DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ SEBEP : Dava, vasiyetnamenin iptali, ikinci kademede tenkis istemine ilişkindir. Ölüme bağlı tasarruf, bir kimsenin ölümünde hüküm doğurmak üzere yaptığı irade beyanıdır. Ölüme bağlı tasarruf şekillerinden biri olan vasiyetname, bir şahsın hiç kimseye yöneltmek zorunda olmaksızın ölüme bağlı arzularını açıklamak suretiyle yaptığı tek taraflı bir hukuki işlemdir. Ölüme bağlı tasarruflar tasarruf edenin iradesi ile ortadan kaldırılabilir. Ayrıca, ölüme bağlı tasarrufların iptali TMK’nın 557- 559.maddeleri arasında düzenlenmiştir. Ölüme bağlı bir tasarrufun iptali için aşağıdaki sebeplerle dava açılabilir: 1- Tasarruf miras bırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı bir sırada yapılmışsa, 2- Tasarruf yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa, 3- Tasarrufun içeriği, bağlandığı koşullar veya yüklemeler hukuka ve ahlaka aykırı ise, 4- Tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/192 Esas, 2021/371 Karar sayılı kararında: Davanın ölüme bağlı vasiyetnamenin tenkisi davası olduğu görülmüştür....
Mahkemece, "murislerin katılımı ile düzenlenen mirastan feragat sözleşmesinin mirasçılardan ...'nın okuma yazma bilmemesi nedeniyle şekil şartı yoksunluğundan reddine" karar verilmesi üzerine; hüküm, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda davacılar vekilinin talebi mirastan feragat sözleşmesine dayanan tapu iptali ve tescil davası niteliğinde olduğundan davanın reddine karar verilmiş ise de, mahkemenin bu görüşüne katılma olanağı bulunmamaktadır. Mirastan feragat sözleşmesi miras bırakan ile gelecekteki muhtemel mirasçısı arasında düzenlenen, ileride doğacak miras hakkına ilişkin beklentiden karşılık alınarak veya bir karşılık alınmadan kısmen veya tamamen vazgeçmeye ilişkin iki taraflı bir sözleşmedir. Mirastan feragat sözleşmesinin konusunu murisin halen hayatta bulunması nedeniyle miras geçmediğinden miras hakkı değil buna ilişkin beklenti oluşturmaktadır....
Mahkemece, “Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ölüme bağlı tasarruf olmayıp sağlararası yapılan karşılıklı kazandırıcı bir sözleşmedir. Borçlar Yasasının 512.maddesi gereği şekil açısından her ne kadar ölüme bağlı tasarruf hükümlerine tabi olsa da, borçlar hukuku niteliği taşımaktadır. Sözleşmenin ifası açısından bakım alacaklısının mülkiyeti devir borcu vefatı nedeniyle mirasçılara geçmiştir. Dolayısıyla bu açıdan sözleşmenin ifa edileceği yer taşınmazların bulunduğu yer olduğundan taşınmazların bulunduğu mahal mahkemenin de ...Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesi olması nedeniyle mahkememizin yetkisizliğine” gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, ... ve ... Noterliğinde düzenlenen iki adet ölünceye kadar bakma sözleşmesinin iptali, olmazsa tenkis isteğine ilişkindir.Ölünceye kadar bakma akdinde alacaklı ivaz olarak mevcut mal varlığını veya bu mal varlığından bir kısım mal ve haklarını bakım borçlusuna devretmek borcunu üzerine alır....
Hakkında mirastan çıkarma ve yoksunluk sebepleri gerçekleşen veya mirası reddeden ya da mirastan feragat eden mirasçının tereke ile ilişkisi tümden kesilmiş sayılmaz. Mirastan çıkarma ve yoksunluk sebeplerinin gerçekleşmesi ya da mirasın reddi veya mirastan feragat edilmiş olması, ilgili kişinin mirasçılık belgesi istemesine engel bir neden olmadığı gibi, ilgili kişinin mirasçılık sıfatını da ortadan kaldırmaz....
Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde, saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve sübjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak belirlenmelidir. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemez. Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya TMK'nin 565. maddesinin 1, 2 ve 3 bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK'nin 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirasçılardan ise aynı Kanunun 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİ TAPU İPTAL TESCİL, TENKİS -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; mirastan feragat sözleşmesinin geçersizliği, muris muvazaası nedeniyle tapu iptali ve tescil olmazsa tenkis isteğine ilişkin olup, mahkemece davacıların mirasçılık sıfatlarının kalmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, hükmün iki taraf vekilleri tarafından da bütün isteklere yönelik olarak temyiz edildiği, muris muvazaası ve tenkis talepleri konusunda karar verilebilmesi için öncelikle mirastan ferağat sözleşmelerinin geçerli olup olmadığının irdelenmesini gerekmekte olup, buna yönelik temyiz itirazlarını inceleme görevi dairemize ait değildir....
ın mirasçılık belgesinin iptali için açılan davada mahkemece ... mirasçılarının muris ...'ın mirasçısı olma sıfatlarının iptal edilmesi talebinin reddine, muris Ahmet'in mirasının 5/25 hissesinin ... çocukları Safet, Afet, Ahmet, Semra ve Hakan'a aidiyetine karar verilmiş, temyiz üzerine karar "...'ın mirastan feragat sözleşmesi ile ivazlı olarak mirastan feragat ettiği, sözleşmede aksine hüküm bulunmadığı, bu durumda feragat nedeniyle ... mirasçılarının pay alamayacağı, ...'ın mirastan feragatinin hukuki sonuçlarının terekenin bölüştürülmesi sırasında gözetileceğine işaret edilmesi gerektiği" gerekçesiyle bozulmuş, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda; "Hasan'ın sağlığında miras sözleşmesi ile babasından miras payını aldığından ...'ın mirasçılarının dedeleri ...'...
ca götürüleceği vaat edilerek Of Noterliği’nde ivasız olarak mirastan feragat sözleşmesi düzenlendiğini, öncelikle müvekkilinin Türkçe bilmediğini, bu nedenle sözleşmenin tanzimi sırasında bulundurulması gerekenin tercümanın noterde olmaması nedeni ile sözleşme içeriğinden haberdar olamadığını, sözleşmenin geçerli şekil koşulları yönünden eksik olduğunu, ayrıca sözleşmenin düzenlendiği tarihte murisin alzheimer hastası olduğunu ve sözleşme yapma ehliyetinin bulunmadığını, bu nedenlerle sözleşmenin iptal edilmesi gerektiğini, mahkemece dayanılan bu taleplerin kabul edilmemesi halinde, müvekkilinin iradesinin hile ile sakatlanmış olduğunun kabul edilmesi gerektiğini belirterek, mirastan feragat sözleşmesinin iptali ile miras payının tespiti ve adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir. II....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Şarkışla Sulh Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 09/07/2013 NUMARASI : 2013/140-2013/411 Şarkışla Noterliği vekili tarafından, 01.04.2013 gününde verilen dilekçe ile mirastan feragat sözleşmesinin açılıp okunması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; talebin kabulüne dair verilen 09.07.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi mirasçılardan M.. Y.. vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, mirastan feragat sözleşmesinin açılıp okunması talebine ilişkindir. Şarkışla Noterliği tarafından Şarkışla Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan ihbar üzerine mahkemece talebin kabulüne karar verilmiştir. Hüküm,mirasçılardan M.. Y.. vekili tarafından temyiz edilmiştir. M.. Y.. ile H.. H.. ve A.. H.. arasında 17.07.1992 tarihinde düzenleme şeklinde mirastan feragat sözleşmesi imzalanmış olup, H.....
