Kural olarak iyi niyetin ispatı 14.2.1951 tarih 17/1 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca taşkın yapı malikine ait ise de, iyiniyet sav ve savunması def'i olmayıp itiraz niteliği taşıdığından ve kamu düzeni ile ilgili bulunduğundan mahkemece kendiliğinden (re'sen) göz önünde tutulmalıdır. Ancak, komşu taşınmaz malikinin veya o taşınmazda mülkiyetten başka ayni hak sahibi olup da zarar gören kimselerin, taşınmaza elatıldığını öğrendikleri tarihten itibaren 15 gün içerisinde itiraz etmeleri, yapı malikinin iyi niyetli sayılması olanağını ortadan kaldırır. İtiraz hiçbir şekle bağlı değildir. Yapının ilerlemesini zararın büyümesini önlemek için konan bu sürenin başlangıcını objektif olarak saptamak, yapının görünebilir hale gelme tarihinden başlatmak, taşırılan taşınmaz malikinin öğrenmesine engel olan subjektif (öznel) nedenleri dikkate almamak gerekir. Aksine düşünce bu yöndeki yasa koyucunun amacını ortadan kaldırır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesat bedelinden kaynaklanan tazminat Türk Medeni Kanunu'nun 684 ve 718. maddeleri hükümleri gereğince yapı, üzerinde bulunduğu taşınmazın mütemmim cüzü (tamamlayıcı parçası) haline gelir ve o taşınmazın mülkiyetine tabi olur. Ancak, yasa koyucu somut olaydaki taşınmazların durumunu genel hükümlere bırakmamış, bu konumdaki taşınmazların maliki ile yapıyı yapan kişi arasındaki ilişkiyi Türk Medeni Kanunu'nun 722, 723. ve 724. maddelerinde özel olarak düzenlemiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 723. maddesindeki düzenlemede ise; a) Malzeme sahibinin iyiniyetli olması halinde; aşırı zarar doğması sebebiyle yapı yıkılamadığı takdirde taşınmaz malikinin malvarlığında sebepsiz bir zenginleşme meydana geleceğinden, taşınmaz malikinin malzeme sahibine muhik (haklı) bir tazminat vermesi gerektiği, b) Malzeme sahibi iyiniyetli değilse; tazminat miktarının, levazımın en az kıymetini geçemeyeceği belirtilmiştir....
İSTİNAF TALEBİ VE SEBEPLERİ :Davacı vekili tarafından yasal süresi içerisinde sunulan istinaf dilekçesi ile; Davalı yüklenici ile diğer davalı arsa maliki T3 arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmış olduğunu, davacının da yükleniciden alacağın temliki suretiyle bağımsız bölüm satın aldığını, yüklenici ile arsa malikinin kat karşılığı inşat sözleşmesini feshetmiş olduklarını, feshin yok hükmünde olduğunu bu nedenle satış bedelinden davalı arsa malikinin de sorumluluğunun bulunduğunu beyanla, hukuka aykırı olan ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, davalı arsa maliki T3 yönünden de davanın kabulüne karar verilmesini talep ve istinaf etmiştir....
Ancak, komşu taşınmaz malikinin veya o taşınmazda mülkiyetten başka ayni hak sahibi olup da zarar gören kimselerin taşınmaza elatıldığını öğrendikleri tarihten itibaren onbeş gün içerisinde itiraz etmeleri, yapı malikinin iyiniyetli sayılması olanağını ortadan kaldırır. İtiraz hiçbir şekle bağlı değildir. Yapının ilerlemesini zararın büyümesini önlemek için konan bu sürenin başlangıcını objektif olarak saptamak, yapının görünebilir hale gelme tarihinden başlatmak, taşırılan taşınmaz malikinin öğrenmesine engel olan sübjektif (öznel) nedenleri dikkate almamak gerekir. Aksine düşünce bu yöndeki yasa koyucunun amacını ortadan kaldırır. (Durum ve koşulların haklı göstermesi) şeklinde açıklanan ikinci koşuldan ise imar durumuna göre ifrazın mümkün olması, ifraz halinde arsa malikinin uğrayacağı zarar ile taşkın yapı malikinin elde edeceği yarar arasında aşırı bir farkın bulunmaması, gibi hususlar anlaşılmalıdır....
Şti'nin sorumluluğu 24.952,75 TL ile sınırlı, ... Yapı ... Ltd. Şti'nin sorumluluğu 6.644,93 TL ile sınırlı olmak kaydı ile) 1.000,00 TL'lik bölümüne 21/10/2019 olan dava tarihinden, 30.597,86 TL'lik bölümüne 05/02/2021 olan ıslah tarihinden itibaren avans faizi uygulanmak sureti ile davalılardan tahsili ile DAVACIYA VERİLMESİNE, 2-Alınması gerekli 2.158,45 TL harçtan peşin ve ıslah harcı olarak alınan 566,93 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.591,52 TL harcın (davalılardan ... Peyzaj Temizlik ... Ltd. Şti'nin sorumluluğu 1.256,82 TL ile sınırlı, ... Yapı ... Ltd. Şti'nin sorumluluğu 334,70 TL ile sınırlı olmak kaydı ile) davalılardan alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA, 3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirmiş bulunduğundan AAÜT uyarınca belirlenen 4.739,68 TL vekalet ücretinin (davalılardan ... Peyzaj Temizlik ... Ltd. Şti'nin sorumluluğu 3.742,91 TL ile sınırlı, ... Yapı ... Ltd....
