Taraflar arasındaki ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kararın kesin olması nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı tarafından temyiz edilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince 22.11.2022 tarihli ek karar ile temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar verilmiştir....
GEREKÇE: Dava, asıl dosya ve birleşen dava dosyalarında yasal önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil isteklerine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama asıl dava ve birleşen davaların kabulüne dair yazılı şekilde karar verilmesi üzerine davacı vekili ve birleşen dava dosyası davalılarından T1 ve T2 vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü kişiye satılması halinde, diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve payın üçüncü kişiye satılması ile kullanılabilir hale gelir. Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir....
Sayılı ilamında bu tür davaları 675 sayılı KHK'nın 12. maddesine dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil davaları olarak nitelemektedir. (aynı şekilde Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 2018/1404 E., 2019/1272 K., 2021/511 E., 2022/474 K., 2021/2033 E., 2021/5967 K. Sayılı ilamları) 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun 35.maddesinin dördüncü fıkrası ve ek fıkra ile Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 02.06.2021 tarihli ve 431 sayılı karar gereğince; dava konusu uyuşmazlığa ilişkin verilen kararları inceleme görevi Dairemiz'e ait değildir. Davacı Hazinenin Tapu İptali ve Tescil talepleri kanundan kaynaklanan mülkiyet hakkına dayandığı açıktır....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2020/300 ESAS SAYILI ARA KARAR DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Tapu Dışı Satın Almaya Dayalı) KARAR : Kuşadası 1....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 18.06.2015 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 02.02.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Davacı vekili, davacının 701 parsel sayılı gayrimenkulün hissedarı olduğunu, dava konusu taşınmazda önceki malik Burhanettin Çetin'in hissesini 28/05/2015 tarihinde 120.000,00TL bedelle davalıya devrettiğini öğrendiklerini, ön alım hakkı kapsamında davalı adına olan hissenin iptali ile davacı adına tescilini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni" İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 08.09.2022 gün ve 2022/190 Esas, 2022/5005 Karar sayılı ilâmı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: Dava, önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine dair verilen karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesince, paydaşın payını karı ve kocaya, çocuklarına yahut akrabaya temlik edildiği hallerde görünüşte satış sözleşmesi yapılsa bile miras hukuku ile ilgili amaçların ya da bağışlama gibi düşüncelerin hakim olduğu durumlarda ön alım hakkının kullanılmayacağı nedeniyle karar bozulmuştur....
Bir diğer ifade ile talep bir para alacağına ilişkin olmayıp, satım sözleşmesi ile elde edilen mülkiyet hakkına dayalı tescil istemi niteliğindedir. Dava konusu mal taşınır olmadığından istihkak hükümlerinin uygulanması da mümkün değildir. Uyuşmazlığın çözümlenmesine iflas hukukuna ilişkin bir değerlendirme de yapılmayacaktır. Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 01.09.2020 tarihli ve sayılı işbölümü kararının 17. Hukuk Dairesi'ne ilişkin bölümünün (3) numaralı bendinde "Aşağıda yazılı davalar gibi şahsi haklara dayalı ve taşınmaz mallarla ilgili davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar:...Satış vaadi sözleşmelerine dayalı tapu iptali ve el atmanın önlenmesi,..."nın istinaf incelemesinin işbu Daire tarafından yapılacağı belirtildiğinden ve daha önce aynı Dairece istinaf incelemesi yapıldığından HMK m. 352/1,a uyarınca, dosyanın 17. Hukuk Dairesi'ne gönderilmesine karar vermek gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 24.08.2015 gününde verilen dilekçe ile ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25.10.2018 günlü hükmün davalı tarafça istinaf edilmesi üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesince davalı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın, davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine Dairemiz kararı ile bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne dair verilen hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki ön alım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 12.12.2022 gün ve 2022/3692 Esas - 2022/7622 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalılar vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Mahkemece yapılan yargılamaya toplanan delillere ve Dairemizce de benimsenen mahkeme kararının gerekçesine göre hüküm usul ve yasaya uygun bulunmuş, temyiz istemi bu gerekçelerle karşılanarak onanmıştır. Dairemizin onama ilamında düzeltilmesi gereken bir yön bulunmadığından, HUMK’nun 440. maddesindeki nedenlerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteminin reddi gerekmiştir....
Birleştirilen davada davacı ... idaresi 7044 sayılı Kanunun 1. maddesi ve 5737 sayılı Kanunun 17. maddesi gereğince tapu iptali ve tescil istemiştir. Asli müdahil Hazine vekili ise mülkiyet hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talebinde bulunmuştur. Mahkemece vakıf şerhinin terkini isteminin reddine, birleşen tapu iptali ve tescil davasının kabulüne karar verilmiştir. Hükmü davacı, davalı ... vekili ve asli müdahil Hazine vekili temyiz etmiştir. Uyuşmazlığı doğuran asıl hukuki ilişki mülkiyet hakkına dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14/son maddesi gereğince 01.03.02012 tarihinde yürürlüğe giren ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Hukuk Dairelerinin iş bölümünü düzenleyen 09.02.2012 tarih ve 2012/1 sayılı Kararı uyarınca, davanın açıklanan niteliği itibariyle temyiz inceleme görevi Yargıtay 1. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır....
