GEREKÇE: Talep, derdest satış sözleşmesinin iptali ile sözleşme konusu taşınırların iadesi olmadığı takdirde bedelin kısmen tahsili istemli davada ihtiyati haciz verilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece davacının ihtiyati haciz talebi ihtiyati tedbir koşuları yönünden değerlendirilip ihtiyati tedbir talebinin reddine şeklinde karar verilmiş, bu ara karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. İhtiyati haciz, alacaklının bir para alacağının zamanında ödenmesini güvence altına almak için mahkeme kararı ile borçlunun mallarına önceden geçici olarak el konulmasıdır. İhtiyati haczin hukuki niteliği gerek doktrin, gerekse uygulamada tartışma konusu olup Yargıtay içtihatlarında ihtiyati haczin geçici bir haciz, dava veya icra takiplerine takaddüm eden emniyet tedbiri olduğu, bir icra takip işlemi olmadığı belirtilmekte, doktrinde ise muhafaza ve emniyet tedbiri, ihtiyati tedbirin özel bir nevi, koruma tedbiri, teminat tedbiri olarak tanımlanmaktadır....
İlk derece mahkemesince, 26/04/2021 tarihli ara karar ile dava konusu uyuşmazlığın Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davası olduğundan uyuşmazlık konusu olmadığı, ihtiyati haciz talebi için ise bu aşamada ihtiyati haciz şartlarının oluşmadığı anlaşıldığından davacı vekilinin ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbir taleplerinin reddine karar verilmiştir. Karara karşı davacı istinaf kanun yoluna başvurmuş, şartları oluşan ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz talebinin kabulü gerektiğini savunarak kararın kaldırılmasını talep etmiştir....
İlk derece mahkemesince, davanın konusunun para alacağı olması nedeni ile ihtiyati tedbir talep edilen davalılara ait hisselere tedbir konulması talebinin davalılara ait tapu kayıtlarının davanın konusunu oluşturmadığı gerekçesi ile HMK 389 gereği koşulları oluşmadığından ihtiyati tedbir talebinin reddine, davacı vekilinin ihtiyati haciz talebi yönünden davacının, davalıların sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı sözleşmenin davacı tarafın yerine işin başkasına verilmesinden dolayı yoksun kalınan kazanç, menfi ve müspet zararın tazmini ile mimari proje ön onayına kadar geçen süredeki masrafların tahsili talepli davada alacağın miktar ve niteliğinin, davalıların her birinin sorumlu olduğu miktarın da yargılamayı gerektirmesi, çekişmeli alacak bakımından muaceliyet koşulu gerçekleşmediğinden İİK 257 koşullarının sağlanamadığı gerekçesiyle davacı vekilinin ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbir talebinin REDDİNE karar verilmiş, karara karşı ihtiyati tedbir/haciz talep eden davacı vekili istinafa...
Haksız fiilden kaynaklanan tazminat davalarında tazmin yükümlülüğü olay tarihi itibariyle muaccel hale geldiğinden, bu durumda geçici hukuki koruma yollarından biri olan ihtiyati hacizde yakın ispat koşulu gerçekleşmiş olup ihtiyati haciz mahiyetindeki tedbir talebinin incelenmesi gerekir. Mahkemece, ihtiyati hacizde yakın ispat koşulunun gerçekleştiği gözetilerek "tedbirde orantılılık" ilkesine uygun biçimde davacıların ihtiyati haciz isteminin kabulü gerekirken, reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, davacıların istinaf sebebi yerinde görülmüştür. Buna göre, Mahkemece davacıların talebine konu taşınır ve taşınmazlar araştırılıp tespit edilerek, davacıların tazminat talebi ile orantılı ve borçlunun ekonomik ve ticari hayatını etkilemeyecek biçimde "tedbirde ölçülülük" ilkesine uygun bir ihtiyati haciz mahiyetinde ihtiyati tedbir karar verilmesi gerekmektedir....
Mahkemece, talep üzerine taşınmazlar üzerine (ihtiyati haciz ile ilgili daha sonra karar verilmek üzere ) ihtiyati tedbir konulmuş bu karara davalı ... vekili tarafından yapılan itirazın reddi üzerine red kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir....