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle;'' Davalılar yapı malikleri T6 T7 ve T5 için açılan davanın husumet yönünden reddine karar verildiğini,kararın bu yönü ile eksik inceleme ile verildiğini,yapı malikinin sorumluluğu ‘yarar ve tehlike’ esasına dayalı olan, sorumluk açısından kurtuluş kanıtı getirme imkanı tanımayan, ağırlaştırılmış özen sorumluluğu olarak TBK 69.maddesinde düzenlendiğini,Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında görüleceği üzere, Yapı Malikinin sorumluluğu tam anlamıyla geniş olarak ele alınmakta, 3. kişinin ya da zarar görenin kusuru olsa dahi durumun geniş irdelenmesi ve malikin sorumluluğuna giden yolda illiyet bağının mutlak olarak kesilmiş olduğu ortaya konulmadığı müddetçe, TBK md 69 hükümlerine dayalı sorumluluğun ortaya çıkacağı benimsendiğini. (YHGK , 2014/2058 E. , 2015/1768 K.) Dosyada mevcut fotograflar kazanın meydana geldiği davalıların maliki olduğu KON 1....
Yargıtay kararlarında, öğretide bina ve yapı malikinin sorumluluğunun objektif özen yükümlülüğüne aykırılıktan doğan "ağırlaştırılmış" "olağan sebep sorumluluğu" olarak isimlendirilen bir kusursuz sorumluluk halidir. Zarar ile özen eksikliği arasında uygun nedensellik bağının sorumluluk için yeterli olup özel hukuk sorumluluğu bakımından her zaman kusur unsurlarının bulunması zorunlu değildir. Sorumluluk yönünden ; Bina veya yapı eseri malikinin sorumlu tutulabilmesi için; yapım bozukluğu veya bakım eksikliğinden zararın doğması, yapım bozukluğu veya bakım eksikliği ile zarar arasında uygun illiyet bağının bulunması yeterlidir. Kural olarak gerek kusura dayalı, gerekse kusursuz sorumluluk hallerinde haksız eylemle zarar arasında illiyet bağının varlığını davacı ispat etmelidir....
Keza, 6098 Sayılı TBK’nun 69. maddesi “Bir binanın veya diğer yapı eserlerinin maliki, bunların yapımındaki bozukluklardan veya bakımındaki eksikliklerden doğan zararı gidermekle yükümlüdür.” hükmünü içermektedir. Bina veya yapı eseri malikinin sorumluluğu, yapı eserinin yapımındaki bozukluğa veya bakımındaki eksikliğe dayanmaktadır. Sorumluluğun doğmasında, yapılıştaki bozukluk- bakım eksikliği ayrımının bir önemi bulunmamaktadır. Zira, malikin sorumlu olması için bakım eksikliği veya yapılıştaki bozukluktan herhangi birinin varlığı yeterli görülmektedir. Her iki olasılıkta da yalnızca malikin sorumluluğu söz konusu olmaktadır. Bina veya yapı eseri malikinin sorumlu tutulabilmesi için; yapım bozukluğu veya bakım eksikliğinden zararın doğması, yapım bozukluğu veya bakım eksikliği ile zarar arasında uygun illiyet bağının bulunması yeterlidir....
Doktrinde kusursuz sorumluluk hallerinin olağan sebep sorumluluğu - tehlike sorumluluğu şeklinde ikili ayırıma tabi tutarken, TBK tarafından açıklanan hakkaniyet sorumluluğu - özen (sebep) sorumluluğu - tehlike sorumluluğu şeklinde ayırıma tabi tutulduğu görülmektedir. Denetleme ve gözetimde özen (cura in custodio) gereği, kusur unsur olarak aranmaz. Özen sorumluluğuna dayalı kusursuz sorumluluğun düzenlendiği TBK'nın 69. maddesi gereğince "Bir binanın veya diğer yapı eserlerinin maliki, bunların yapımındaki bozukluklardan veya bakımındaki eksikliklerden doğan zararları gidermekle yükümlüdür." TBK.'nun 71/1.maddesine göre de; "Önemli ölçüde tehlike arzeden bir işletmenin faaliyetinden zarar doğduğu takdirde, bu zarardan işletme sahibi ve varsa işleten müteselsilen sorumludur." hükmü getirilmiştir....
Bilirkişi kök raporumuzda bir değişiklik söz konusu değildir..." sonuç ve mütalaa ettikleri görüldü. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 69. maddesi ile “bir binanın veya diğer yapı eserlerinin malikleri, bunların yapımındaki bozukluklardan veya bakımındaki eksikliklerden” sorumlu ve bir kusurları söz konusu olmaksızın “doğan zararı gidermekle yükümlü” tutulmuşlardır. Yapı eserinin maliki, bunların hiç kimse ve hiçbir şey için tehlike taşımayacak şekilde yapılmasını ve işlemesini garanti etmekle yükümlüdür. Bu nedenle, bir yapı eserinde herhangi bir yapım bozukluğu olmasa bile, ek güvenlik ve koruma tertibatının bulunmaması, yine de bir bakım eksikliği sayılır. Yapı sahibinin sorumluluğu, bir bina ya da diğer bir inşa eserinin bizatihi kendisinden kaynaklanan bir nedenle oluşan zarardan sorumluluğu kapsamaktadır. Bu sorumluluk, objektif özen yükümlülüğüne aykırılıktan doğan “ağırlaştırılmış” bir kusursuz sorumluluk halidir....
