"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki Dava ve birleştirilen dava, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen taşınmaza takdir edilen karşılığın arttırılması ve imar uygulaması sırasında 5730 ada ... parsele şuyulandırılan ... m2 pay bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava ve birleştirilen dava, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen taşınmaza takdir edilen karşılığın arttırılması ve imar uygulaması sırasında 5730 ada ... parsele şuyulandırılan ... m2 pay bedelinin tahsili istemine ilişkindir....
Mahkemece HMK'nın 266. maddesi hükmü gereğince bilirkişi incelemesi yaptırılarak ve imar uygulama cetvelleri incelenerek, dava dışı Halil Karakaş'ın taşınmazından imar uygulaması sebebiyle 58 m²'lik yerin davacıların taşınmazına ilave edildiği, başka bir deyişle dava dışı Halil Karakaş'a ait taşınmazın 58 metrekarelik kısmının dava konusu taşınmazda bedele dönüştürülerek davalı belediye lehine ipotek tesis edildiği, (Halil Karakaş lehine tesis edilen ipoteğin davalı belediye tarafından Halil Karakaş'a ödendiği) bu miktarın dava tarihindeki değeri bilirkişilere hesaplattırıldığı, bilirkişilerce 58 m²'lik yerin değerinin dava tarihi itibariyle 36.450,00- TL olarak belirlendiği, belirlenen ipotek bedelinin depo edilmesi için davacı tarafa 10. ve 11. celselerde iki haftalık süre verildiği ipotek bedelinin depo edilmemesi nedeniyle, 12. celsede yine iki haftalık süre verildiği, ipotek bedelinin yine depo edilmemesi nedeniyle 13....
GEREKÇE VE DEĞERLENDİRME : Dosya kapsamı, mevcut delil durumu, ileri sürülen istinaf sebepleri, istinaf sebepleriyle bağlılık ve kamu düzeni ilkesi dikkate alınarak; Arsa niteliğindeki taşınmaza imar uygulamasının tapuya tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi esas alınarak tespit edilen ipotek bedelinin Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosu uygulanarak dava tarihine güncellenmek suretiyle ipotek bedelinin tespiti yasal usule uygun olduğu gibi, davanın niteliği gereği hak düşürücü süreye tabi olmadığı anlaşıldığından, davalı idare vekilinin sair istinaf itirazları yerinde görülmemiştir....
BELGE VE DELİLLER : Dava ve cevap dilekçeleri, imar cetvelleri, keşif ve sonrasında alınan fen ve bilirkişi kurulu raporları. GEREKÇE VE DEĞERLENDİRME: Dosya kapsamı, mevcut delil durumu, ileri sürülen istinaf sebepleri, istinaf sebepleriyle bağlılık ve kamu düzeni ilkesi dikkate alınarak; Arsa niteliğindeki taşınmaza imar uygulamasının tapuya tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi esas alınarak tespit edilen ipotek bedelinin Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosu uygulanarak dava tarihine güncellenmek suretiyle ipotek bedelinin artırılmasına karar verilmesi doğrudur....
Davacı tarafından 28/04/2011 tarihli dilekçe ile ipoteğin kaldırılmasının talep edilmesi üzerine, dava konusu … tarih ve … sayılı belediye encümeni kararı ile 2981 sayılı Yasaya göre ıslah imar plan uygulaması ile oluşan parsel maliklerinden yeni tapusunu almamış ipotek alacaklısı/vereceklisi veya hissesi bedele dönüştürülmüş olanlar için ipotek bedeline esas olmak üzere birim metrekare fiyat tespitinin Kıymet Takdir Komisyonunca yapılmasına, tespit edilen bedelin en fazla 1 yıl geçerli olması ve işlemlerin tespit edilen m2 bedel üzerinden yapılmasına karar verildiği belirtilerek, bu karar gereği kıymet takdir komisyonu tarafından günün rayici ve çevre şartlarına göre belirlenen 47.340,00 TL ipotek bedelinin yatırılması gerektiğine dair … tarih ve … sayılı yazı davacıya gönderilmiştir. Bunun üzerine ipotek bedelinin güncellenmesine ilişkin belediye encümeni kararının iptali için bakılan dava açılmıştır....
