İSTEM Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 10.07.2024 tarihli ve KYB-2024/57940 sayılı kanun yararına bozma isteminin; “5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 23/3. maddesindeki 'Yargılamanın yenilenmesi halinde önceki yargılamada görev yapan hâkim aynı işte görev alamaz' şeklindeki düzenleme ile aynı Kanunun 318/1. maddesindeki 'Yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmü veren mahkemeye sunulur....
İcra Mahkemesi dosyası içerisinden, yargılamayı yürüten ve borçlu sanığın on gün disiplin hapsi ile cezalandırılmasına karar veren hakim ile yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar verenin aynı hakim olduğu görülmektedir. Hal böyle olunca, yargılamayı yürüten ve kesinleşmiş kararı veren hakimin yargılamanın yenilenmesi talebinin kabule değer olup olmadığı kararına katılmaması ve mahkemenin başka yargıç yokluğu nedeniyle oluşmaması halinde dosyanın başka mahkemeye gönderilmesine karar vermesi gerekirken, yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine karar vermesi isabetsizdir....
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Yargılamanın yenilenmesi yolu, ancak sınırlı hallerde kabul edilmiş olağanüstü bir kanun yoludur. 5271 sayılı CMK’nın 311 ile 323. maddelerinde düzenlenmiştir. Yargılamanın yenilenmesi istemi, ilk hükmü veren mahkemeye sunulur (CMK’nın 318/1. maddesi). Bu mahkeme, öncelikle istemin kabul edilebilir olup olmadığını inceleyerek bir karar verir. Bu inceleme dosya üzerinden yapılır. 5271 sayılı CMK’nın 23/3. maddesine göre yargılamanın yenilenmesi halinde, yargılamada görevli hakim, aynı işte görev alamaz. Bu halde hakim, uyuşmazlık hakkında daha önceden görüşünü bildirmiştir. Yargılama süresince görüşünü bildirmiş olan bir hakimin, yargılamanın yenilenmesi aşamasında görev yapması, hakimin tarafsızlığı ilkesi ile bağdaşmaz. Yargılamanın yenilenmesi talebinin kabul edilebilir olup olmadığına ilişkin kararın, aynı mahkemece, fakat asıl kararı veren hakim dışındaki hakim tarafından verilmesi gerekir....
Yargılamanın yenilenmesine yönelik istemin kabule değer olduğuna karar verilip, yeniden yapılacak olan "yargılamanın yenilenmesi" aşamasına yani ikinci aşamaya geçildikten sonra CKM'nın 23/3 maddesi dikkate alınacaktır. CMK'nın 23/3 maddesinde "yargılamanın yenilenmesi halinde" davaya bakma yasağı getirilmiştir. Böylece, ayni uyuşmazlık hakkında daha önce kanaatini belirtmiş olan hakimin daha sonra yargılamanın yenilenmesi sürecinde görev yapması önlenerek, hakim tarafsızlığı bu yönüyle de sağlanmak istenmiştir....
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 01/06/2021 tarih ve E:2019/1181, K:2021/2800 sayılı kararıyla; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun “Yargılamanın yenilenmesi” başlıklı 53. maddesinin 1. fıkrasında yer verilen yargılamanın yenilenmesi sebeplerine yer verilerek; Sonradan ortaya çıkan bazı durumlarda haksızlığı önlemek amacıyla kanunda tahdiden sayılmış nedenlere dayanılarak esas hükmün kaldırılması ve davanın yeniden incelenmesini sağlayan olağanüstü kanun yoluna yargılamanın yenilenmesi denildiği, 2577 sayılı Kanun'un 53. maddesinin 1. fıkrasında, yargılamanın yenilenmesi sebeplerinin sayma yolu ile tek tek belirlendiği, davacı tarafından yargılamanın yenilenmesine ilişkin olarak verilen dilekçede ileri sürülen hususların, 2577 sayılı Kanun'da sayılan yargılamanın yenilenmesi sebeplerinden hiçbirine uymadığı gerekçesiyle, Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 26/10/1962 tarih ve E:1962/512, K:1962/1550 sayılı davanın reddi yolunda verilen kararına karşı yapılan yargılamanın...
Ceza Dairesinin 10/09/2019 tarihli ve 2019/9793 esas, 2019/10245 karar sayılı ilamı ile onanarak kesinleşmesini müteakip, sanık tarafından yapılan yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin SAKARYA 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 22/07/2020 tarihli ve 2018/348 esas, 2018/744 sayılı ek kararını kapsayan dosyası ile ilgili olarak; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 23/3. maddesinde yer alan “Yargılamanın yenilenmesi hâlinde önceki yargılamada görev yapan hâkim aynı işte görev alamaz” şeklindeki düzenleme ile aynı Kanun’un 318/1. maddesinde ki “Yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmü veren mahkemeye sunulur....
B) Kanun Yararına Bozma Talebi: Kanun yararına bozma talebi ve ihbar yazısında, "5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 23/3. maddesindeki “Yargılamanın yenilenmesi hâlinde önceki yargılamada görev yapan hâkim aynı işte görev alamaz” şeklindeki düzenleme ile aynı Kanun’un 318/1. maddesindeki “Yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmü veren mahkemeye sunulur....
ın yargılamanın yenilenmesi talebini değerlendiremeyeceği gözetilmeden, itirazın bu yönden kabulü yerine, yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilmektedir. Hukuksal Değerlendirme: 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 318. maddesinde; (1) Yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmü veren mahkemeye sunulur. Bu mahkeme, istemin kabule değer olup olmadığına karar verir. (2) 303. madde gereğince Yargıtayın doğrudan hüküm kurduğu hâllerde de hükmü vermiş olan mahkemeye başvurulur. (3) Yargılamanın yenilenmesi isteminin kabule değer olup olmadığına dair olan karar, duruşma yapılmaksızın verilir.” hükümlerine yer verilmiş, Aynı Kanun’un “Yargılamaya katılamayacak hakim” başlıklı 23/3. maddesinde ise; “Yargılamanın yenilenmesi halinde, önceki yargılamada görev yapan hâkim, aynı işte görev alamaz." hükmü düzenlenmiştir....
"Yenileme isteminin kabule değer görülmemesi nedenleri ve kabulü hâlinde yapılacak işlem" başlıklı 319. maddesi; "(1) Yargılamanın yenilenmesi istemi, kanunda belirlenen şekilde yapılmamış veya yargılamanın yenilenmesini gerektirecek yasal hiçbir neden gösterilmemiş veya bunu doğrulayacak deliller açıklanmamış ise, bu istem kabule değer görülmeyerek reddedilir. (2) Aksi hâlde yargılamanın yenilenmesi istemi, bir diyeceği varsa yedi gün içinde bildirmek üzere Cumhuriyet savcısı ve ilgili tarafa tebliğ olunur. (3) Bu madde gereğince verilen kararlara itiraz edilebilir." hükümlerini amirdir. Kanun yararına bozmaya konu ceza dava dosyası incelendiğinde;.... 25....
Hukuk Dairesi Taraflar arasındaki yargılamanın yenilenmesi istemi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin ilk derece mahkemesinin kararına karşı yargılamanın yenilenmesini isteyen (davacı idare) vekilinin istinaf başvurusu üzerine Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesinin 6. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı ile birlikte Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/311 E. - 2018/572 K. sayılı kararının Yargıtay'ca incelenmesi yargılamanın yenilenmesini isteyen (davacı idare) vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R - Dava, yargılamanın yenilenmesi istemine ilişkindir....
