Buradan hareketle, velayetin değiştirilmesi sonucu çocuğun kişiliğinin ve mallarının korunması, yine çocuğun temsili konusunda Kanunun ana ve babaya yüklediği görevler ve haklar kendisine velayet verilen ana ya da babaya geçmektedir. İşte iştirak nafakası, boşanma, ayrılık veya evlenmenin butlanına karar verildikten sonra velayet hakkı kendisine bırakılmayan eşin velayet hakkı verilen eşe çocuğun bakımı ve eğitim giderleri için mali gücü oranında yaptığı katkıdır. Nitekim bu husus, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK)’nun 182/2. maddesinde "Velayeti kendisine verilmeyen eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır" şeklinde ifade edilmiştir. İştirak nafakası velayetin düzenlenmesine yönelik davalarda bu davaların ferîsi niteliğindedir. Bilindiği üzere ferî talepler asıl talebin sonuca bağlıdır....
Kararda aksi belirtilmedikçe, velâyetin kaldırılması mevcut ve doğacak bütün çocukları kapsar. " (TMK 348/1- 2) Dosya kapsamında toplanan deliller, küçüğün 15.12.2016 tarihli duruşmada uzman huzurunda alınan beyanı, mahkeme uzmanları tarafından düzenlenen inceleme raporu, alınan tanık beyanlarından, velayetin kaldırılması şartlarına ilişkin TMK 348/1- 2 şartlarının oluştuğuna kanaat getirildiğinden davacının dava tarihi itibariyle dava açmakta haklı olduğu dikkate alınarak ilk derece mahkemesince belirlenen haklılık durumunun usul, yasa ve dosya kapsamına uygun olduğu, bu kapsamda belirlenen yargılama gideri ve vekalet ücreti miktarlarının ve davalıdan alınmasına karar verilmesin doğru olduğu anlaşıldığından davalı tarafın istinaf talebinin reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Davacı değiştirme isteğini;davalı babanın çocuğun velayeti kendisinde olmasına rağmen,çocuğun bu dönemde fiilen hafta içi çalışma günlerinde kendisine bırakılmak ve sadece hafta sonlarında davalı babası tarafından alınmak suretiylee velayet görevinin davalı tarafından eylemli olarak yerine getirilmemiş olmasına;velayetin düzenlenmesinde,çocuğun yaşının küçüklüğü ve yetişme çağında olması nedeniyle,annelik kimliğinin gelişimi için,velayetin anneye verilmesinin çocuğun menfaatine olacağı iddiasına dayandırmıştır. TMK.nun 183,349,351/1.maddeleri birlikte değerlendirildiğinde;koşulların değişmesi ve çocuğun menfaatinin gerektirmesi halinde,velayet sahibinin değiştirilmesi mümkündür....
AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 26/11/2020 NUMARASI : 2018/966 ESAS 2020/453 KARAR DAVA KONUSU : Velayet (Velayetin Değiştirilmesi) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm istinaf edilmekle, dosya incelendi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Velayetin Kaldırılması Yukarıda tarihi, konusu ve tarafları gösterilen hükmün; onanmasına dair Dairemizin 18.11.2015 gün ve 20539-21675 sayılı ilamıyla ilgili karar düzeltme isteminde bulunulmakla, evrak okundu, gereği düşünüldü; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 1.10.2011 tarihinde yürürlüğe girmiş ise de, bu Kanuna 6217 sayılı Kanunla ilave edilen geçici 3. maddenin (1.) bendinde, Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başlama tarihine kadar, 1086 sayılı Kanunun kanun yollarına ilişkin hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı hükme bağlandığından, karar düzeltme talebinin incelenmesi gerekmiştir. Velayetin kaldırılması talep edilen küçük ... 'un anne ve babası evli iken, babası ... 01.08.2013 tarihinde vefat etmiş, anne ise ceza evinde olduğu için davacılar tarafından davalı anne aleyhine velayetin kaldırılması için bu dava açılmıştır....
AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 23/01/2019 NUMARASI : 2017/346 E 2019/69 K DAVA KONUSU : Velayet (Velayetin Kaldırılması) KARAR : Yukarıda tarihi, konusu ve tarafları gösterilen mahkemenin kararına karşı, davalı tarafından istinaf başvurusunda bulunulduğu, dosyanın istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderildiği ve istinaf isteminin süresi içerisinde yapıldığı anlaşılmakla dosya incelendi....
Aile Mahkemesince, küçüğü tanıyan babanın velayet talebi olmadan kendiliğinden velayetin babaya verilemeyeceği, küçüğe vasi atanması gerektiği ve uyuşmazlığın sulh hukuk mahkemesinin görev alanına girdiği belirtilerek görevsizlik kararı verilmiştir. Sulh Hukuk Mahkemesince ise, öncelikle velayetin değerlendirilmesi gerektiği ve bu hususun aile mahkemesinin görev alanına girdiği gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur. Türk Medenî Kanununun 337. maddesinin birinci fıkrası, “Ana ve baba evli değilse velayet anaya aittir.” Aynı maddenin ikinci fıkrası “Ana küçük, kısıtlı veya ölmüş ya da velayet kendisinden alınmışsa hâkim, çocuğun menfaatine göre, vasi atar veya velayeti babaya verir.” hükmünü içermektedir. Somut olayda, öncelikle tartışılarak değerlendirilecek konu velayetin küçüğü tanıyan babaya tevdi edilip edilmeyeceğine yönelik olacaktır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Velayetin Değiştirilmesi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Anne ve babanın, deneyimsizliği, hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi; ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklamaları halinde hakim velayet hakkını kaldırabilir. (TMK m.348) Toplanan deliller yukarıda açıklanan şekilde bir durumun varlığına yeterli olmayıp, velayetin değiştirilmesine yol açar.(TMK m.183, 349, 351/1) Bu sebeplerle mahkemece kanun hükmünün uygulanmasında hata yapılarak velayetin kaldırılmasına karar verilmesi doğru olmamış ve bozmayı gerektirmiştir....
(Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Velayetin Değiştirilmesi Yukarıda tarihi, numarası, konusu ve tarafları gösterilen hükmün; Dairenin * 22.2.2007 gün ve 1634-2527 sayılı ilamiyle * onanmasına karar verilmişti. Sözü geçen Dairemiz kararının düzeltilmesi istenilmekle, evrak okundu, gereği görüşülüp düşünüldü. 1-Temyiz ilamında belirtilen gerektirici sebeplere göre usulün 440. maddesinde sayılan sebeplerden hiçbirine uymayan davacının diğer karar düzeltme isteklerinin reddine karar verilmesi gerekmiştir. 2-Mahkemece velayetin kaldırılmasına karar verilmiştir. * Anne ve babanın, deneyimsizliği, hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi; ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklamaları halinde hakim velayet hakkını kaldırabilir....
İSTİNAF SEBEPLERİ; Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle"...benzer vakıaları tekrar ile kararın yerinde olmadığını,kaldırılması gerektiğini"istinaf sebebi yapmıştır. GEREKÇE : Dava velayet talebinden ibarettir. HMK 355.md.gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı ve kamu düzenini ilgilendiren konularda re'sen inceleme yapılmıştır. Taraf iddiaları,tanık beyanları,uzman raporu,Alman Mahkemesi kararlarının tercümeleri ve tüm dosya kapsamına göre; Dava velayetin kaldırılması davası niteliğindedir. Velayetin düzenlenmesinde asıl olan çocuğun "üstün yararı"dır (Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi m. 3; Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi m. 6). Çocuğun üstün yararını belirlerken; onun bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlaki ve toplumsal gelişiminin sağlanması amacının gözetilmesi gereklidir....
