HÜKÜM : Yargılamanın İadesi Talebi Ret Taraflar arasında Mahkemesinde görülen inançlı işlem hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil davası sonucunda verilen davanın reddine ilişkin karar Dairece onanmış, davacı tarafın karar düzeltme talebinin reddi üzerine hüküm 22.01.2020 tarihinde kesinleşmiştir. Davacılar vekilinin yargılamanın iadesi talebi Mahkemece reddedilmiştir. Mahkemenin yargılamanın iadesi talebine yönelik kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I....
CEVAP Karşı tarafın ayrı ayrı sundukları cevap dilekçesinde; yargılamanın iadesi sebeplerinin 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 375 inci maddesinde belirlendiğini, belirtilen sebepler dışında yargılamanın iadesi talebinde bulunulamayacağını belirterek davanın reddini savunmuşlardır. III. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen esas ve karar ... kararında; yargılamanın iadesi istemine konu davanın yargılamasının devam ettiği ve kesinleşmediği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. IV. TEMYİZ A. Temyiz Yoluna Başvuranlar Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde yargılamanın iadesini talep eden vekili temyiz isteminde bulunmuştur. B. Temyiz Sebepleri Yargılamanın iadesini talep eden vekili temyiz dilekçesinde özetle; görevsizlik kararının kesin hüküm olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, yargılamanın iadesi istemine ilişkindir. 2....
Bunun en önemli istisnası 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 374 ila 381. maddeleri arasında düzenlenen “Yargılamanın İadesi” yoludur. Yargılamanın iadesi bazı ağır yargılama hatalarından dolayı maddi anlamda kesin hükmün bertaraf edilmesi ve daha önce kesin hükme bağlanmış olan dava hakkında yeniden yargılama yapılmasına imkan veren olağanüstü bir kanun yoludur. Bir hüküm kesinleşmedikçe ona karşı yargılamanın iadesi yoluna gidilemez. Kanun yargılamanın iade sebeplerini tahdidi olarak saymıştır. Bunlar dışında bir sebepten dolayı yargılamanın iadesi yoluna başvurulamaz. Yargılamanın iadesi sebepleri kıyas yolu ile de genişletilemez. Mahkeme, tarafların ikrar veya kabulü ile bağlı olmaksızın, ileri sürülen yargılamanın iadesi sebebinin varit olup olmadığını re'sen araştırır. Yargılamanın iadesi sebebinin varlığını ispat yükü, davacıya aittir....
Yargılamanın iadesi sonucu verilen karar eski hükmü kaldırdığından geçmişe etkili yenilik doğuran bir karardır. Kural olarak yargılamanın iadesine kararın tarafları başvurabilir. Yargılamanın iadesi olağanüstü bir kanun yolu olsa da, bir üst yargı organından değil aynı mahkemeden talep edilmektedir. Yargılamanın iadesi talebi bir dava niteliğindedir. Bu sebeple yargılamanın iadesinin gerektirdiği özellikler dikkate alınarak davanın açılmasında verilmesi gereken dilekçe verilecektir. Yargılamanın iadesi bir dava açarak ileri sürülebileceğinden dava şartları ve davaya ilişkin genel hükümler geçerli olacak, yapılması gereken tüm işlemler yapılacaktır. Gerekli tüm harç ve giderler ödenmelidir. Başka bir deyişle, yargılamanın iadesi talebi, ayrı bir dava olarak açılıp incelendiğinden diğer davalarda olduğu gibi harçlandırılmış bir dava dilekçesi ile talepte bulunulur. Bu talep, hakkında yargılamanın iadesi istenilen davanın devamı niteliğinde olmayıp bilâkis yeni bir davadır....
Yargılamanın iadesi talebi 374. ve devamı maddelerinde açıkça belirtildiği üzere, hukuki niteliği itibari ile bağımsız bir dava olup yargılamanın iadesine konu kesinleşmiş hükmün taraflarının bu davada yer alması ve yargılamanın mutlaka duruşma açılarak yapılması gerekir. Öncelikle yargılamanın iadesi davasının mesmu olup olmadığı incelenir. Bu aşamada genel dava koşullarından ayrı olarak yargılamanın iadesi davasının süresinde açılıp açılmadığı, teminat gösterilip gösterilmediği ve yasada sayılan yargılamanın yenilenmesi sebeplerine dayanılıp dayanılmadığının incelenmesi gerekir. Bu koşullardan birinin mevcut olmadığı sonucuna varılması halinde istem reddedilir. Mahkemece birinci aşamada yargılamanın yenilenmesi davasının dinlenmeye değer olduğu sonucuna varılırsa ikinci aşamada esasa girilerek taraflarca ileri sürülen yargılamanın iadesi sebeplerinin doğru olup olmadığı araştırılır....
