Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin Milletlerarası Anlaşmalarla, kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeni ile çıkabilecek uyuşmazlıklarda Milletlerarası antlaşma hükümleri esas alınır.(2709 sayılı T.C. Anayasasının 90. maddesi) Bu hali ile hukuk sistemimizde çocuğun velayet hakkının velayet kendisine bırakılan tarafa verilmesine ilişkin düzenleme, Ek 7 nolu protokolün 5. maddesinde düzenlenen ortak velayet hükümleri ile genişletilmiştir ve ortak velayet asıl, taraflardan birine velayetin verilmesi ise istisna haline getirilmiştir. Ancak unutulmaması gereken husus ortak velayetin karşılıklı rızaya dayanmasıdır. Başka bir deyişle eşler ortak velayet değil, velayetin taraflardan birine verilmesini isterler ise düzenleme de buna uygun yapılacaktır. Küçüğün üstün yararı da taraflar arasında ki uzlaşma kültürüne bağlıdır....
Mahkemece idrak çağında bulunan 2004 doğumlu...’nın velayeti konusunda bizzat dinlenerek, görüşünün alınması, gerekirse velayet sahibinin değiştirilmesini gerekli kılan bir durumun bulunup bulunmadığı hususunda 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 5. maddesi uyarınca, psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacıdan oluşan heyete inceleme yaptırılarak yeniden uzman raporu alınması ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek, ortak çocuğun velayeti hakkında karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 16.02.2017 (Prş.) ....
İlk derece mahkemesince anne tarafından açılan asıl davanın reddine, baba tarafından açılan karşı davanın kabulü ile ortak velayetin kaldırılmasına, çocukların velayetinin karşı davacı babaya verilmesin, anne ile kişisel ilişki kurulmasına karar verilmiştir. Dosya kapsamında toplanan deliller değerlendirildiğinde tarafların İstanbul Anadolu 23. Aile Mahkemesinin 17.01.2020 Tarih, 2019/866 Esas, 2020/44 Karar sayılı kararı ile TMK 166/3.maddesi uyarınca anlaşmalı olarak boşanmışlardır. Anlaşmalı boşanma kararı ve onaylanan protokol kapsamında müşterek çocukları 03/03/2009 doğumlu Can ile 23/04/2012 doğumlu Defne'nin velayetlerinin anne ve babaya ortak verilmesine, fiilen anne yanında kalmalarına, baba ile çocuklar arasında Yunanistan'da ikamet etmeleri veya Türkiye'ye yerleşmeleri halinde uygulanacak kişisel ilişki konusunda karar verildiği, kararın 23/01/2020 de kesinleştiği görülmüştür. Velayet kamu düzenine ilişkindir....
Aile Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R - ... 4. Sulh Hukuk Mahkemesince, küçüğün babasının sağ olduğu ve velayet düzenlenebilecekken vasi atanmasına yer olmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ... 3. Aile Mahkemesi ise, sulh hukuk mahkemesinin askıda olan velayet konusunda küçüğün babasını dinleyerek velayeti alması isteminin olması halinde, aile mahkemesine başvurarak dava sonucunun bekletici mesele yapması, aksi halde vasilik yönünden gerekli kararı vermesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Dava, evlilik içinde doğan ve velayeti annesinde bulunan küçüğün annesinin vefat etmesi nedeniyle vasi tayin edilmesi istemine ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Sındırgı Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 16/04/2015 NUMARASI : 2014/123 - 2015/32 Küçük hakkında vesayet hukukuna ilişkin olarak açılan davada Sındırgı Sulh Hukuk ve Sındırgı Asliye Hukuk Mahkemelerince (Aile Mahkemesi sıfatıyla) ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Sındırgı Sulh Hukuk Mahkemesince; küçüğün babasının sağ olduğu, velayet ve vesayet durumunun asliye hukuk mahkemesinde (Aile mahkemesi sıfatıyla) değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Sındırgı Asliye Hukuk Mahkemesi (Aile Mahkemesi sıfatıyla) tarafından ise, velayetin sağ kalan eşe kendiliğinden geçmeyeceği küçük Ö.. B..'a vasi atanması gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir....
