını ve ödeme yasağı konulması yönünde tedbir alınmasını, T.C. ... Bankası ... Şubesi , ... Seri Numaralı Çek yaprağı T.C. ... Bankası ... Şubesi , ... Seri Numaralı Çek yaprağı ... .... ... ... Şubesi, ... Seri Numaralı Çek yaprağı ... .... ... ... Şubesi, ... Seri Numaralı Çek yaprağı ... .... ... ... Şubesi, ... Seri Numaralı Çek yaprağı ... .... ... ... Şubesi, ... Seri Numaralı Çek yaprağı, ... .... ... ... Şubesi, ... Seri Numaralı Çek yapraklarının zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Dava konusu çek yaprakları boş olduğundan buna dayalı iptal davasının dinlenilmesine olanak yoktur. Bundan başka bir an için çekin imzalandığı ve tedavüle çıktığı düşünülse dahi, yukarıda belirtildiği üzere keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı da bulunmamaktadır. Keşideci; kaybettiği çekin bedeli kendisinden talep edildiğinde veya çekin kimde olduğunu öğrendiğinde T.T.K.'nun 790-792 maddeleri uyarınca hasım gösterip, borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak ve o aşamadan sonra tedbirleri istemek hakkına sahiptir. Dava dilekçesindeki açıklamalara ve dosya kapsamına göre dava konusu çek yaprağının boş olması nedeniyle çek vasfını taşımadığı, bir an için imzalı olduğu düşünüldüğünde dahi keşidecinin çek iptali davasını ikame edemeyeceği belirlenmiş olup; HMK 320....
Yukarıda anılan yasal düzenlemeler, yapılan açıklamalar ışığında somut olayda; İptali talep edilen çeklerin dilekçede öne sürelen açıklama v iddiaya göre talep edenin bizatihi kendisinin çek hesabına ait olduğu ve bu durumun muhatap banka olan ---------- yazılan müzekkereye verilen yanıt ile de doğrulandığı, talep edenin kendi çek hesabına (çek karnesine) ait olduğu sabit olan çeklerin kaybolduğundan bahisle işbu zayi nedeniyle iptal talepli davayı açtığı anlaşılmıştır....
Yukarıda anılan yasal düzenlemeler, yapılan açıklamalar ışığında somut olayda; İptali talep edilen çeklerin dilekçede öne sürelen açıklama v iddiaya göre talep edenin bizatihi kendisinin çek hesabına ait olduğu ve bu durumun muhatap banka olan ---------- yazılan müzekkereye verilen yanıt ile de doğrulandığı, talep edenin kendi çek hesabına (çek karnesine) ait olduğu sabit olan çeklerin kaybolduğundan bahisle işbu zayi nedeniyle iptal talepli davayı açtığı anlaşılmıştır....
tarafından çek iptali kararının kendisine bildirilmesinin akabinde ödendiğini, davacı şirketin iyi niyetli olarak, ticari borcu olan şirketin çekin iptal olduğunu belirtmesi ve alacağını talep etmesi üzerine ödeme yaptığını, davacı şirketin doğru kişiye ödeme yapmadığı kabul edilerek davanın reddine karar verilmesinin yerinde olmadığını, davacının, iptal kararı alan Emrullah Çamur yerine lehdar durumunda olan Zenit Plastik Ltd. Şti.'...
Aynı kanunun 652. maddesine göre de; kıymetli evrakı zayi eden kimse, iptal kararı alarak hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir veya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir.Keşidecinin senet üzerinde ileri sürebileceği bir hakkı mevcut değildir. Kaldı ki, çek iptali davası hasımsız olup, dava sonunda verilecek iptal kararı çek hamili 3. kişileri bağlamaz. Çekin iptal kararından sonra takibe konu olması halinde de, keşidecinin yine menfi tespit davası açarak bu çekten dolayı borçlu olmadığını ispat etmesi gerekir. Açıklanan nedenlerle, keşideci olan davacının iş bu iptal davasını açmakta hukuki yararının bulunmadığı düşünce ve yargısına varılmış ve HMK'nun 114/h ve 115/1-2 maddelerindeki düzenlemeler dikkate alınmak suretiyle davanın dava şartı noksanlığı nedeniyle usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur. HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1. Keşideci çek iptali davası açamayacağından davanın REDDİNE, 2....
Aynı kanunun 652. maddesine göre de; kıymetli evrakı zayi eden kimse, iptal kararı alarak hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir veya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir. Keşidecinin senet üzerinde ileri sürebileceği bir hakkı mevcut değildir. Kaldı ki, çek iptali davası hasımsız olup, dava sonunda verilecek iptal kararı çek hamili 3. kişileri bağlamaz. Çekin iptal kararından sonra takibe konu olması halinde de, keşidecinin yine menfi tespit davası açarak bu çekten dolayı borçlu olmadığını ispat etmesi gerekir. Açıklanan nedenlerle, keşideci olan davacının iş bu iptal davasını açmakta hukuki yararının bulunmadığı düşünce ve yargısına varılmış ve HMK'nun 114/h ve 115/1-2 maddelerindeki düzenlemeler dikkate alınmak suretiyle davanın dava şartı noksanlığı nedeniyle usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Diğer yandan zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı çek hamiline tanınmış bir hak olup, keşidecinin işbu davayı açma hakkı bulunmadığından, davacının aktif husumet ehliyeti de yoktur....
İptal kararı alan hamil hakkını senetsiz olarak ileri sürebilecek yada borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. İptal davası açmakta hukuki menfaati olan kişi senede bağlı alacak hakkı olan hamildir. Keşidecinin iptal kararı almakta hiç bir hukuki yararı bulunmamaktadır. Davacının dava açmakta hukuki yararının bulunması dava şartı (HMK m. 114/1-h) olup, davanın her aşamasında ileri sürülüp sürülmediğine bakılmaksızın hakim tarafından kendiliğinden gözetilir (HMK m. 115/1). Tüm bu nedenlerle davacının boş çek yönünden zayi talebinde bulunmasında hukuki yararının bulunmadığı, ayrıca keşideci olarak bu davayı açmasında hukuki yarar bulunmamakla, ilgili işbu davayı açmakta hukuki yararı bulunmaması ve zayi sebebiyle çek iptali kararı verilemeyeceği anlaşılmakla davanın reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
