İntifa hakkı, bir süreyle sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü veya tüzelkişi ise tüzel kişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle, harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer (TMK m.796). Kanuni intifa hakları hariç (TMK m. 495 v.d.) intifa hakkının tesisi daima bir sözleşmeye dayanır. Taraflarına hak ve borçlar yükleyen bu sözleşmeyle intifa hakkı sahibi ile malik hakkın konusu olan şeydeki yararlanmanın nasıl sürdürüleceğini kararlaştırılabilir. Şayet intifa hakkının tesisine neden olan sözleşmedeki edimler yerine getirilmemiş, intifa hakkının devamı malike yüklediği külfete göre çok az yarar sağlar hale gelmişse malik bozulan yararlar dengesini ileri sürerek hakimden sözleşmeye müdahale edilmesini, intifa hakkının sona erdirilmesini isteyebilir....
Davacı, içinde akaryakıt tesisi ve ekleri bulunan 477 ada 4 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, tapu kaydında davalı şirket lehine intifa hakkı tesisi edildiğini, bayilik sözleşmelerine bağlantılı olarak kurulan intifa hakkının bayilik sözleşmesinin feshi üzerine ve Rekabet Kurulunun Tebliği uyarınca 18.9.2010 tarihinde sonlandırılması gerekirken intifa hakkının davalı tarafından 16.3.2011 tarihinde terkin edildiğini, böylece zarara uğramasına neden olunduğunu ileri sürüp 18.09.2010-16.03.2011 tarihleri arasında mahrum kalınan işletme kar kaybına yönelik tazminat istemiştir. Davalı şirket, taşınmazın davacıya ait olmakla beraber 31.03.2004 tarihli intifa resmi senedi ile taşınmaz üzerinde 11 yıllık intifa hakkı sahibi olduğunu, 16.03.2011 tarihinde intifa hakkının şirketçe terkin edildikten sonra taşınmazın davacı tarafından dava dışı şirkete kullandırıldığını bildirip davanın reddini savunmuştur....
Söz konusu protokolün 2. maddesinde; ortak çocuk ergin olduğunda davaya konu taşınmazı çocuklarına bırakacakları ve evin intifa hakkının baba ... ve anne ... da kalacağı konusunda taraflar anlaşmıştır. İlk derece mahkemesince davanın kabulü ile taşınmazın davalı adına olan kaydın iptali ile davacılardan ... adına tapuya tesciline, taşınmaz üzerinde davacılardan ... ve davalı ... adına intifa hakkı tesisine karar verilmiştir. Kararın davacılar tarafından intifa hakkı tesisi yönünden istinaf edilmesi üzerine bölge adliye mahkemesince, intifa hakkı tesisine yönelik bir dava olmadığı gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılıp yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne, taşınmazın davalı adına olan kaydın iptali ile davacılardan ... adına tapuya tesciline karar verilmiştir. Protokol maddesi bir bütün olup davalı da cevap dilekçesinde protokole göre taşınmazın ½ payına intifa hakkı tesis edilmesini talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : GEÇİT HAKKI KARAR- Birleşen dava, geçit hakkı tesisi isteğine ilişkindir. Davanın açıklanan bu nitelendirilmesine göre, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının inceleme göreve Yüksek 14. Hukuk Dairesine aittir. Ne var ki, anılan Dairece daha önce görevsizlik kararı verilmiş olduğundan Daireler arasında temyiz incelenmesi yönünden ortaya çıkan uyuşmazlığın Hukuk Başkanlar Kurulunca giderilmesi için dosyanın Yüksek Birinci Başkanlığa sunulmasına, 13.02.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Birleşen davada diğer davalı....vekili, intifa terkin harcının davacı tarafından değil müvekkili tarafından ödendiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir. Mahkemece, asıl davanın kısmen kabul kısmen reddine, birleşen davanın ise kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili ve davalı .... vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir. Asıl davada ; 1-Davalılar ... ve ...'in temyiz istemlerinin süresinden sonra olması nedeni ile reddine, 2- Davacının temyiz itirazlarına gelince, taraflar arasında düzenlenen protokolün intifa hakkı tesisi ile ilgili 6.maddesinde 15 yıllık süre için intifa hakkı tesis edildiği, intifa bedelinin ise 10.000 USD +KDV olduğu belirtildiği görülmüştür.Taraflar arasındaki sözleşmenin ise 15 yıllık intifa hakkının sona ermeden feshedildiği, intifa hakkının tapuda terkin edildiği, buna göre davacının bakiye süreye ilişkin intifa hakkı bedelini isteyebileceği mahkemenin de kabulündedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 8.6.2001 gününde verilen dilekçe ile intifa hakkının terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 4.10.2005 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava intifa hakkının terkininin istemine ilişkindir. Türk Medeni Kanununun 794.maddesindeki tanıma göre intifa hakkı taşınır ve taşınmazlar, haklar ve bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı sağlayan bir irtifak türüdür....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ELATMANIN ÖNLENMESİ,ECRİMİSİL,İNTİFA HAKKININ İPTALİ Taraflar arasında görülen davada; Davacı vekili, müvekkili adına kayıtlı 1143 ada 2 sayılı parselde davalı Vakıf lehine 25.11.1986 tarihinde intifa hakkı tesis edildiğini, intifa hakkının tesisinden önce müvekkili tarafından yaptırılan huzur evinin Vakıf tarafından işletildiğini, ancak intifa hakkı tesisinden sonra Vakıf tarafından başka binalar yaptırılıp kiraya verildiğini ileri sürerek, muvazaalı olarak kurulan ve kapsamına aykırı kullanılan intifa hakkı tesisi işleminin iptaline, huzur evi binası ile diğer binaların mülkiyetlerinin müvekkiline aidiyetinin tespitine, bunlara vaki müdahalenin önlenmesine ve intifa hakkı tesisinden sonra yaptırılan binalar nedeniyle geriye dönük 5 yıllık ecrimisile karar verilmesini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : GEÇİT HAKKI TESİSİ Yargıtaya Geliş Tarihi: 23/02/2022 -KARAR- 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 40'ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18'inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, geçit hakkı tesisi istemine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 26/01/2022 tarihli ve 2022/1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 7. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60'ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle, dosyanın Yargıtay 7. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 03/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Mahkemece yapılan yargılama alınan bilirkişi raporu neticesinde, taraflar arasında 19/06/2008 tarihli sözleşme imzalandığı, 17 yıllık intifa hakkı tesis edilmesinin kararlaştırıldığı, sözleşmenin 18/09/2015 tarihinden sonra imzalanmış olması nedeniyle grup muafiyetinden yararlanma süresinin 29/05/2013'e kadar olduğu, bu tarih itibariyle sözleşmenin sona ermiş kabul edilmesi gerektiği, bu durumda intifa hakkının kalan süresinin 4388 gün olduğu, intifa hakkı karşılığında davalıya verilen bedelin kısmen sebepsiz kaldığı, bu kısım yönünden iade borcunun doğduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava intifanın kullanılmayan süresine ilişkin intifa bedelinin tahsili davasıdır. Davalı cevap dilekçesinde davacının intifa hakkını kendi rızasıyla kaldırdığını , akit tablosu içeriğine göre bedel talep edemeyeceğini savunmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : GEÇİT HAKKI -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava, geçit hakkı tesisi istemine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 09.02.2012 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2012 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 14.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,25.4.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