nun velayeti hususunda düzenleme yapılmadığını belirterek çocuğun velayet altına alınmasını talep etmiştir. ... Sulh Hukuk Mahkemesince, TMK'nın 411. maddesine göre vesayet davalarında yetkili mahkeme kısıtlının yerleşim yeri mahkemesi olup kısıtlı adayının yerleşim yerinin Merkez/... olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. ... Sulh Hukuk Mahkemesince, küçük ... hakkında öncelikle velayet yönünden bir karar verilmesi gerektiği bahisle görevsizlik kararı verilerek dosyanın görevli ve yetkili ... Asliye Hukuk ( Aile Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. ... Asliye Hukuk (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesi ise veliler ... ve ....'ın .... ülkesi ....1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 05/03/2009 tarih ve 78349 sayılı kararı ile yurtdışında boşanmışlardır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Velayetin Değiştirilmesi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davalı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı baba boşanma kararı ile birlikte velayeti davalı anneye bırakılan ortak çocuk 02.12.2012 doğumlu Umut'un velayetinin değiştirilerek kendisine verilmesini talep etmiş, mahkemece; "müşterek çocuğun velayetinin annesinde olmasına rağmen yaklaşık 8 aydan beridir babasının yanında kaldığı, tüm ihtiyaçlarının babası tarafından karşılandığı ve annenin çocuğa yeterli ilgiyi göstermediği" gerekçesiyle velayetin değiştirilmesine karar verilmiş, hüküm davalı anne tarafından temyiz edilmiştir. Velayet hususu, çocukları ilgilendiren konuların en başında gelir....
Aile ve ... 1.Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, velayet hakkı sahibi olan babanın vefatı nedeniyle kısıtlı küçüklere vasi tayini istemine ilişkindir. Çorum Aile Mahkemesince, velayet kendisine bırakılan babanın ölümü ile velayet kendiliğinden boşanan anneye geçmediğinden velayetin kaldırılması talebi hakkında bir karar verilmesine yer olmadığına, vasi tayini hususunda da görevli mahkemenin sulh hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Çorum 1. Sulh Hukuk Mahkemesi ise, yargılama sırasında kısıtlanması talep edilen çocukların anneleri olan davalının çocukların velayet hakkını talep ettiği, bu haliyle davanın ... Aile Mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur....
Taraflarca açılan boşanma davaları konusuz kaldığına göre fer'ilerine ilişkin taleplerde konusuz kalacaktır. Dairemizin yerleşmiş içtihatlarıda bu yöndedir. Velayetin değiştirilmesine ilişkin bir dava da söz konusu değildir. Ayrıca velayetin babada olmasının çocuklar ... ve ... yönünden olumsuzluk içeren bir durum yaratacağı iddiası da bulunmamaktadır. Mahkemece boşanmaya karar verilmesi halinde ortak çocukların velayeti konusunda karar verebilir (TMK m.336). Asıl dava konusuz kaldığına göre mahkemece velayetin düzenlenmemesinde bir isabetsizlik yoktur. Sayın çoğunluğun velayet konusunda eksik inceleme ile hüküm kurulmasının doğru olmadığına yönelik bozma sebebine katılmıyor, bozma ilamında belirtilen araştırmanın ancak velayetin değiştirilmesi davasında değerlendirilebileceğinden hükmün velayet yönünden onanması gerektiği görüşündeyiz....
Ancak, boşanma halinde mahkemece velayet kendisine verilen ana veya babanın ölmesi halinde velayet sağ kalan eşe kendiliğinden geçmez. Küçüğün TMK'nin 314. maddesi uyarınca evlatlık edinene ait olan velayet hakkı sona erdiği için Velayetin Aile Mahkemesince düzenlenmesi gerekir. Yetkili mahkeme ise, velayet altında bulunan çocuğun yerleşim yeri, ana ve babasının; ana ve babanın ortak yerleşim yeri yoksa, çocuğun kendisine bırakıldığı ana veya babanın yerleşim yeridir. Diğer hallerde çocuğun oturma yeri, onun yerleşim yeri sayılır. (TMK.m.21) Somut uyuşmazlık yönünden küçük ... 'ın nüfus kayıt sistemine göre Büyükçekmece adli yargı sınırlarında ikamet ettiği başka bir adresinin bulunmadığı anlaşıldığından, küçüğün velayeti ya da vasi tayini konusunda yetkili ve görevli mahkeme Büyükçekmece 1 Aile Mahkemesi'dir....
