Hukuk Dairesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacı/borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü: Borçlunun icra mahkemesine başvurarak meskeniyet şikayetinde bulunduğu, İlk Derece Mahkemesince, şikayetin kısmen kabulü ile şikayete konu taşınmazın 489.000,00 TL'den aşağı olmamak üzere satılmasına karar verildiği, borçlu şikayet edenin istinaf yoluna başvurması üzerine, ilgili Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verildiği, borçlu şikayet edenin temyiz yoluna başvurduğu görülmüştür....
Mahkemece traktör ve römorkunun sermaye ağırlıklı olduğu gerekçesi ile şikayet reddedilmiş. Dairemizin sayın çoğunluğu "günümüzde kaliteyi ve kârlılığı artıran, ekonomik hayata artı değerler kazandıran teknolojideki değişimleri ve gelişmeleri sağlayan makinelerin kullanılması gerekliliği de, haczedilmezlik şikayetinde değerlendirme kapsamına alındığı ve çağın koşullanna uygun alet, edevat, makine ve benzeri vasıtalar makul kıstaslar olarak haczedilmezlik kapsamında değerlendirilmekte olduğunu" gerekçelerinde belirtmişlerdir. İİK'nın 82. maddesinde haczi caiz olmayan mal ve haklarla ilgili düzenleme yapılmış olup, ilgili maddenin dördüncü fıkrasında "Borçlu çiftçi ise, kendisini ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazi ve çift hayvanlan ve nakil vasıtaları ve diğer eklenti ve ziraat aletlerinin haczedilemeyeceği" düzenlenmiştir....
İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2022/376 Esas numaralı dosyasında, kıymet takdirine itiraz ve takibe konu 34 XX 654 plakalı traktöre ilişkin olarak İİK 82. maddesi kapsamında haczedilmezlik şikayetinde bulunduğu, kıymet takdirine ilişkin şikayetin İstanbul 10. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2022/376 Esas numaralı dosyasında devam ettiği, istinafa konu davanın ise kıymet takdir dosyasından tefrik edilen haczedilmezlik şikayetine ilişkin olduğu anlaşılmakla davacının kıymet takdirine yönelik taleplerinin değerlendirilmediği iddiası yerinde görülmemiştir. Şikayete konu takip, taşınır rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip olup, takip şekline göre borcun konusu rehinli traktör olduğundan, rehin alacağı bizatihi menkul mal olan traktörün kendisinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle haczedilmezlik şikayeti ileri sürülemez. Ayrıca, rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takipte, haciz safhası bulunmadığından borçlunun rehinli takipte haczedilmezlik iddiası da dinlenemez....
Karara karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunarak, yetkisizlik kararının 6100 sayılı HMK'nun ve İİK'nun ilgili maddelerine aykırı olduğunu, haczedilmezlik şikayetinin Medeni Usul Hukuk anlamında dava olmayıp HMK da dayaya ilişkin şartların aranamayacağını, Yargıtay içtihatlarında ipotekli mallar üzerinde borçlunun çiftçi olması durumunda haczedilmezlik şikayetinin çözümlenmesinin gerekeceğinin belirtildiğini, şikayetlerine ilişkin uygun araştırma ve bilirkişi incelemesi yapılarak bir karar verilmesi gerektiğini, satışa konu tarım arazileri üzerinde haczedilmezlik şikayetlerinin ve kıymetinin belirlenmesi aşaması ile eş değer olduğundan ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasına ve satış işlemlerinin durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir. Dairemizce yapılan değerlendirmede; İİK'nun 4. maddesi gereğince takip hangi icra dairesinde başlamış ise bu takiple ilgili itiraz ve şikayetler takibin yapıldığı yer icra müdürlüğünün bağlı olduğu icra mahkemesinde çözümlenir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince, "Davacının İstanbul 28 icra dairesinin 2019/3675numaralı dosyasında; 34 XX 679- 34 XX 426- 34 XX 833- 34 XX 175- 34 XX 817- 34 XX 746- 34 XX 792 ve 34 XX 387 plakalı vasıtaları ve Yenice (Çanakkale) icra dairesindeki 3 adet 2018/161 esas, 2018/235 esas ve 2021/52 esas numaralı dosyalarındaki hak ve alacaklarının haczedilmezlik şikayetinin esası hakkında ayrı ayrı karar verilmesine yer olmadığına, Halkbankası 0645 34 numaralı hesabındaki haczedilmezlik şikayetinin esastan reddine" dair karar verildiği görülmüştür....
