İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilemez'' düzenlemesi bulunmakta olup davacı tarafından takipten önce dava açılmış ise de başlamayan icra takibinin durdurulmasına yada icra takibi yapılmamasına dair tedbir kararı verilemez. Davacı hakkında icra takibi yapılırsa o halde tedbirin kabulü yada yada reddi yönünde karar verilir....
İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilemez'' düzenlemesi bulunmakta olup davacı tarafından takipten önce dava açılmış ise de başlamayan icra takibinin durdurulmasına yada icra takibi yapılmamasına dair tedbir kararı verilemez. Davacı hakkında icra takibi yapılırsa o halde tedbirin kabulü yada yada reddi yönünde karar verilir....
Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İstinaf talebinde bulunan davalı vekili dilekçesinde özetle, verilen ihtiyati tedbir kararının hukuka ve kanuna aykırı olduğunu, davacılar tarafından açılan davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, menfi tespit davalarında yetkili mahkemenin davalının yerleşim yeri mahkemesi veya takibe başlandıktan sonra menfi tespit davası açılmışsa takibin yapıldığı icra dairesinin bulundu yer olduğunu, yetkili mahkemenin İstanbul Anadolu Adliyesi Mahkemeleri olduğunu, müvekkili yönünden davanın usulden reddine karar verilmesinden bahisle 30/06/2021 tarihli ihtiyati tedbire ilişkin ara kararının kaldırılması talep edilmiş ise de; Davacı tarafın 29/06/2021 tarihli talebi ile Vakıfbank Çorum Şubesinin 0140461 seri numaralı, 25/07/2021 tarihli 150.000,00 TL bedelli olan çekin üzerine dava sonuçlanıncaya kadar ihtiyati tedbiren ödeme yasağı konulması talep edildiği, mahkemece 30/06/2021 tarihli ara kararı ile ihtiyati tedbir kararının dosya üzerinden verildiği ve karara karşı istinaf yolunun açık olarak gösterildiği...
Mahkemece her ne kadar davacının dava dilekçesinde istediği ihtiyati tedbir talepleri yönünden HMK'nın 389 ve 390. maddelerine göre bir değerlendirme yapılmışsa da, davanın icra takibinden önce açılmış menfi tespit davası olması nedeniyle HMK'ya göre daha özel nitelikli kanun sayılan İİK'nın 72. maddesine göre tedbir taleplerinin incelenmesi gerekir. İcra İflas Kanunu'nun 72.maddesinde "(1)Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. (2)İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. (3)İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İhtiyati tedbir koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin HMK 389. ve HMK 390/3 maddelerine göre değerlendirilmesi gerekmekle birlikte menfi tespit davalarına özgü olarak İİK 72. maddesinin emredici hükmüyle tedbirin türüne ilişkin sınırlama getirilerek takipten sonra açılan menfi tespit davasında takibin tedbiren durdurulmasına karar verilemeyeceğinin düzenlenmesi karşısında ilk derece mahkemesince ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından ihtiyati tedbir isteyen davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir....
Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
nun 72. maddesinde; menfi tespit ve istirdat davaları; başlığı altında borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. "İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir, hükmü gereğince; davacı tarafın ihtiyati tedbir talebinin; İİK.'...
DEĞERLENDİRME-GEREKÇE: Dava, menfi tespit istemine ilişkin olup, kaçak elektrik nedeniyle yükletilen bedelin ve taksitlerinin dava süresi boyunca ödenmemesi için ihtiyati tedbir talep edildiği, mahkemece 12/12/2022 tarihli ara karar ile tedbir talebinin reddine karar verildiği, bu kararın istinaf edildiği görülmüştür. İstinaf incelemesi HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen de kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmış olup, HMK'nın 389 v.d. maddelerinde geçici hukuki korumalar arasında ihtiyati tedbir düzenlenmiş olup, HMK'nın 389. maddesinde "mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeni ile hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebi ile bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir." düzenlemesi bulunmaktadır....
İhtiyati tedbirin şartları 6100 Sayılı HMK'nın 389. ve devamı maddelerinde belirtilmiştir. Menfi tespit davasının icra takibine etkisi ise 2004 Sayılı İİK'nın 72. maddesinde özel olarak düzenlenmiştir. İİK'nın 72/3. uyarınca, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında özel düzenleme gereğince, ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, Mahkemeden ihtiyati tedbir yolu ile icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir, ihtiyati tedbirin şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında talebin kabulüne veya reddine karar vermede taktir hakimindir....
