ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2023/490 Esas KARAR NO :2023/534 DAVA:Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ:27/07/2023 KARAR TARİHİ:28/07/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili sunduğu dava dilekçesi ile;E1-... - E1-... nolu boş çek yapraklarının kaybolduğunu, gereğinin yapılmasını talep ve dava etmiştir. Tüm dosya kapsamının ve delillerin değerlendirilmesi sonucunda: Dava; kıymetli evrak iptali davasıdır. Davacı keşideci ve çek hesabı sahibi olduğunu, çeklerin halen boş çek yaprakları şeklinde olduğunu bildirmekle; kıymetli evrak vasfı taşımayan boş çek yapraklarının keşidecisinin davacı olduğu anlaşılmakla davacı hamil sıfatını haiz olmadığından zayi nedeniyle çek iptali davasını ancak kıymetli evrak niteliğinde bulunan çek hamili açabilecektir....
Bu hükme göre kıymetli evrakın iptali için dava açabilecek olan kişi çekin yetkili hamilidir. Keşidecinin kıymetli evrakın iptali için dava açması mümkün değildir. Nitekim Yargıtay 11. H.D. Başkanlığı'nın 18/10/2010 tarih, 2009/4583 Esas - 2010/10471 Karar ve 29/11/2010 tarih, 2009/81 Esas sayılı kararlarında çek iptali davası açma hakkının hamile ait olduğu, keşidecinin çek iptali davası açmasında hukuki yararının bulunmadığı belirtilmektedir. Ayrıca davacının iptalini talep ettiği söz konusu çek yaprağı henüz kullanılmamıştır. Boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfını haiz olmayıp kıymetli evrakın zayi ve iptali talebine konu edilemezler. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın 08/11/2010 tarih ve 2009/5094 esas - 2010/11357 karar sayılı bir kararında; "Boş çek yapraklarının kıymetli evrak niteliği bulunmadığını, kıymetli evrakın iptali hükümlerine de tabi tutulamayacağını" belirtmektedir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/46 Esas KARAR NO : 2023/22 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 13/01/2023 KARAR TARİHİ : 16/01/2023 KARAR YAZIM TARİHİ : 16/01/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... A.Ş. - .... Şubesi Çek No : .... , Çek Bedeli ; 7.090,00-TL Keşide Tarihi ; 30.06.2017 çek, .... Bankası- .... Şubesi Çek No ; ... Tutarı ; 13.590,00 TL Keşide Tarihi ; 31.03.2017 çek, .... A. Ş. - .... Şubesi Çek No ; .... Çek Tutar ; 7.090,00 TL Keşide Tarih; 30.03.2017 çek .... A. Ş. - .... Çek No ; ... Çek Tutar ; 8.590,00-TL Keşide Tarih; 28.02.2017 .... Bankası A. Ş. - ... Şube Çek No ; .... Çek Tutar ;61.703,40-TL Çek Tarih ; 02.01.2017 çek, .... Bankası A. Ş. - .... .... Şube Çek No ; ... Çek Tutar ; 43.710,00-TL Keşide Tarih ; 26.12.2016 çek, .... A. Ş. - .... Şubesi Çek No ; .......
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/571 Esas KARAR NO : 2021/613 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 01/09/2021 KARAR TARİHİ : 03/09/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının tensiben yapılan yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili 01/09/2021 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkillinin ... Bankası ... şubesi nezdinde ... numaralı çek hesabını kullanmakta olduğunu, müvekkilinin nakliye, inşaat işleri ile uğraşan bir firmanın sahibi olduğunu, bankada adına verilen çek defteri düzenlendiğini, çek defterinde ... Bankası ... Şubesi, ... Seri Numaralı Çek, ... Bankası ... Şubesi, ... Seri Numaralı Çek, ... Bankası ... Şubesi, ... Seri Numaralı Çek, ... Bankası ... Şubesi, ... Seri Numaralı Çek, ... Bankası ... Şubesi, ... Seri Numaralı Çek, ... Bankası ... Şubesi, ... Seri Numaralı Çek, ... Bankası ... Şubesi, ... Seri Numaralı Çek, ... Bankası ... Şubesi, ......
