İİK'nın 168, 169 ve 170 ve 170/a maddelerinde; kendisine ödeme emri tebliğ edilen borçlunun ödeme emrinin tebliğinden itibaren takip müstenidi kambiyo senedindeki imzanın kendisine ait olmadığı iddiasında ise bunu, borçlu olmadığı, borcun itfa edildiği, mehil verildiği, alacağın zaman aşımına uğradığı veya yetki itirazını sebepleri ile birlikte, alacaklının bu fasıl hükümlerine göre kambiyo hukuku bakımından takip hakkı olmadığını (şikayet yoluyla) beş gün içinde açıkça bir dilekçe ile icra mahkemesine bildirmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. Ancak, bu kuralın uygulanabilmesi için borçluya ödeme emrinin usulsüz tebliğ edilmemiş olması ve/veya usulsüz tebliğ şikayetinin bulunmaması gerekir....
Bir kambiyo senedi olan bono üzerine bedel, faiz, protestodan muafiyet ve yetki şartı gibi kayıtların konulması kabul edilmekte ise de, illetten mücerretlik veya muayyenlik niteliklerini ortadan kaldıran kayıtların bono üzerine konulması onun kambiyo niteliğini ortadan kaldırır. Bu çerçevede belirlilik (muayyenlik) kambiyo senetlerinin temel unsurlarından biridir. Tedavül kabiliyeti de dikkate alındığında, bononun bütün unsurlarının açık, net, yoruma elverişli olmayacak biçimde belirgin olması gerekir. Öztan'ın da ifade ettiği gibi poliçe ve bono keşidesi "şart kabul etmeyen" bir işlemdir (Öztan, F.: Kıymetli Evrak Hukuku, 2. B., Ankara 1997, s.451)....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2020/1184 KARAR NO : 2021/443 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : UŞAK İCRA HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 25/02/2020 NUMARASI : 2019/547 ESAS, 2020/184 KARAR DAVA KONUSU : Borçlunun Kambiyo Hukuku Bakımından Şikayeti KARAR : İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen karara karşı süresinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü; Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davalı alacaklı vekili tarafından müvekkilleri hakkında Uşak 3....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle, yerel mahkemenin, kambiyo senetlerindeki yetki kuralını gerekçe göstererek yetki itirazını reddettiğini, davaya dayanak olan senedin müvekkilinin açığa alınmış imzası kullanılarak düzenlenmiş olduğunu dolayısıyla, kambiyo senetlerine mahsus yetki kuralının bu hukuka aykırı ilişkide değerlendirilmemesi ve genel yetki kurallarına göre değerlendirilmesi gerektiğini, açığa atılmış bir imza ile, tarihinin bizzat alacaklı tarafından doldurulduğu bir senet olduğunu, tarafların bu yönde bir anlaşmasının mevcut olmadığını bir bankanın müşterilerinden senet almasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu senet üzerinde bilirkişi marifetiyle inceleme yapılması gerekirken eksik inceleme ile karar verilmiş olduğunu ileri sürerek istinaf talebinde bulunmuştur....
İcra mahkemesi müddetinde yapılan şikayet veya itiraz dolayısıyle, usulü dairesinde kendisine intikal eden işlerde takibin müstenidi olan kambiyo senedinin bu vasfı haiz olmadığı veya alacaklının kambiyo hukuku mucibince takip hakkına sahip bulunmadığı hususlarını re'sen nazara alarak bu fasla göre yapılan takibi iptal edebilir. Her ne suretle olursa olsun, imza inkarı itirazı geri alınmış veya borç kısmen veya tamamen kabul edilmiş ise bu madde hükmü uygulanmaz" hükmü yer almaktadır. İİK.'nın 170/a-2. maddesi gereğince; icra mahkemesi yasal sürede yapılan itiraz veya şikayet nedeniyle icra mahkemesine intikal eden işlerde öncelikle takip dayanağı senedin kambiyo vasfında olup olmadığını veya alacaklının kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip hakkının bulunup bulunmadığını re'sen inceleyerek takibin iptaline karar verebilir....