Bilindiği üzere ipotek, kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan, sınırlı bir ayni haktır. Taraflar mevcut ipoteği iradeleriyle tapuda yapacakları işlem sonucu kaldırabilecekleri gibi, bir tarafın terkine rıza göstermemesi halinde ipotek bedelinin ödenmesi koşulu ile kaldırılmasını mahkemeden de isteyebilir. Somut olaya gelince; davalıların murisi Ahmet İzmir yararına 25.02.1987 tarihinde tesis edilen kanuni ipotek, 3.750.00 TL bedellidir. İpoteğin, imar uygulaması sebebiyle davalıların murisinin maliki olduğu taşınmazdan bir miktar yerin davacı taşınmazına ilavesi zaruretinden kaynaklandığı görülmektedir. Bu nedenle, imar uygulama cetvellerinden davalıların murisi Ahmet İzmir'in taşınmazından kaç m2 yer alındığı tespit edilerek, kanuni ipotek bedelinin alınan bu miktarın taşınmazın dava tarihindeki değerine göre belirlenmesi gerekir....
Somut uyuşmazlıkta; anılan imar uygulaması işlemi idare mahkemesi kararıyla iptal edilmiş ise de kadastral parsel henüz ihya edilmemiş olduğundan davacıların ipotek bedelinin depo ettirilmesi ve ipoteğin fekkini talep etmekte hukuki yararları bulunmaktadır....
istenen davacının taşınmazının tapu sicil kaydına konulan ipotek anapara alacağının teminat altına alınması için verildiğini, yani karz ipoteği olduğunu, yapılan taşınmazın tahsisi, satışı işleminin veya işlemden doğan alacağın teminat altına alınması için konulan ipotek olmadığını, dolayısıyla ipotek bedelinin güncellenmesinin yasaya, hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu belirterek, davacının ipotek bedelinin tamamını ödediğinin tespitine ve ipoteğin kaldırılmasına, aksi düşünülmesi halinde ipoteğin karz ipoteği olduğunun tespitine, ilk iki bilirkişi raporlarının birinci bentlerinde yapılan ipotek bedeli hesabından ödeme dekontları sunulan ödemeler düşülerek ödeme dekontları sunulmayan taksitlerin bedelinin ödenmesi veya depo edilmesine ve ödeme ve depo sonrası ipoteğin kaldırılmasına, aksi düşünülmesi halinde ipotek bilirkişisi ilk üç bilirkişinin raporlarında yapıldığı gibi ipoteğin konu alacağın para alacağı olduğunun kabulüyle 17.10.2018 tarihli bilirkişinin güncel alacak hesabındaki...
İpotek kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan sınırlı bir ayni haktır. İpotek tesisi için rehin edilecek taşınmaz maliki ile alacaklı arasındaki anlaşmanın (rehin sözleşmesi) bulunması ve rehin sözleşmesinin Türk Medeni Kanununun 856. maddesi gereğince tapu siciline tescil edilmesi gerekir. Taşınmaz malikinin ödeme iddiası varsa bu iddianın da yazılı delille kanıtlanması zorunludur. Alacak sona erdiği halde alacaklı, terkin taahhüdünü iradesiyle yerine getirmezse, taşınmaz maliki ipoteğin fekkini (kaldırılmasını) dava yolu ile isteyebilir. Terkini talep edilen dava konusu ipotek imar uygulamasından kaynaklanmaktadır....
Mahkemece, depo edilen ipotek bedelinin güncellenmiş değeri olan 2.627,82 TL’nin faiziyle davalılara ödenmesi karşılığında dava konu taşınmazın tapu kaydı üzerindeki ipoteğin kaldırılmasına karar verilmiştir. Hükmü, davalılar vekili temyiz etmiştir. 19 ada 8 parsel sayılı taşınmazın, 08.11.1993 tarihli, 4049 yevmiye sayılı imar uygulaması işlemi sonucu davacı adına tescil olunduğu, aynı tarih ve yevmiye sayısı ile davalılar murisi ... lehine 6.949.000,00 ETL bedelle ipotek tesis edildiği, dosya içerisindeki ipotek dağıtım cetvelinin incelenmesinde; davacının 1019 parsel sayılı taşınmazın maliki iken yapılan imar uygulaması sonucu 19 ada 8 sayılı imar parselinin adına tescil olunduğu, m2’si 150.000,00 ETL olmak üzere 44.64 m2’ye tekabül eden 6.696.000,00 ETL ipotek bedeli karşılığında davalılar murisi lehine ipotek tesis edildiği, başka bir anlatımla terkini istenen ipotek şerhinin, imar işlemi sonucu konulmuş olduğu anlaşılmaktadır....