KARAR: Yukarıda ayrıntısı ile açıklanan nedenlerle; 1-İhtiyati haciz/ihtiyati tedbir isteyen vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-İstinaf karar harcı ihtiyati haciz/ihtiyati tedbir isteyen tarafından peşin olarak yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, 3-İhtiyati haciz/ihtiyati tedbir isteyen tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK'nın 362(1)f maddesi uyarınca kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.11/03/2024...
Talep, İlk Derece Mahkemesince 11.04.2023 tarihli ara karar ile verilen ''ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz taleplerinin reddine'' ilişkin ara kararın istinaf yoluyla incelenmesinden ibarettir. İhtiyati tedbir talebi yönünden yapılan değerlendirmede; İhtiyati tedbir talebinde bulunan davacı; karşı tarafa bir miktar nakit ve kıymetli evrakı borç olarak verdiğini, ancak borcun inkâr edilerek ödenmediğini iddia etmiş olup, borç nedeniyle icra takibi başlatmış, borca itiraz edilmesi üzerine eldeki itirazın iptali davasını açmış, dava dilekçesinde bir adet dairenin satışının engellemesine yönelik ihtiyati tedbir karar verilmesini talep etmiştir....
Mahkemece davacının dava dilekçesindeki talebi üzerine aynı yasanın 281. maddesi uyarınca dava konusu taşınmazlar üzerine ihtiyati haciz niteliğinde ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmiştir. İİK.nın 281/2 maddesine göre hakim, davada alacaklının talebi üzerine iptale tabi tasarrufların konusu olan mallar hakkında ihtiyati haciz kararı verebilir. Bu maddede sözü edilen ihtiyati haciz, aynı yasanın 257 vd. Maddelerinde düzenlenen ihtiyati hacizden ve HMK.nın 389. maddesinde düzenlenen ihtiyati tedbirden farklı ve özel nitelikli bir haciz türüdür. Bu ihtiyati haciz türünde, alacağın tahsilinin temini için borçlunun diğer mallarına değil, doğrudan doğruya iptale tabi tasarrufun konusu olan mallar üzerine haciz konulması söz konusudur. Bu nedenle İİK.nın 281/2 maddesi uyarınca ihtiyati haciz niteliğinde olan ihtiyati tedbir kararı verilmesi halinde HMK.nın 394. maddesindeki sürelerin uygulama yeri bulunmamaktadır....
İİK.nın 281/2 maddesine göre hakim, davada alacaklının talebi üzerine iptale tabi tasarrufların konusu olan mallar hakkında ihtiyati haciz kararı verebilir. Bu maddede sözü edilen ihtiyati haciz, aynı yasanın 257 vd. Maddelerinde düzenlenen ihtiyati hacizden ve HMK.nın 389. maddesinde düzenlenen ihtiyati tedbirden farklı ve özel nitelikli bir haciz türüdür. Bu ihtiyati haciz türünde, alacağın tahsilinin temini için borçlunun diğer mallarına değil, doğrudan doğruya iptale tabi tasarrufun konusu olan mallar üzerine haciz konulması söz konusudur. Bu nedenle İİK.nın 281/2 maddesi uyarınca ihtiyati haciz niteliğinde olan ihtiyati tedbir kararı verilmesi halinde HMK.nın 394. maddesindeki sürelerin uygulama yeri bulunmamaktadır. Bu durumda mahkemece ihtiyati hacze yapılan itirazın esastan incelenmesi, talepte bulunan ...'...
Tasarrufun iptali davalarında ileri sürülen ihtiyati haciz talepleriyle ilgili olarak aciz belgesi sunulmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verilemeyeceği gibi, tüm dava koşullarının ihtiyati haciz talebi için de aranması dava ile elde edilebilecek sonuçların alınmasına engel teşkil edebilir. İhtiyati haciz kararı verilebilmesi için tam ispat şart olmayıp yaklaşık ispat yeterlidir. Bu davalarda davacı alacaklı tarafından ihtiyati tedbir talep edildiğinde, mahkemece talebin ihtiyati haciz talebi olarak değerlendirilmesi gerekli olup, ihtiyati tedbir kararı verilmiş olması halinde verilen kararın ihtiyati haciz olarak kabulü gerekir. İİK'nın 281.maddesi gereğince tasarrufun iptali davası için özel olarak getirilmiş olan ihtiyati haciz isteyebilme imkanı ve hacze ilişkin karar yalnız alacaklının o malı satışı çıkarabileceğinin bilinmesi anlamında değil, aynı zamanda başkalarına devir ve ferağının önlenmesine yönelik tedbir niteliğindedir....
