KARAR Davacı, ... hattı 55+94 km'de bulunan ve ... hattı 111+057 km'de bulunan, hemzemin geçitlerde, meydana gelen kazaların önlenmesi ile can ve mal güvenliğinin sağlanması, karayolu araçlarının hemzemin geçitlerden geçiş konforunun arttırılması amacıyla bekçili bariyerli hemzemin geçitlerde Ocak-Aralık 2005, Ocak-Aralık 2006 ve Ocak-Aralık 2007 dönemleri arasındaki bekçilik hizmetlerinin sorumlu davalı kurum tarafından yerine getirilmemesi üzerine, bu hizmetin hizmet ihale yöntemi ile hizmet alımı yapılarak Borçlar Kanunu'nun vekaletsiz iş görme hükümlerine istinaden yerine getirildiğini, bu nedenlerle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 253.131,24 TL alacağın Borçlar Kanunu'nun vekaletsiz iş görme ile ilgili maddelerine göre temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, 04.06.2005 tarihli ıslah dilekçesi ile de toplam 268.743,70 TL’nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline...
Bu nedenle, alacaklıya ödeme yapan taahhüt edenin üçüncü kişiye rücu imkanının bulunup bulunmadığı doktrinde tartışmalı olmakla birlikte vekaletsiz iş görme hükümlerine göre rücu imkanının bulunduğunu kabul eden görüşler bulunmaktadır. Vekaletsiz iş görme hükümleri rücu hakkı bakımından temel bir dayanak noktası teşkil edebilir. Zira “başkası hesabına tasarruf” başlığı altında BK m. 410 vd.’da düzenlenmiş olan vekaletsiz iş görme şartlarının varlığını bazı koşullarda kabul etmek mümkün olabilir. Vekaletsiz iş görme için; bir işin görülmesi, iş görenin bu işi yapması hususunda yetkilendirilmemiş olması ve başkasının işini görme iradesi ile hareket edilmesi olmak üzere temelde üç şartın bir arada olması gerekir. Bir borcun ödenmesi söz konusu olmakla birinci şart gerçekleşmiş olur. Ancak görülen işin başkasına ait bir iş olup olmadığı hususunda kesin bir cevap verilememektedir....
Belediyesi sınırları içerisinde kalan hemzemin geçitte meydana gelen kazaların önlenmesi ile can ve mal güvenliğinin sağlanması, karayolu araçlarının hemzemin geçitlerden geçiş konforunun artırılması amacıyla bekçili bariyerli hemzemin geçitte Ekim – Aralık 2004-2005, 2006, 2007,2008 Ocak-Ağustos dönemleri arasındaki bekçilik hizmetlerinin sorumlu Belediye Başkanlığı tarafından yerine getirilmemesi üzerine bu hizmet ihale yöntemi ile hizmet alınarak BK’nın vekaletsiz iş görme hükümlerine istinaden yerine getirildiğini, ... mıntıkasında 99+622 deki hemzemin geçidin bekçilik hizmeti için harcanan KDV dahil toplam 157.661,07 TL alacağın 28.05.2009 tarihli yazı ile davalıdan talep edilmesine rağmen davalı tarafından ödeme yapılmadığını, fazlaya ilişkin hakları kalmak kaydıyla, 157.661,074 TL'nin Borçlar Kanunu'nun vekaletsiz iş görme ile ilgili maddelerine göre temerrüt tarihi olan 05.06.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ......
A.Ş. ile yapılmış sözleşme gereği hakediş bakiye alacağının ve sözleşme dışı ilave imalat bedellerinin ödenmemesi nedeniyle vekaletsiz iş görme hükümleri gereğince iş sahibi davalıdan alacağın tahsilini talep etmiş; davalı taraf ise, dava konusu alacağa dayanak sözleşmenin tarafı olmadığını, dava konusu uyuşmazlıkta davacı ile vekaletsiz iş görme ilişkisinin bulunmadığını savunmuştur. Taraflar arasında sözleşme ilişkisinin bulunmadığı dosya kapsamın ile sabit olup, her iki tarafın da kabulündedir. Bu bilgiler ışığında somut olay açısından durum değerlendirildiğinde; davacı şirketin gerçekleştirdiği imalatlar, dava dışı ... İnş. A.Ş. ile davacı şirket arasında yapılmış 01/09/2015 tarihli sözleşme kapsamındadır. Davalı şirket, davaya dayanak sözleşmenin tarafı değildir. Başka bir deyişle davalının taraf sıfatı bulunmamaktadır....
