Maddelerine göre açılmış, zayi nedeni ile çek iptali davasıdır. Zayi nedeniyle çek iptali davasının, işin niteliği ve meydana getireceği hukuki sonuçları itibariyle bu tür davayı açma yetkisinin hamile ait olduğu, senet üzerinde hak sahibi olan kişinin, zayi olması halinde senedin iptalini mahkemeden isteyebileceği düzenlenmiştir. Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteyebilmek için gerekli olan şartlardan birisi de senette mündemiç olan hakkın varlığını sürdürmesidir. Bununla birlikte senetteki hakkın zamanaşımına uğramış olması iptal kararı verilmesine engel değildir. (Prof. Dr....
TTK.nın 818/1-s maddesinin göndermesiyle aynı yasanın 757 ve devamı maddelerine göre zayi nedeniyle çek iptali davasını, çeki zayi eden hamil açabilir. Hamil dışındaki kişilerin zayi nedeniyle çek iptali talebinde bulunma hakkı yoktur. Ayrıca dava konusu çeklerin boş çek yaprağı olması nedeniyle kıymetli evrak vasfında olmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenlerle davacının çek hamili olmaması, çek hesabının sahibi olması ve dava konusu çeklerin kıymetli evrak vasfında olmaması nedeniyle koşulları oluşmayan davanın reddine karar verilmiştir....
Dava nitelik olarak kıymetli evrakın kaybından kaynaklanan hasımsız olarak açılan zayi nedeni ile iptal davasıdır. Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir. TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/317 Esas KARAR NO : 2024/197 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 09/05/2023 KARAR TARİHİ : 05/03/2024 Mahkememizde görülmekte bulunan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Talep eden vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile dava dışı keşideciler arasında ticari ilişki mevcut olduğunu, keşideci ... Şti. tarafından 1 adet çek ve keşideci ... tarafından 1 adet çek keşide edildiğini, işbu çekleri müvekkil şirketin tahsilat personeli tarafından keşideci şirketlerden aldığını ve kargoya verildiğini, çekler, müvekkil şirket merkezine kargo yolu ile gönderilmesi esnasında rıza hilafına elden çıkmış olmakla zayi olduğunu belirterek çeklerin üzerine ihtiyati tedbir konulmasına ve çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiş, bu talebini duruşmada tekrarlamıştır....
Mahkememizce; ----- iptali istenilen çeke ilişkin ilan evrakı gönderilmiş ve ilanlar yapılmış, dava konusu çeklerle ilgili muhatap bankalara ayrı ayrı yazı yazılarak çeklerin, çek koçanlarının ve çek hesaplarının kimlere ait olduğunun, çeklerin bankaya ibraz edilip edilmediğinin, şayet ibraz edilmiş ise veya ibraz edilirse ibraz tarihi ile ibraz edenin isim ve adresinin, çekleri ibraz edenlerin çek aslı ile birlikte mahkememize müracatlarının teminin sağlanması hususları sorulmuş ve gelen yazı cevapları incelenmiştir. Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. Davanın dayanağı, 6102 sayılı T.T.K.nun 818. maddesi delaletiyle aynı Kanunun 757, 762, 763, 764. maddeleridir. Bu davalar, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardandır. Ön inceleme duruşmasında, uyuşmazlığın; dava konusu çeklerin zayi nedeniyle iptali istemine ilişkin olduğu tespit olunmuştur....
Kaldı ki, dava sırasında yapılacak ilanlar neticesinde hak sahiplerinin daha sonradan ortaya çıkması durumunda hasımlı olarak açılacak bir dava ile çek iptali kararının iptali de talep edilebilecektir. Davacı, iptalini talep ettiği çekin keşidecisinin kim olduğunu, verildiği banka ve şubesini, çek numarasını ve çek tutarını mahkemeye bildirmiş olup, davacının daha fazlasını ispata zorlanması, zayi nedeniyle çek iptali hükümlerini uygulanmaz hale getirecektir. Bu itibarla mahkemece gerekli ilanlar yapılarak oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçelerle davanın reddi doğru olmamış, kararın bu nedenle davacı yararına bozulması gerekmiştir." belirtilmiştir....
Kaldı ki, dava sırasında yapılacak ilanlar neticesinde hak sahiplerinin daha sonradan ortaya çıkması durumunda hasımlı olarak açılacak bir dava ile çek iptali kararının iptali de talep edilebilecektir. Davacı, iptalini talep ettiği çekin keşidecisinin kim olduğunu, verildiği banka ve şubesini, çek numarasını ve çek tutarını mahkemeye bildirmiş olup, davacının daha fazlasını ispata zorlanması, zayi nedeniyle çek iptali hükümlerini uygulanmaz hale getirecektir. Bu itibarla mahkemece gerekli ilanlar yapılarak oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçelerle davanın reddi doğru olmamış, kararın bu nedenle davacı yararına bozulması gerekmiştir." belirtilmiştir....
ANKARA BATI ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA KARAR ESAS NO : 2024/1221 Esas KARAR NO : 2024/1164 HAKİM : KATİP : DAVACI : DAVALI : - DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle) DAVA TARİHİ : 25/10/2024 KARAR TARİHİ: 31/10/2024 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 31/10/2024 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, Davacı vekili dava dilekçesinde bildirmiş olduğu ... seri numaralı, toplamda 9 adet çek yapraklarını keşide etmeden ve herhangi bir lehtara cirolamadan zayi olduğunu boş çek yapraklarının zayi olması nedeniyle iptaline karar verilmesini dava ve talep etmiştir. Dava zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptali talebinden ibarettir. TTK'nın 651. maddesine göre kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir....
nın 651. ve izleyen maddeleri uyarınca kambiyo senetlerinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı lehtar ve hamile tanınmış bir haktır. Keşidecinin bu hakkı yoktur. Yargıtay .... Hukuk Dairesinin 2016/... Esas 2018/... Karar sayılı kararında "Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, mahkemece davacının iptali istenen çekte yetkili hamil olduğunu kanıtlayamadığı ve çekin elinde iken zayi olduğunu gösterir inandırıcı delilleri sunamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Esasen hasımsız olarak açılan ve kesin hüküm niteliği de taşımayacak olan bu tür davalarda, davacının yetkili hamil olduğu konusunda mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delil sunmasını yeterli saymak gerekir. Kaldı ki, dava sırasında yapılacak ilanlar neticesinde hak sahiplerinin daha sonradan ortaya çıkması durumunda hasımlı olarak açılacak bir dava ile çek iptali kararının iptali de talep edilebilecektir....
Talep, TTK 818/s. maddesi yollaması ile çeklerde uygulanması gereken 757 vd. maddelerine göre açılmış, zayi nedeniyle çek iptali talebi olup, talebe konu çek ile ilgili Ticaret Sicil Gazetesinde 3 kez ilan yapılmış, ilana ilişkin gazeteler dosyaya sunulmuş, ilk ilan tarihinden itibaren üç aylık bekleme süresi içinde mahkememize herhangi bir başvuru olmamış ve talebe konu çek ortaya çıkmamıştır. Tüm dosya kapsamına göre, talebe konu çek yönünden zayi nedeniyle iptal koşulları gerçekleştiğinden, çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesi gerektiği sonucuna varılarak talebin kabulüne karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM: Neden ve kanıtları yukarıda açıklandığı üzere, 1-Davanın Kabulü ile, ... Şubesi'ne ait, keşidecisi ... Olan, ... seri numaralı, ... keşide tarihli, ......
