Davacı, dava dilekçesinde, borçlu olmadığı halde ödemek zorunda kaldığı bedelin iadesi için davalı hakkında başlattığı takibe itirazın iptalini, mümkün olmadığı takdirde fazla ödenen bedelin iadesini talep etmektedir. Buna göre taraflar arasındaki uyuşmazlıkta öncelikli talep sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacağın tahsili için başlatılan takibe itirazın iptali olup, söz konusu talep kabul edilmediği takdirde ödenen bedelin istirdatı istenilmiştir. Türk Borçlar Kanunu'nun konuya ilişkin 77 (818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 61 v.d) ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme, bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır....
- K A R A R - Mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilinin temyizi üzerine Dairemizin 27.02.2013 günlü kararı ile onanmış olup, bu karara karşı davacı vekilinin karar düzeltme istemiyle yeniden yapılan inceleme sonucu; Dava, süresi içinde ibraz edilmeyen, zamanaşımına uğrayan çeke dayalı olarak davacı ... tarafından çek keşidecisi aleyhine başlanılan ilamsız icra takibine yönelik sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı olarak açılan itirazın iptali istemine ilişkindir. İtirazın iptali davası, itiraz üzerine duran takibin devamını amaçlayan bir dava türü olup, zamanaşımı savunmasının takip tarihi itibariyle değerlendirilmesi gerekir. Davacı, dava konusu çeke ciro yolu ile ... olmuş, takip ve davayı çek keşidecisi aleyhine açmıştır. ..., zamanaşımına uğramış çek nedeniyle keşideci aleyhine somut olayda uygulanması gereken 6762 sayılı TTK.nun 644. maddesine göre sebepsiz zenginleşme hükmü çerçevesinde talepte bulunabilir....
Dava konusu çekler zamanaşımına uğramış ise de davacı TTK'nın 732. maddesinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak dava açabilir. İtirazın iptali davası, itirazın hükümden düşürülmesi ana başlığı altında düzenlenmekle takip hukuku içinde ve takip talebiyle sıkı sıkıya bağlantılı ele alınması gereken, sonucuyla takibin devamına etkili bir dava türü olarak karşımıza çıkmaktadır ve takip talepnamesinde dayanılan borç ve borcun sebebi ile bağlılık asıldır. Dava dilekçesinin incelenmesinde davacının TTK'nın 732. maddesinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme hükümlerine dair hiç bir anlatımda bulunmadığı, davacının tüm iddiasını kambiyo ilişkisine dayandırdığı, davacının zaman aşımına uğramış çeklere dayalı davalı keşideci ve aralarında temel ilişki bulunan dava dışı ...'...
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye HukukMahkemesi Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -KARAR- Davacı vekili, davalıların babası olan ... ve oğlu ... tarafından düzenlenip, imzalanmış bonoların, genel haciz yolu ile tahsili için girişilen icra takibine davalıların haksız olarak itiraz ettiklerini, TTK.nun 644.maddesi gereğince sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre alacaklarını talep edebileceklerini iddia ederek itirazın iptaline ve icra inkar tazminatına hükmolunmasını talep ve dava etmiştir. Davalılar vekili cevabında, zamanaşımına uğramış bonoların icra takibine konulduğunu, taraflar arasında ticari ilişki bulunmadığını savunarak davanın reddi ile lehlerine tazminata hükmolunmasını istemiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye HukukMahkemesi Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -KARAR- Davacı vekili, davalıların babası olan ...ve oğlu ... tarafından düzenlenip, imzalanmış bonoların, genel haciz yolu ile tahsili için girişilen icra takibine davalıların haksız olarak itiraz ettiklerini, TTK.nun 644.maddesi gereğince sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre alacaklarını talep edebileceklerini iddia ederek itirazın iptaline ve icra inkar tazminatına hükmolunmasını talep ve dava etmiştir. Davalılar vekili cevabında, zamanaşımına uğramış bonoların icra takibine konulduğunu, taraflar arasında ticari ilişki bulunmadığını savunarak davanın reddi ile lehlerine tazminata hükmolunmasını istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Sebepsiz zenginleşme Taraflar arasındaki uyuşmazlık sebepsiz zenginleşme nedeniyle başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali isteğine ilişkindir. Yargıtay Kanunun 14. maddesi uyarınca Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun 19.01.2015 tarih 2015/8 sayılı Kararı ile hazırlanıp, 22.01.2015 tarihli ve 29244 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (3.) Hukuk Dairesinin görevine girmektedir. 11 Nisan 2015 tarihi itibariyle Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6644 Sayılı Kanunun 2. maddesi ile değişik 2797 Sayılı Kanunun 60. maddesinin 1. ve 3. fıkraları uyarınca dosyanın görevli Daireyi belirlemek üzere HUKUK İŞBÖLÜMÜ İNCELEME KURULUNA GÖNDERİLMESİNE, 20.04.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
DELİLLER VE GEREKÇE: Dava; sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı başlatılan takibe yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir. Borcun kaynakları; sözleşme, haksız fiil ve sebepsiz zenginleşmedir. Taraflar arasında sözleşme bulunmadığı ve davalı tarafından doğrudan davacıyı hedef alan haksız fiil bulunmadığı uyuşmazlık dışıdır. Zaten davacı da iddiasını sebepsiz zenginleşmeye dayandırmaktadır. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için ise taraflardan birinin hukuken geçerli bir sebep olmaksızın zenginleşmesi, diğerinin ise fakirleşmesi gerekir. Her ne kadar davacı; davalının sebepsiz olarak zenginleştiğini iddia etmiş ise de icra takibine konu bedelin dava dışı ...'a ödendiği davacının da kabulündedir. ... tarafından söz konusu bedelin davalıya ödendiği kabul edilse dahi bu husus davacının davalıya husumet yöneltmesine olanak sağlayamayacaktır. Zira bu ihtimalde de taraflar arasında doğrudan zenginleşme - fakirleşmeye neden olan bir işlemin varlığından söz edilemeyecektir....
Taraflar arasında temel ilişki yok ise keşideci yetkili hamile karşı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre sorumludur. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/3570 esas 2021/125 karar numaralı kararı bu hususu şöyle ifade etmiştir: “ Dava, kıymetli evrak niteliğinde bulunan ve ibraz süresi içerisinde bankaya ibraz edilmeyen çek nedeniyle alacağın tahsiline yönelik icra takibine yapılan itirazın iptaline ilişkindir. 6102 sayılı TTK’nın 732. maddesi uyarınca, süresinde ibraz edilmeyen çekler yönünden taraflar arasında temel ilişki bulunmaması halinde yetkili hamil sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre keşideciden alacağın tahsilini isteyebilir. Sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince sebepsiz zenginleşmediğini ispat yükümlülüğü keşidecide olup, keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : İtirazın iptali Dava, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereği paydaş tarafından ödenen komisyon bedelinin diğer paydaştan rücuan tahsili istemiyle başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Bu durumda temyiz incelemesi dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Başkanlığı'na gönderilmesine, 25.06.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile ... 1.İcra Müdürlüğü'nün 2013/5115 Esas sayılı icra dosyasına vaki itirazın iptali ile takibin 3.610,00 TL asıl alacak üzerinden ve bu alacağa 13.06.2015 tarihinden itibaren yasal faiz işletilmek sureti ile devamına karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı itirazın iptali davasına ilişkindir. 1-Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olması gerekir. 02.02.1991 gün 1990/1 E.-1991/1 K. sayılı YİBK'da vurgulandığı gibi iade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir....