Davacı tarafça dava dilekçesinde yetki itirazı ile birlikte takibe dayanak senedin bono vasfında da olmadığının iddia edildiği, takibe dayanak bono incelendiğinde bononun keşide yerinin Konya olarak belirlendiği anlaşılmakla, Konya İcra Müdürlüğünün yetkili olduğu anlaşıldığından, yetki itirazının reddine karar verilmesinde ayrıca senedin sonradan doldurulduğunun yazılı delil ile ispatlanamadığı, yine davacıya hile ile senet imzalattırıldığı iddiasının da ispatlanamadığı, ciro silsilesinde bir bozukluğun bulunmadığı, senedin unsurlarının tam olduğu, bu şekilde davacı tarafın kambiyo vasfına yönelik itirazı da yerinde olmadığı anlaşılmakla, kambiyo vasfına yönelik şikayetin de reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Tüm dosya kapsamına göre, davacı aleyhine kambiyo senedine özgü takip başlatıldığı, davacının Anadolu İcra müdürlüklerinin yetkisiz olduğundan bahisle yetki itirazında bulunduğu, borca ve çekteki ciro imzasına itiraz ettiği, ödeme emrinin usulsüz tebliğ edildiğine dair şikayette bulunduğu, ilk derece mahkemesinin usulsüz tebligat şikayeti ile yetki itirazının kabulüne karar verdiği, yetki itirazının kabulüne ilişkin karara karşı davalının istinaf yoluna başvurduğu, takibe konu çeklerde muhatap banka şubesinin bulunduğu yer itibariyle İstanbul Anadolu icra müdürlüklerinin yetkili olduğu, ayrıca dava dışı diğer borçlulardan Daf Mobilya şirketine ödeme emri Ümraniye de tebliğ edilmiş olup İİK 50, HMK 7 ve 10 maddeleri gereğince davacı tarafın yetki itirazının yerinde olmadığı anlaşılmakla davalının istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davacının yetki itirazı yerinde olmadığından esasa yönelik itirazlar incelenerek...
İİK' nun 170/a-2. maddesine göre; ''İcra mahkemesi müddetinde yapılan şikayet veya itiraz dolayısıyla, usulü dairesinde kendisine intikal eden işlerde takibin müstenidi olan kambiyo senedinin bu vasfı haiz olmadığı veya alacaklının kambiyo hukuku mucibince takip hakkına sahip bulunmadığı hususlarını re'sen nazara alarak bu fasla göre yapılan takibi iptal edebilir....
Bu durumda, HMK'nun 17. maddesi gereğince tacirler arasında düzenlendiği belirlenen yetki sözleşmesi geçerli olup, Yargıtay'ın içtihatlarına göre, kambiyo senetlerinin özelliği gözetildiğinde anılan yetki sözleşmesi avalisti de bağlar. (Yargıtay 12. HD'nin 02/06/2020 tarih, 2019/6148 esas, 2020/3489 karar sayılı içtihadı). Belirtilen sebeplerle, Adana İcra Daireleri yetki sözleşmesi gereğince takipte yetkili olup, ilk derece mahkemesince yetki itirazının reddi ile davacıların borca ve imzaya ilişkin itirazlarının incelenmesi gerekirken yetki itirazının kabulüne karar verilmesi isabetsiz olmuştur....
Davalı vekili, taraflar arasında yetki sözleşmesi olduğundan bahisle yetki itirazının reddi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. Davalı vekili tarafından ibraz edilen 01/04/2019 tarihli akaryakıt satış sözleşmesinde yetki şartı yer almakta ise de söz konusu yetki şartının sözleşmeden doğan ihtilaflar yönünden uygulanacağı sabittir. Kambiyo senedinden kaynaklanan talebin geçerliliği, temel ilişkiden kaynaklanan talebin ve bununla ilgili olarak taraflar arasında varılmış amaca ilişkin mutabakatın geçerliliğinden tamamen bağımsızdır. Kambiyo senedinden doğan talep hakkına kambiyo hukuku, temel talebe ise bu talebin ait olduğu hukuk kuralları uygulanır. Söz konusu akaryakıt satış sözleşmesinde, takip dayanağı çeke yapılmış herhangi bir atıf bulunmadığı da dikkate alındığında yetki şartının şikayete konu takip yönünden uygulanmayacağı anlaşılmıştır....
