ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 17/06/2021 NUMARASI : 2019/182 ESAS, 2021/186 KARAR DAVA KONUSU : Arsa, arsa payı yada kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklı tapu iptali tescil KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı davacılar vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK' nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili ilk derece mahkemesine vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; Müvekkilleri ile davalı taraf, 24.06.2016 tarihinde Adana 11. Noterliği'nde 19968 numaralı ''Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi Ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi'' imzaladıklarını, bu sözleşmeye göre, Sözleşmenin 18/1....
Mahkemenin nitelendirilmesine göre, uyuşmazlık; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanmayıp, dosyada davalı borçlu olduğu iddia edilen taraf arsa maliki olmayıp, taraflar arasında düzenlenen ....07.2007 tarihli protokolde belirlenen alacağın tahsili için başlatılan ... takibine itirazın iptali istemine ilişkin olup, kararın temyiz incelemesi Yüksek .... Hukuk Dairesi'nin görevine girmektedir. Ne var ki, anılan Yüksek Dairece daha önce dosya Dairemize gönderildiğinden, işbölümü uyuşmazlığının çözümlenmesi için dosyanın Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulu'na gönderilmesi gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna GÖNDERİLMESİNE, ....04.2013 tarihinde, oybirliğiyle karar verildi....
Yukarıda değinilen anayasal ilke ile birlikte düşünüldüğünde, arsa payı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan karşılıklı edimlerin katma değer vergisi doğurmayacağı açıktır. Taraflarca akdedilen sözleşmede katma değer vergisinin aidiyetinin belirlenmesi ve davacının bu vergiyi fatura kapsamına alarak vergi idaresine ödediği iddiasında bulunması da bu ilkeyi değiştirmez. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesindeki edimlerin kıyas yoluyla satım ya da trampa sayılması ve bu kapsamda vergiye tâbi olduklarının düşünülmesi de doğru değildir. Açıklamalar çerçevesinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine konu edimlerin katma değer vergisi doğurması söz konusu olamayacağından davacının bu çerçevede bu verginin doğduğunu ileri sürmesi yasal dayanaktan yoksundur. Diğer taraftan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin götürü bedelli sözleşme olduğu tartışmasız bulunduğuna göre yükleniciye ait bir edimin, sözleşme ile dahi olsa arsa maliklerine devrine de yasal olanak bulunmamaktadır....
Mahkemece, iddia, savunma, ve tüm dosya kapsamına göre, davalıya yapılan ....000,00 TL kira ve taşınma masrafı ödemesinin sözleşme hükümlerinin karşılıklı yerine getirilmesi kapsamında ödenen bedel olduğu ve fesih nedeniyle edimlerin karşılıklı iadesi gerektiğinden bu miktar yönünden itirazın iptali gerekeceği, sözleşmeye konu cezai şartın ise sözleşme hükümlerinin yerine getirilmemesinde davacının kusurlu olması nedeniyle davalı fesihte haklı olduğundan istenemeyeceği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile, itirazın ....000,00 TL asıl alacak yönünden iptaline, asıl alacağa ........2012 tarihinden itibaren ticari faiz yürütülerek takibin devamına karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı itirazın iptali istemine ilişkindir....
Mahkemece, arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan hakların 1-5 yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğu, davacının 15 yıl önce bitirilen ve fiilen kullandığı bağımsız bölüm ile ilgili istemini zamanaşımı süresi dolduktan sonra ileri sürdüğü belirtilerek davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılan bağımsız bölümün ondan temlik alındığı iddiası ile açılan kişisel hakka dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir. Arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi yüklenicinin finansı kendisi tarafından sağlanarak arsa malikinin arsası üzerine bina yapım işini üstlendiği arsa malikinin ise, bedel olarak binadaki bir kısım bağımsız bölüm mülkiyetini yükleniciye geçirmeyi vaad ettiği” sözleşmelerdir. Bu sözleşmelerde ücreti (bedel) arsa sahibi tarafından ayın olarak ödenmektedir....
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescili, bunun mümkün görülmemesi halinde dairenin rayiç bedelinin davalılardan tahsili, istemine ilişkindir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalılardan ... vekilinin temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2-Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince; dosya içeriğinden arsa sahibi ... ile davalı ... arasında dava konusu bağımsız bölümle ilgili olarak tapu intikali ve üçüncü kişilere satış konusunda muvazaa olduğu anlaşıldığından, BK'nın 61. maddesine göre “Birden çok kişi birlikte bir zarara sebebiyet verdikleri veya aynı zarardan çeşitli sebeplerden dolayı sorumlu oldukları takdirde, haklarında müteselsil sorumluluğa ilişkin hükümler uygulanır.”...
Arsa sahibi temlikte bulunmasa bile, arsa sahibi ile üçüncü kişinin birlikte hareket ederek, yükleniciye karşı beraber, dava açmaları durumunda arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden doğan haklarını, üçüncü kişiye zımni olarak temlik ettiği kabul edilmelidir. (Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım sözleşmelerinde bağımsız bölüm alan üçüncü kişilerin hukuksal durumları adlı kitap, AVCI Dr. ALİ Syf. 84) Görüldüğü üzere, kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayanarak, arsa sahibinin yükleniciye karşı, dava hakkı sözleşmeden doğan haklarını, devretmediği sürece devam etmektedir. Arsa sahibi T2 yüklenici davalı ile 21/02/2013 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesinde dayanarak açtığı dava sonucunda sözleşmeden dolayı, kendisine düşen daireler ve ortak alandaki eksik iş bedelini davalıdan istemektedir....
Bir iş görerek eseri meydana getirmek ve meydana getirilen eseri iş sahibine teslim etmek (arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, binayı sözleşmeye, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun imal ederek arsa sahibine teslim etmek) yüklenicinin ana borcudur. Kural olarak da aslolan sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifasıdır. Aksi halde, sözleşmeden beklenen yararlar dengesi bir taraf aleyhine bozulur. Böyle bir durumda da bir taraf edimini yerine getirmiş kabul edilemez. Yukarıda belirtilen ilkeler ve yapılan açıklamaların ışığında somut olayın arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesine gelince; davalı yüklenici ile davalı arsa maliki arasında 29.06.2005 tarihinde ... Noterliği’nde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlenmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacı vekili, müvekkili ile davalı ... arasında arsa payı karşılığı inşaat yapılması konusunda adi yazılı ön sözleşme düzenlendiğini, sözleşme sırasında müvekkilinin davalıya 150.000 TL verdiğini, ancak davalının resmi şekildeki sözleşmeyi imzalamaya yanaşmadığını, haksız olarak alınan miktarın tahsili amacıyla başlatılan takibe vaki itirazın haksız olduğunu ileri sürerek, itirazın iptali ile icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi gereğince yüklenicinin bedele, başka bir anlatımla sözleşmede kararlaştırılan arsa payı veya bağımsız bölümlere hak kazanabilmesi için inşaatı sözleşme ve ekleri ile tasdikli proje ve inşaat ruhsatı ile kamu düzeninden olan imar mevzuatı ve bu doğrultuda çıkartılan Deprem Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tamamlayıp, arsa sahiplerine teslim etmesi gerekir. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde, ücret, devri kararlaştırılan arsa payıdır. İnşaat yapma borcunu yerine getirmeyen yüklenici, arsa sahibinden tapu devrini isteyemez. İmar mevzuatına aykırılık var ise bu aykırılıklar giderilmeden teslim olgusunun gerçekleşebileceği kabul edilemez....
