olmayan, geçimini temin edecek menkul ve gayrimenkulü bulunmayan muhtaç durumdaki yetim veya engelli çocuklara muhtaç maaşı ödemektedir.Davalıya, yetim olan çocuğu nedeniyle muhtaç aylığı bağlanmasının dayanağı olan Yönetmeliğin 73. maddesine göre "Annesi ya da babası olmayan muhtaç çocuklar ile %40 ve üzeri engelli olan muhtaçlara; sosyal güvencesi olmaması, herhangi bir gelir veya aylığı bulunmaması mahkeme kararı veya kanunla bakım altına alınmamış olması, gelir getireceği taşınır ve taşınmaz malı mevcut olmaması veya olup da bunlardan elde edeceği aylık ortalama gelirinin bu yönetmelikte belirlenen muhtaç aylığı miktarını geçmemesi halinde aylık bağlanabilir."...

İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Vefat eden eşinden dolayı dul aylığı almakta olan davacı tarafından, vefat eden babasından dolayı da yetim aylığı bağlanması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 25/04/2012 tarih ve 33.228.032 sayılı işlemin iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .......

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde 25.768,65 TL alacağın faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece dava dilekçesinin görev yönünden reddine, Kartal Nöbetçi İş Mahkemesine gönderilmesi cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davacı ..., davalı ...'in yetim aylığı almakta iken 16.11.1983 tarihinde evlenmesine rağmen, bu evliliğini davacı kuruma bildirmeyerek 1.5.1996-30.4.2006 tarihleri arasında 21.148.98 TL yetim aylığı aldığını, bu süre zarfında ayrıca 1.263,96 TL sağlık harcaması yapıldığını, 355,71 TL vergi iadesi ödendiğini ileri sürerek, haksız ödenen 25.768,65 TL alacağın tahsiline karar verilmesini istemiştir....

GEREKÇE: Dairemizce dosya üzerinden tarafların iddia ve savunmaları, dosya kapsamındaki bilgi ve belgeler ile 6100 Sayılı HMK'nun 352/1- d ve 355 maddeleri uyarınca istinaf başvuru dilekçesinde açıklanan istinaf sebep ve gerekçeleri ile sınırlı olarak ve resen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucunda; Dava, davacının babasından dolayı yetim aylığı ve eşinden dolayı dul aylığı almakta iken, gelirinin asgari ücretin üstünde olduğundan bahisle bağlanan maaşlardan kurumca yapılan kesinti işleminin iptali ile kesilen aylıkların faiziyle birlikte tahsili talebine ilişkindir....

- 25/02/2017 tarihleri arasında ödenmesi gereken yetim aylığı miktarının tespiti ve şimdilik 4.647,60 TL nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir....

Dosya içeriği deliller ve mevcut yasal düzenlemeler nazara alınarak; 5510 sayılı Kanuna ve kazanılmış haklara aykırı olarak, Kurum tarafından yayımlanan 2018/38 sayılı Genelge gerekçe gösterilerek davacının babasından Bağ-Kurdan yetim aylığı bağlanma talebinin reddedilmesine ilişkin Kurum İşleminin İptal Edilmesi Gerektiği ve davacıya babasından Bağ-Kurdan yetim aylığı bağlanması gerektiğine ilişkin görüş ve kanaatine varışmış olup aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur." gerekçesi ile " Davalı Kocaeli Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü'nün 11.06.2020 tarih 2020- 495 nolu borç bildirgesi ile yapılan yersiz ödeme ve yetim aylığının iptaline ilişkin kurum işleminin İPTALİNE, Davacının davalı kuruma borçlu olmadığının TESPİTİNE, Davacının davalı kurumca kesilen yetim aylığının kurum tarafından davacıya İADESİNE," dair hüküm kurulmuştur....

vefat etmesi üzerine, kanunun 94.maddesindeki tercih hakkını kullanmak yerine, yetim aylığı da almak için başvuruda bulunurken düzenlenen "kimlik araştırma belgesi"ndeki, "emekli, dul-yetim aylığı alıyorsa kur. ve sicil no." sütununa "yoktur" ibaresini yazmak suretiyle dul aylığı aldığını gizleyerek 01.07.1994 tarihinden geçerli olmak üzere yetim aylığı bağlanmasını sağladığı ve 01.07.1999- 01.08.2004 tarihleri arasında 13.886.500.000 TL yetim aylığını haksız surette almak suretiyle teselsülen dolandırıcılık suçunu işlediği sabit olduğu halde yazılı şekilde beraatine karar verilmesi, Yasaya aykırı, katılan idare vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı, 5320 sayılı yasanın 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK. nun 321. maddesi uyarınca istem gibi BOZULMASINA, 25.02.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi....

SAVUNMANIN ÖZETİ Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının babası Tevfik Yumuşak'ın 06/01/1984 tarihinde vefat ettiğini, davacı vekili tarafından 28/01/2015 tarihli dilekçe ile yetim aylığı talebinde bulunulduğunu, talep üzerine davacının müvekkili Müdürlüğe müracaat ederek yeniden hastaneye sevk edilmesi gerektiğine ilişkin 17/02/2015 tarih ve 2 771 021 sayılı yazılarıyla davacı vekiline bilgi verildiğini, davacıya maluliyet sebebiyle yetim aylığı bağlanabilmesi için Kurum tarafından hastaneye sevk edilmesi ve Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından çalışma ve meslekte kazanma gücünün en az %60'ını kaybettiğine karar verilmesi gerektiğini, müracaatla ilgili olarak yazı göndermelerine rağmen davacının müvekkili Müdürlüğe müracaat etmediğini, eğer davacının Kuruma müracaatı sağlanırsa, meslekte çalışma ve kazanma gücünün ne kadarını kaybettiğine ilişkin rapor aldırılacağını ve yetim aylığını hak edip etmediğinin tespit edileceğini, davacı tarafın yetim aylığı bağlanması için gerekli...

Davacının, 5434 sayılı Yasa uyarınca yetim aylığı bağlanması ve birikmiş aylıklarının faiziyle tahsili talebinden kaynaklanan uyuşmazlığın, yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler ışığında idari yargıda çözümlenmesi gerektiği gözetilmeksizin, davanın esasına girilerek karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. O halde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 05.03.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi. K A R A R Dava, davacının eksik ödenen aylığının faiziyle birlikte davalı Kurumdan tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, 5754 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce iştirakçi sıfatı ile çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile emekli, sıfatı ile 5434 sayılı Kanuna göre emekli dul ve yetim aylığı almakta olanlar, memurlar ve diğer kamu görevlilerinden ileride emekliliğe hak kazanacaklar yönünden SGK nun tesis edeceği işlemlerin idari işlem niteliğini taşıdığı gerekçesiyle davanın idari yargıda görülmesi gerektiğinden bahisle mahkemenin görevsizliğine karar verilmiştir. Görev konusu, kamu düzeni ile ilgili olup, mahkemelerce, yargılamanın her aşamasında resen ele alınması gereken bir husustur....