A.Ş. ile yapılmış sözleşme gereği hakediş bakiye alacağının ve sözleşme dışı ilave imalat bedellerinin ödenmemesi nedeniyle vekaletsiz iş görme hükümleri gereğince iş sahibi davalıdan alacağın tahsilini talep etmiş; davalı taraf ise, dava konusu alacağa dayanak sözleşmenin tarafı olmadığını, dava konusu uyuşmazlıkta davacı ile vekaletsiz iş görme ilişkisinin bulunmadığını savunmuştur. Taraflar arasında sözleşme ilişkisinin bulunmadığı dosya kapsamın ile sabit olup, her iki tarafın da kabulündedir. Bu bilgiler ışığında somut olay açısından durum değerlendirildiğinde; davacı şirketin gerçekleştirdiği imalatlar, dava dışı ... İnş. A.Ş. ile davacı şirket arasında yapılmış 01/09/2015 tarihli sözleşme kapsamındadır. Davalı şirket, davaya dayanak sözleşmenin tarafı değildir. Başka bir deyişle davalının taraf sıfatı bulunmamaktadır....
K A R A R Davacı, Basmane-Afyon hattı 22+403 (Oğlananası Geçit) Km’de bulunup ... sorumluluk sınırları içerisinde kalan hemzemin geçitte, Ocak 2010- Aralık 2013 tarihleri arasında bekçilik hizmetlerinin Borçlar Kanunu’nun vekaletsiz iş görme hükümlerine istinaden yerine getirdiğinden bahisle, belirtilen dönemlerde bekçilik hizmetleri için harcanan KDV dahil toplam 254.744,32 TL alacağın davalı idareden fatura ve ihtarnamelerle talep edilmesine rağmen davalı idare tarafından ödenmediği, bu sebeple Borçlar Kanunu’nun vekaletsiz iş görme hükümleri uyarınca alacaklarının temerrüt tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir....
Dava hukuksal nitelikçe vekaletsiz iş görme hükümlerine göre alacağın tahsili istemine ilişkindir (BK.md.414). Bu nedenle intifadan men koşulu aranmaz.Mahkemece davalının elde ettiği kira geliri ile davalı tarafın giderleri ve ödediği borçların tesbit edilerek BK.nun vekaletsiz iş görme hükümleri uyarınca alacak miktarı belirlenerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 26.01.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
İlk Derece Mahkemesince davanın vekaletsiz iş görme hükümlerine dayalı alacak istemine karar verilmiş, bu karara karşı davacı ve davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İddianın ileri sürülüş biçimine ve dosya kapsamına göre, dava, vekaletsiz iş görme hükümlerine dayalı alacak istemine ilişkindir. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlar Kurulu'nun İş bölümüne ilişkin kararı gereğince " 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun ikinci kısmında yer alan ve diğer dairelerin görevine girmeyen sözleşmeler ile özel kanunlara göre yapılıp diğer dairelerin görevine girmeyen sözleşmelerden kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar"a ilişkindir. Buna göre, somut uyuşmazlığa ilişkin istinaf başvurusunu değerlendirme görevinin HSK'nın 564 ve 586 sayılı işbölümü kararları gereğince İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 18. 19. veya 46 Hukuk Dairesinin görev alanında kaldığı, iş bölümü yönünden Dairemizin görevli olmadığı anlaşılmakla aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
İş bu dava konusuna benzer ihtilafların temyiz inecelemerinde hukuki ihtilafın vekaletsiz iş görme olarak nitelendirildiği görülmüştür.(Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 2021/6559E.2021/11814 K.sayılı ilamı.........) İddianın ileri sürülüş biçimine ve dosya kapsamına göre, dava, vekaletsiz iş görememe hukuksal nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. HSK'nın 564 ve 586 sayılı İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri işbölümüne ilişkin kararı gereğince, "6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun ikinci kısmında yer alan ve diğer dairelerin görevine girmeyen sözleşmeler ile özel kanunlara göre yapılıp diğer dairelerin görevine girmeyen sözleşmelerden kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar," karşı istinaf inceleme görevinin 18., 19., 46. Veya 57....
Vekâletsiz iş görme, yasal düzenleme uyarınca gerçek (caiz olan) vekaletsiz iş görme ve gerçek olmayan vekaletsiz iş görme olmak üzere ikili bir ayrıma tabiidir. TBK’nın 526 ncı maddesine göre, bir kimsenin vekâleti olmaksızın iş sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak veya onun hukuka ve ahlaka aykırı yasaklaması olmadan gördüğü iş, gerçek vekâletsiz iş görmedir. Gerçek vekâletsiz iş görmede, iş gören iş sahibinin menfaatine ve yararına iş görme iradesi ile hareket etmektedir. TBK'nın 530 uncu maddesinde ise iş görenin başkasının işini kendi menfaatine görmesi suretiyle oluşan gerçek olmayan vekâletsiz iş görme düzenlenmiştir. Bu hükme göre göre iş sahibi, kendi menfaatine yapılmamış olsa bile, iş görmeden doğan faydaları edinme hakkına sahiptir; ancak zenginleştiği ölçüde, iş görenin masraflarını ödemek ve giriştiği borçlardan onu kurtarmakla yükümlüdür....