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/138 Esas KARAR NO : 2021/608 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 22/02/2021 KARAR TARİHİ : 20/10/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali davasının yapılan açık yargılamaları sonunda : GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı asil 22/02/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle : kendi adına olan çekleri elden ödediğini, koçanları ilgili bankaya iletmesi gerekirken kaybettiğini, kredi için bankaya gittiğinde adına çek koçanları olduğunu ve bankaya iletilmediğini belirttiklerini, çek koçanlarını nerede kaybettiğini bilmediğini, çek no: ..., 10.12.2001 tarihli, 750,00 ...bank ... Şubesi adına kayıtlı olan çek, çek no: ..., 28.11.2001 tarihli, 2.500,00 ...bank ... Şubesi ve adına kayıtlı olan çek, Çekno: ..., ...bank ... Şubesi adına kayıtlı çek, Çekno: ..., ...bank...Şubesi ve adına kayıtlı çek, Çek no: ..., ...bank ......
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/454 Esas KARAR NO : 2023/478 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 05/07/2023 KARAR TARİHİ : 12/07/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; çek yaprağını ... tarihinde kaybettiğinden bahisle çek yaprağının iptalini talep etmiştir. Dava, TTK'nun 818/s maddesi yollaması ile TTK 757 ve devamı maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. TTK'nın 757/1. maddesi gereğince çek iptali davası açma hakkı yetkili hamile aittir. Davacı, iş bu davayı hamil sıfatı ile değil keşideci sıfatı ile açmıştır. Keşidecinin çek iptalini dava etme (aktif husumet) ehliyeti yoktur....
Ticaret A.Ş 'nin ... seri nolu, 23/06/2021 tarihli , 13.500-TL bedelli çek için çek iptali davası açmış ise de; davacı şirketin davaya konu çekin keşidecisi olduğu, 6102 sayılı TTK'nın 651/2. Maddesi gereğince kıymetli evrak zayi olduğu anda ancak çek üzerinde hak sahibi olan kişinin iptal davası açma hakkının bulunduğu, keşidecinin çek iptal davası açma hakkının bulunmadığı( Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 30/10/2013 tarih 2013/3036 esas 2013/19155 karar sayılı ilamınında aynı yönde olduğu) anlaşılmakla; Davacının keşideci olduğu ve çek keşidecisinin çek iptali davası açma yetkisi olmadığından davanın usulden reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
Bankasına ait olan ...Şubesi ... seri numaralı, 15/06/2021 günü cirolu 40.000-TL bedelli çek için çek iptali davası açmış ise de; davacı tarafın davaya konu çekin keşidecisi olduğu, 6102 sayılı TTK'nın 651/2. Maddesi gereğince kıymetli evrak zayi olduğu anda ancak çek üzerinde hak sahibi olan kişinin iptal davası açma hakkının bulunduğu, keşidecinin çek iptal davası açma hakkının bulunmadığı( Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 30/10/2013 tarih 2013/3036 esas 2013/19155 karar sayılı ilamınında aynı yönde olduğu) anlaşılmakla; Davacının keşideci olduğu ve çek keşidecisinin çek iptali davası açma yetkisi olmadığından davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
TTK'nin 818/1-s maddesi hükmünün göndermesiyle aynı yasanın 757 vd. maddelerine göre çek iptalini çek hamili isteyebilir, ilgilinin istemine ve dilekçesinde belirttiğine göre iptali istenen çeklerin yetkili hamili olmayıp, çeklerin düzenleyeni olduğu anlaşıldığından, zayi nedeniyle çek iptali isteminde bulunmaya hakkının bulunmadığı sonucuna varılmaktadır. Açıklanan nedenlerle, çek iptali isteminde bulunan ilgili, çeklerin hamili olmadığından isteminin kabulü olanaklı bulunmamış, istemin reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Dava; Türk Ticaret Kanunu’nun 757. ve izleyen maddeleri hükümlerine istinaden açılan ve davacı tarafça kaybolduğu ileri sürülen dava konusu çekin zayi nedeniyle iptali istemine ilişkindir. GEREKÇE : Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise, çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Somut olayda, yargılama sırasında çek hamili ortaya çıkmıştır. Bunun üzerine davacı tarafa çek istirdadı davası açması için süre verilmiş ancak davacı taraf çek istirdadı davası açmadığından davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
