Davacı, davalı ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalayan dava dışı arsa sahibine sözleşme gereğince verilmesi gereken daireleri devir aldığı ve onun haklarına halef olduğu iddiasıyla, gecikme cezası talep eden üçüncü kişidir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayanılarak açılmıştır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, 818 sayılı BK.'nun 355. vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu durumda, eldeki davada uyuşmazlık, 4077 sayılı kanuna göre değil, genel hükümler çerçevesinde çözümlenecektir. Bununla birlikte, dava, 1086 sayılı HUMK döneminde açılmış olup, işbölümü itirazı da olmadığından, davanın açıldığı İstanbul Anadolu 14. Asliye Ticaret Mahkemesi görevli olduğu halde, Tüketici Mahkemesi'nin görevli olduğundan bahisle, görevsizlik kararı verilmesi de usul ve yasaya aykırı olmuştur. Açıklanan nedenlerle, kararın bozulması gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacı vekili, müvekkilinin taraflar arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği arsa bedeli olarak davalı arsa sahibine ....535,00 TL ödediğini, daha sonra sözleşmenin karşılıklı olarak feshedildiğini, ancak davalının sözleşme kurulurken aldığı arsa bedelini iade etmemesi üzerine, alacağın tahsili için başlattıkları ilamsız takibe davalının haksız yere itiraz ettiğini ileri sürerek, takibe vaki itirazın iptali ile ... inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
İlk derece mahkemesince sözleşme hükümleri gereğince davalı müteahhitin tescil talep hakkının doğmadığı, dava konusu bağımsız bölümün iptali ve tescil şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Dava, yetkiye dayalı olarak açılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklı tapu iptal tescil istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu' nun 25/06/2020 tarihli ve 564- 586 Sayılı Kararı ile belirlenen ve 01/09/2020 tarihinden itibaren geçerli olan Hukuk Daireleri İş Bölümü kararı gereğince;"Arsa, arsa payı ya da kat karşılığı inşaat sözleşmelerinden kaynaklanan davalar nedeniyle verilen hüküm ve kararlar." ı inceleme görevi 14....
Bu itibarla, eldeki davada davalı konumunda sadece arsa sahibi olan ... Yapı Kooperatifi kalmıştır. Bilindiği üzere, eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenici konumunda olan taraf, finansman temin edebilmek için arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği kendisine isabet edecek bağımsız bölümleri üçüncü kişilere devretmektedir. Bu devrin mahiyeti, alacağın temliki olup, avans niteliğindeki şahsi hakkın üçüncü kişilere devrini içermektedir. Somut olayda, davacı, dava dosyasında fotokopisi bulunan 04.10.2001 tarihli adi yazılı gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile yükleniciden bağımsız bölüm temlik alan üçüncü kişi olup, yine, 13/05/2009 tarihli yüklenici müflis şirket ...İnş ve Tesisat A.Ş. ve kayyım heyeti ile davacı arasındaki “Anlaşma” ibareli belge ile davacıya bağımsız bölüm temliki yapıldığı görülmüştür. Arsa sahibi davalı ......
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı BK'nın 155 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türü olup, sözleşmenin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu amacın, 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine konu işin üst düzey teknoloji gerektirmesi, kapsamında taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmelerinin de bulunduğu nazara alındığında 6502 sayılı Kanunda kanun koyucunun salt kullanma ve tüketme amacına yönelik dar kapsamlı eser sözleşmelerini kastettiği, arsa karşılığı inşaat sözleşmelerinin ise bu kapsamda olmadığının kabulü gerekir....
Bunun için de arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklenicinin borçlarının neler olduğunun sözleşme hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Somut uyuşmazlıkta, davalı arsa maliki ile davalı yükleniciler arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca çekişme konusu 5 numaralı bağımsız bölüm yükleniciler bırakılmıştır. TBK'nın 183. maddesinde tanımlanan temlik sözleşmesi uyarınca da yükleniciler bu bağımsız bölümü 19.03.2009 günlü sözleşme ile ödenen 100.000€ bedelle davacıya temlik etmişlerdir. Bu temlik uyarınca davacının tescil isteminde bulunması için yüklenicilerin arsa malikine karşı edimlerini yerine getirmesi veya katlananılabilecek seviyede yerine getirmiş olması gerekir. Arsa maliki ... tarafından yüklenicilere karşı açılan ..................
maddesi uyarınca, kural olarak eserin tesliminde devri gereken arsa payını inşaat aşamasında yükleniciye devretmesi yüklenicinin de bunu üçüncü kişilere temlik ederek finans sağlaması arsa sahibinin yükleniciye kredi kullandırmasıdır. Somut olayda da, yükleniciye edimi karşılığı bırakılacak pay tapuda sözleşme düzenlendikten hemen sonra devredilmiştir. Ne var ki, yüklenici edimini yerine getirmediği için 20.10.2005 tarihinde kesinleşen kararla arsa sahibi ile yüklenici arasındaki arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi hükmen fesh edilmiş, yükleniciye devredilen paylar için tapunun iptali ile yeniden arsa sahibi adına tesciline karar verilmiştir. Hükmen fesih ve tapu iptali tescil davası derdest iken 30.9.2004 tarihinde davalı tarafından yüklenicinin borcu nedeniyle taşınmaz kaydına haciz şerhi konulmuştur....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı BK'nın 155 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/1-k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç, kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle, arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Kararı, asıl ve birleşen davalarda davacı vekili temyiz etmiştir. 1) Asıl ve birleşen davalar, taahhütname başlıklı belgelere dayalı olarak başlatılan icra takiplerine vaki itirazın iptali istemlerine ilişkindir. Asıl ve birleşen davalara konu üç ayrı taahhütname incelendiğinde, davalıların, üyesi ve yöneticisi oldukları yüklenici kooperatif tarafından, arsa sahibi davacıya düşen dairelerin 01.11.2010 tarihine kadar teslim edilmemesi halinde, davacıya 150.000,00 TL ödemeyi kabul ve taahhüt ettikleri anlaşılmıştır. Bu taahhütler nitelikleri ve içerikleri itibariyle TBK'nın 128. maddesi uyarınca üçüncü kişinin fiilini üstlenmedir. Mahkemece, söz konusu taahhütler, davacı ile dava dışı kooperatif arasındaki 27.11.1998 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesini tadil eden, onun eki niteliğindeki sözleşmeler olarak değerlendirilerek, TMK'nun 706., TBK'nın 237., Tapu Kanunu'nun 26. ve Noterlik Kanunu'nun 60....
Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Asıl dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklı imalât bedeli alacağının tahsili ve kâr kaybı zararının tazmini; karşı dava ise arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedildiğinin tespiti, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi şerhinin terkini ve menfi zararın tazmini istemlerine ilişkindir. Davacı-karşı davalı yüklenici, davalılar-bir kısım karşı davacılar ise arsa sahipleridir. Davacı-karşı davalı vekili, taraflar arasında 05.10.2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve 16.02.2007 tarihli tadil sözleşmesi akdedildiğini, sözleşmeye konu taşınmazın, arsa sahiplerince ifraz edilerek ... ada ... ve ... parsel olarak ikiye ayrıldığını, ... parselin ... Beldesi'nde, ... parselin ......
