"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : İstirdat Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı istirdat davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA ve aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenden alınmasına, 01.06.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Her ne kadar davacı tarafça eldeki davanın istirdat davası niteliğinde olmadığı, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince açıldığı ileri sürülmüş ise de; dava borçlu olunmadığı halde ödendiği ileri sürülen paranın tahsili için açıldığından, açılan dava niteliği itibariyle istirdat davasıdır. İcra ve İflas Kanunu'nun 72/7. Maddesine göre, borçlu olmadığı halde ödeme yapan kişi ödediği tarihten itibaren bir sene içinde genel hükümler çerçevesinde dava açarak paranın geriye alınmasını isteyebilir. Yerleşik Yargıtay uygulaması gereğince, istirdat davasının koşullarının oluştuğu durumlarda davaların sebepsiz zenginleşme davası olarak nitelendirilmesi doğru görülmemekte ve davaya istirdat davası olarak bakılması gerektiği kabul edilmektedir. (Yargıtay 19....
Davalı vekili, davacı tarafın aktif husumet ehliyetinin bulunmadığını, istirdat davasının icra takibinin borçlusu tarafından açılması gerektiğini, icra takibine ilişkin borç üçüncü şahıs tarafından ödenmiş olsa dahi davacı sıfatının borçluya ait olduğunu, borcu ödediğini iddia eden üçüncü kişinin alacaklıya karşı istirdat davası açma hakkının bulunmadığını, icra dosyasında ödemenin dava dışı ... Maddeler San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti tarafından yapıldığını belirterek, bu nedenle davanın öncelikle husumet, olmadığı takdirde esastan reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, davacının 10.09.2014 tarihinde dava dışı ... Maddeleri San ve Dış. Tic. Ltd. Şti 'nin ......
Asliye Hukuk (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesince ise davacı vekili, davalı tarafından yapılan şikayet üzerine tüketici hakem heyeti tarafından alınan karar gereğince davalının hesabına ilgili tutar yatırıldığı halde, davalı tarafından hakem heyeti kararının icra dosyasına konu edildiği ve müvekkil şirketin istirdat hakkını saklı tutarak ikinci kez ödeme yaptığını iddia ederek, cebri icra tehdidi altında ödenen tutarın faiziyle birlikte davalıdan tahsili isteğiyle dava açmış olup tüketici hakem heyeti tarafından verilen karara itiraz edilmediği gibi takibi yapan icra dairesinin ...... 4. İcra Dairesi olduğu anlaşılmıştır. Bu durumda uyuşmazlığın, davanın ilk açıldığı ...... Tüketici Mahkemesince çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. 2004 sayılı İcra İflas Kanunu 72/8'de “Menfi tesbit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir.”...
Dava konusu çekin ilgili banka şubesine ibraz edilmiş olması nedeniyle davacı vekiline çek hamillerine karşı istirdat davası açmak üzere kesin süre verildiği, buna ilişkin tebligatın 11/12/2022 tarihinde yapılmasına rağmen istirdat davası açılmadığı ve açılmasını gerektiren bir husus bulunmadığına dair beyan dilekçesi sunulduğu görülmüştür. Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, bu davalar, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardandır. Yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Nitekim TTK sistematiği ve Yargıtay içtihatları da bu yöndedir....
Sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığı anlaşılmıştır. Zayi nedeniyle iptali talep edilen çekin zayi olmayıp ortaya çıktığından ve istirdat davası açıldığından davanın konusuz kalmış olup esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. Dava konusu ... .../... şubesinin 03/05/2023 tarih, ... çek seri numaralı, keşidecisi ... ... Mobilya Ltd. Şti. olan 125.000,00 TL bedelli çekin ibraz edildiği gelen yazı cevabından anlaşılmakla davacı vekiline istirdat davası açmak ve buna ilişkin tevzi formunu mahkememize sunmak üzere 2 haftalık kesin süre verilmesine rağmen çekin istirdatı davası açılmadığından davanın reddine karar verilmiştir.Açıklanan yasal ve hukuksal olgu nedeniyle zayi edilen çekin iptaline karar verilmiştir. HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, dosyadaki kanıtlara göre: 1-... Bankası ... ... Şubesine ait keşidecisi ... Mobilya Ltd. Şti....
Davacıya çek hamiline karşı çek istirdat davası açması amacıyla kesin süre içerir muhtıra tebliğ edilmiş, davacı vekili 15/01/2024 tarihli dilekçesi ile çek istirdat davası açmadan önce zorunlu olan arabuluculuğa (2024/6794 arb no.) başvurulduğunu bildirmiştir. Arabuluculuk sürecinin tamamlanması beklenmiş, son tutanağın 06/02/2024 tarihinde düzenlendiği ve bu tarih itibariyle sürecin tamamlandığı ve başvurucunun ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuğun yapılamadığı, çek istirdat davasının da açılmadığı anlaşılmıştır....
Aleyhine istirdat davası açmak üzere süre verilmiş, talep eden vekili Antalya ... Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esasında istirdat davası açtıklarını bildirmiştir. Mahkememizce bu çekle ilgili olarak dosya tefrik edilmiş ve yukarıdaki esasa kaydedilmiştir. TTK'nın 757.maddesi uyarınca yapılan değerlendirmede; iptal kararı verilebilmesi için çekin hamilin iradesi dışında elinden çıkmış olması, çeki ele geçiren kişinin bilinmemesi, yapılan ilana rağmen çekin ortaya çıkmamış olması gerekir. Dava konusu ... tarihli, ......
Dava zayii nedeniyle iptal istemine ilişkin olup, iptal davasının açılmasından sonra 6102 sayılı TTK'nın 818/1-s maddesinin yollamasıyla çeklerde de uygulanması gereken 758. maddesi uyarınca dava sırasında çeki elinde bulunduranın bilinmesi halinde mahkemece bu kişi aleyhine istirdat davası açmak üzere süre verilmesi gerekmektedir. ... Bankası'na yazılan müzekkereye dava konusu çeklerin ibraz edildiği şeklinde yanıt verildiği, davacı vekiline çekleri ibraz eden kişiye karşı istirdat davası açmak için süre verildiği, davacı vekilinin süresi içinde ... ATM'nin 2022/... esas sayılı dosyası ile istirdat davası açtığı görülmüştür. Yargılama kapsamında yapılan değerlendirme sonucunda; davacı tarafından dava konusu Bahse konu ... Bankası A.Ş. ... Şubesi'nin keşidecisi ... San. Tic. Ltd....
Mahkemece, bozmaya uyularak son ödeme tarihi olan 9.10.2009 tarihinden dava tarihi olan 17.2011 tarihine kadar 1 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği ve hernekadar hem menfi tespit hem de istirdat talebinde bulunmuş ise de alınan bilirkişi raporu ile de ortaya çıktığı üzere, davalının haksız uyguladığı faiz oranı dikkate alınarak hesaplama yapıldığında davacının takip nedeniyle borcu kalmayıp yaptığı ödemelerden de 4.072 TL fazla ödemesi olduğu anlaşılarak, davacının menfi tespit davasının da istirdat davasına dönüştüğü kanaatiyle hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Oysa dairemizin bozma kararı istirdat olunan miktara yönelik olup, mahkemece davacının menfi tespit talebinde bulunduğuı 4.856,00 TL' lik miktara ilişkinde ayrı bir karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde davanın tümden reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir....