Bu maddeye dayalı haczedilmezlik şikayetinde bulunma hakkı borçlunun şahsına sıkı sıkıya bağlıdır. Bir başka ifadeyle,meskeniyet şikayeti, şahsi hak niteliğinde olup; iddiada bulunan kişinin ihtiyacı ve haczedilen meskenin bu şahsın haline münasip olup olmadığı araştırılarak sonuçlandırılması gerekir. Bu nedenle, haczedilmezlik şikayetinin incelenmesi sırasında şikayetçi borçlunun ölümü halinde mirasçılarının yargılamayı sürdürmeleri mümkün değildir. Öte yandan, borçlunun ölümü ile İİK'nun 53. maddesi uyarınca; alacaklı tarafından takibin mirasçılara yöneltilmesi ve bu konuda muhtıra tebliğinden sonra, mirasçılar haczin kendilerine tebliğ tarihinden ya da öğrenmeleri halinde bu tarihten itibaren İİK'nun 16/1. maddesinde ön görülen yasal yedi günlük sürede İİK'nun 82/12. maddesi uyarınca kendileri adına haczedilmezlik şikayetinde bulunabileceklerdir....
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Alaşehir İcra Müdürlüğü'nün dosyasında dava konusu taşınmazın satışa esas olmak üzere kıymet takdirinin yapılması için Buldan İcra Müdürlüğü'ne talimat yazıldığını, taşınmazın kıymet takdir raporunun müvekkiline tebliğ edildiğini, müvekkilinin süresi içerisinde haczedilmezlik şikayetinde bulunduğunu, bu hususlar göz önüne alındığında İİK'un 106. maddesi gereği 1 yıllık süre içinde satış talep edildiğini, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Dava İİK'nun 82/1- 12. maddesi uyarınca açılmış meskeniyet iddiası nedeniyle haczedilmezlik şikayeti davasıdır....
Haczedilmezlik istisnai bir durum olduğundan, bu yöndeki düzenlemelerin de dar yorumlanması gerekir. Bütün bu açıklamalar ışığında, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15/son maddesinin dar yorumlanması gerektiği sonucuna varılmalıdır. Maddede açıkça haczedilmezlik için vergi, resim, harç geliri olma ya da "fiilen kamu hizmetinde kullanılma" koşulları kabul edilmiştir. Somut olayda şikayete konu İNG ve Citibank'ın ilgili şubelerindeki İSKİ İdaresi'ne ait hesaptaki paranın haczi için haczedilmezlik şikayetinde bulunulmuştur....
Aynı takip dosyasında veya aynı alacak için daha sonra yapılan takip dosyasında, aynı taraflar arasında ve ESAS NO : 2023/3154 aynı konuda daha önce verilen icra mahkemesi kararları, kesinleşmiş olması koşuluyla sonraki icra mahkemesi kararları için (şikayet, itirazın kaldırılması) kesin hüküm teşkil ederler. (Prof. Dr. Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü, cilt V, sayfa 5043) Somut olayda şikayetçinin daha önce de aynı icra takip dosyası ile ilgili olarak haczedilmezlik şikayetinde bulunduğu, Kayseri 5.İcra Hukuk Mahkemesinin 2021/309 E. sayılı dosyasında haczedilmezlik şikayeti ile ilgili inceleme yapıldığı, verilen ret kararının istinaf ve temyiz incelemelerinden geçerek 06/07/2022 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Temyiz incelemesine konu işbu haczedilmezlik şikayetinin ise 15/12/2022 tarihinde yapıldığı dikkate alındığında Kayseri 5.İcra Hukuk Mahkemesinin 2021/309 E.sayılı dosyasında verilen kararın kesin hüküm oluşturacağı pek tabiidir....
Mahkemece; şikayet tarihinden sonra ve yargılama sürerken, davalı vekilinin talebi üzerine şikayete konu hacizlerin kaldırılmasına karar verildiği gerekçesiyle şikayetin konusu kalmadığından esas hakkında hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilmesi üzerine hüküm; şikayetçi borçlu vekili tarafından temyiz edilmiştir. Şikayete konu icra takip dosyasına, haciz konulan banka hesabından şikayet tarihinden sonra para gönderildiği, alacaklıya ödendiği ve alacaklı vekilinin hacizlerin kaldırılması talebi üzerine İcra Müdürlüğü'nce ilgili bankaya haczin kaldırılmasına dair yazı yazıldığı anlaşılmaktadır. Haciz nedeniyle hesaptan gelen paranın ödenmesi haczedilmezlik şikayetinin esasının incelenmesine engel değildir. Bu nedenle şikayetin esasının incelenip sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir....
