Arazi niteliğindeki Selim İlçesi, Eskigazi Köyü, 121 ada 17 parsel sayılı taşınmaza net geliri esas alınarak değer biçilmesinde, daimi üst hakkı ve geçici irtifak hakkı karşılıklarının tespit edilmesinde ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak; 1)Davacı idarece taşınmaz üzerinde 49 yıllık daimi ve müstakil nitelikli üst hakkı kurulması talep edildiği halde, daimi irtifak hakkı tesisine ilişkin hüküm kurulması, 2)4586 sayılı Petrolün Boru Hatları ile Transit Geçişine Dair kanunun 8/e maddesi uyarınca 49 yıllık daimi ve müstakil nitelikli üst hakkı ile 3 yıllık geçici irtifak hakkının davacı idare adına tescili yerine hazine adına tesciline karar verilmesi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Y A R G I T A Y K A R A R I Dava, irtifak hakkının kaldırılması istemine ilişkin olup, mahkemece verilen karar Yargıtay 14. Hukuk Dairesince onanmış olup, karar düzeltme istemi ile dosya dairemize gönderilmiştir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 14.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 01.10.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....
'in tapu malikleri ile aralarında hukuki ilişki bulunmadığından bu davalılar hakkında açılan davanın reddi yerine yazılı şekilde hüküm kurulması, 2)Davacı idarece taşınmaz üzerinde daimi ve müstakil nitelikli üst hakkı kurulması talep edildiği halde, daimi irtifak hakkı tesisine ilişkin hüküm kurulması, 3)4586 sayılı Petrolün Boru Hatları ile Transit Geçişine Dair kanunun 8/e maddesi uyarınca 49 yıllık daimi ve müstakil nitelikli üst hakkı ile 3 yıllık geçici irtifak hakkının davacı idare adına tescili yerine hazine adına tesciline karar verilmesi,Doğru görülmemiştir.Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 08/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Üst hakkı tesisine ilişkin resmi senet, 30 yıldan daha az bir süre için yapılmışsa bunun, tapunun irtifak hakları sütununda gösterilmesi yeterlidir. Şayet üst hakkı, 30 yıldan fazla bir süre için düzenlenmişse o zaman tapu kütüğünün ayrı bir sayfasında bağımsız bir taşınmaz mal künyesi gibi tescil edilir. Buna uygulamada, bağımsız ve sürekli üst hakkı denilmektedir. Üst hakkının sahibine, başkasına ait taşınmaz üzerinde veya altındaki binalar nedeniyle yararlanma hakkı sağladığı kuşkusuzdur. Dolayısı ile üst hakkı sahibi, hak kapsamındaki bir yer üzerinde Türk Medeni Kanununun 683.maddesinin mülkiyet hakkı sahibine tanıdığı yetkileri kullanabilir. Burada üzerinde durulması gereken diğer bir husus da Türk Medeni Kanununun 827.maddesidir....
Somut olayda; borçlunun Mersin Serbest Bölgesindeki üst yapı kullanım hakkı haczedilmiş olup, yukarıda yazılı yasal düzenlemelere göre her ne kadar faaliyetin sonunda, üst yapılar Hazine’ye intikal edeceğinden haczi mümkün değil ise de, söz konusu hakkın, ekonomik değer karşılığı devrinin, yönetmelik kapsamında mümkün olması nedeniyle devir hakkının haczinin de mümkün olacağı anlaşılmaktadır....
CEVAP Davalı idare vekili cevap dilekçesinde; irtifak hakkının müvekkilince 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu (2942 sayılı Kanun) ve diğer mevzuata uygun ve daimi olarak kurulduğunu ve hak sahiplerine irtifak bedelinin ödendiğini, bedelsiz olarak terkin talep etmenin kamunun zarara uğraması anlamına geleceğini belirterek davanın reddi gerektiğini ileri sürmüştür. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulü ile Kocaeli ili, ... ilçesi, ... köyü, 968 ada 6 parsel ve 968 ada 8 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki Türkiye Elektirik Kurumu (TEK) lehine tesis edilmiş olan irtifak hakkının terkinine, aynı köy 968 ada 29 parsel sayılı taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir. IV. İSTİNAF A....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; irtifak bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Uyuşmazlığın çözümü için irtifak hakları içeriği ve terkin koşullarına ilişkin yasal düzenlemelere kısaca değinmek gerekir. Bilindiği gibi; mülkiyet hakkının kapsamı Türk Medeni Kanununun 718 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. İrtifak haklarıda bir eşya üzerinde hak sahibine o eşyadan yararlanma yetkisi sağlayan sınırlı bir ayni haktır. Ayni hak olarak herkese karşı ileri sürülebilen mutlak bir etkiye sahiptir. Fakat hak sahibine eşya üzerinden sınırlı bir hakimiyet sağlar. Bu sınırlı hakimiyet Türk Medeni Kanunun 718.maddesindeki mülkiyet hakkının sınırlandırılması sonucunu da doğurur. Kanununda irtifak türleri taşınmaz lehine irtifak hakları olarak intifa hakkı, oturma hakkı, üst hakkı, kaynak hakkı ve diğer irtifaklar olarak belirlemiştir....
YANIT: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, müvekkili şirketin devletle akdettiği sözleşme uyarınca Ege Serbest T3 sıfatına haiz olduğunu, kiracı şirketin üzerinde üst yapı bulunan arsayı müvekkili şirketten kiralamak sureti ile kullanmakta olduğunu, üst yapı hakkının devredilebilir bir hak olduğunu, takip borçlusun üst yapı devir hakkının ve üst yapı devir hakkı bedelinin haczinin hukuka uygun olduğunu belirterek, davanın reddini istemiştir. İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI : İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, şikayetin reddine karar verilmiştir....
TMK'nun 785. maddesinde; "Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir." şeklinde hüküm altına alınmıştır. İrtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok olmasıyla sona erer. (4721 s. TMK m.783) Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir. Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen veya tamamen terkini istenebilir. (4721 s....
Bu sınırlı hakimiyet Türk Medeni Kanunun 718.maddesindeki mülkiyet hakkının sınırlandırılması sonucunu da doğurur. Kanununda irtifak türleri taşınmaz lehine irtifak hakları olarak intifa hakkı, oturma hakkı, üst hakkı, kaynak hakkı ve diğer irtifaklar olarak belirlemiştir. Kanunundaki diğer irtifaklar kavramı ve seçilen türdeki irtifakın içeriğini belirlemede geniş bir sözleşme serbestisinin öngörülmesi nedeniyle irtifak haklarının sınırlı sayıda olmadığı anlaşılmaktadır. Diğer yandan, taşınmaz mülkiyetinin özel hukuka ilişkin yasal kısıtlamalardan komşular lehine konulan kısıtlamalarda mülkiyetin içeriğindeki bazı yetkileri sınırlamakta, bir kaçınma veya katlanma mecburiyeti getirilmektedir. Bu durumda dahi yasal kısıtlama sonucu irtifak kurma söz konusu ise de tarafların anlaşarak da bu irtifakı kurmaları mümkündür. Örneğin, taraflar kanundan kaynaklanan geçit hakkını anlaşarak kurabilecekleri gibi, dava yolu ile de komşudan geçit hakkı irtifakı kurulması istenebilir....