Mahkemenin yargılamanın iadesi davası sonucunda verdiği karar temyiz edilebilir. Ancak aleyhine yargılamanın iadesi yoluna başvurulan karar kanundan dolayı kesin ise yargılamanın iadesi üzerine verilen karar da asıl karar gibi kesindir; yani temyiz edilemez (... Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü, Cilt V, İstanbul, Altıncı Baskı, 2001, s. 5263). Dosya içeriğine göre yargılamanın iadesi talebine konu Konya 1. İş Mahkemesinin 14.10.2016 tarihli ve 2016/171 Esas, 2016/583 Karar ... dosyasında, davacının toplam 22.832,16 TL alacağının kabulüne karar verilmiş ve işbu karara karşı davalı Bakanlık vekilinin istinaf başvurusunun kesin olmak üzere esastan reddine karar verilmiştir. Şu hâlde aleyhine yargılamanın iadesi yoluna başvurulan kararda davalı Bakanlık aleyhine toplam 22.832,16 TL'ye hükmedilmiş olup belirtilen miktar Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibarıyla kesinlik sınırı olan 238.730,00 TL’nin altında kalmaktadır....
“Aşağıdaki sebeplere dayanılarak yargılamanın iadesi talep edilebilir: c) Vekil veya temsilci olmayan kimselerin huzuruyla davanın görülmüş ve karara bağlanmış olması.” ve yine aynı Yasanın 379. maddesinde “Yargılamanın iadesi talebi üzerine Mahkeme, tarafları davet edip dinledikten sonra; a) Talebin kanuni süre içinde yapılmış olup olmadığını, b) Yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılması istenen hükmün kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş olup olmadığını, c) İleri sürülen yargılamanın iadesi sebebinin kanunda yazılı sebeplerden olup olmadığını, kendiliğinden inceler. (2) Bu koşullardan biri eksik ise hâkim davayı esasa girmeden reddeder. ” hükümlerine yer verilmiştir 3....
Kural olarak yargılamanın iadesine kararın tarafları başvurabilir. Yargılamanın iadesi olağanüstü bir kanun yolu olsa da, bir üst yargı organından değil aynı mahkemeden talep edilmektedir. Yargılamanın iadesi talebi bir dava niteliğindedir. Bu sebeple yargılamanın iadesinin gerektirdiği özellikler dikkate alınarak talebin dava dilekçeleriyle yapılması gerekir. Yargılamanın iadesi, dava açılarak ileri sürülebileceğinden dava şartları ve davaya ilişkin genel hükümler geçerli olacak, yapılması gereken tüm işlemler yapılacaktır. Gerekli tüm harç ve giderler ödenmelidir. Mahkemece talep edilirse teminat da yatırılmalıdır. Yargılamanın iadesi talebini inceleyen mahkeme tarafları davet ederek dinler ve bir ön inceleme yapar. Yargılamanın iadesi talebinin kabulü halinde, yenileme sebebine göre farklı kararlar verilebilecektir. Yargılamanın iadesi bir dava olduğundan bu davada haksız çıkan taraf, asıl davada olduğu gibi yargılama giderlerine ve vekalet ücretine mahkum edilir....
Mahkemece yapılan yargılamada toplanan delillere göre, yargılamanın yenilenmesi istenen dosyada davalı olan ve bu dosyada davacı olan Salattin’e gönderilen tebligatın, davacının ortağı olduğu şirketin tescilli adresine yapıldığı, davacının bu şirketin ortağı olduğuna göre, işyerine tebligat yapılmış olduğunu, davacının işyerine yapılan tebligatın da geçerli bir tebligat olduğu, dolayısıyla yargılamanın yenilenmesini gerektirir hiçbir durumun bulunmadığı takdir ve kanaatine varılmış ve bu nedenle davacının davasının reddine karar verilmiş; hüküm, yargılamanın iadesini isteyen davacı tarafından temyiz edilmiştir. Mahkeme öncelikle yargılamanın iadesi davasının dinlenmeye değer olup olmadığını kendiliğinden araştırır. Bu aşamada genel dava koşullarından ayrı olarak yargılamanın iadesi davasının süresinde açılıp açılmadığının,yasada sayılan yargılamanın iadesi sebeplerine dayanılıp dayanılmadığının incelenmesi gerekir....
E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, yargılamanın iadesi istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. Kural olarak kesin hükme bağlanmış olan bir davaya yeniden bakılamaz. Bunun en önemli istisnası yargılamanın iadesi yoludur. Yargılamanın iadesi talebi, bir dava olup harca tabidir. Yargılamanın iadesi sebepleri HMK'nın 375.maddesinde tahdidi olarak sayılmıştır. Bunlar dışındaki bir sebepten yargılamanın iadesi yoluna başvurulamaz." hükmü yer almaktadır. Buna göre, yargılamanın iadesi yoluna ancak davanın (kesin hükmün) tarafları ( ve halefleri) başvurabilirler. Tarafları dışındaki kişiler kural olarak hükme karşı yargılamanın iadesi yoluna başvuramaz....
