Ancak, boşanma halinde mahkemece velayet kendisine verilen ana veya babanın ölmesi halinde velayet sağ kalan eşe kendiliğinden geçmez. Küçüğün TMK'nin 314. maddesi uyarınca evlatlık edinene ait olan velayet hakkı sona erdiği için Velayetin Aile Mahkemesince düzenlenmesi gerekir. Yetkili mahkeme ise, velayet altında bulunan çocuğun yerleşim yeri, ana ve babasının; ana ve babanın ortak yerleşim yeri yoksa, çocuğun kendisine bırakıldığı ana veya babanın yerleşim yeridir. Diğer hallerde çocuğun oturma yeri, onun yerleşim yeri sayılır. (TMK.m.21) Somut uyuşmazlık yönünden küçük ... 'ın nüfus kayıt sistemine göre Büyükçekmece adli yargı sınırlarında ikamet ettiği başka bir adresinin bulunmadığı anlaşıldığından, küçüğün velayeti ya da vasi tayini konusunda yetkili ve görevli mahkeme Büyükçekmece 1 Aile Mahkemesi'dir....
Anne ve babanın, deneyimsizliği, hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi, ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklamaları halinde hâkim velayet hakkını kaldırabilir. (TMK. m. 348) Velayet altında bulunmayan her küçük, vesayet altına alınır. (TMK. m. 404) Dosya kapsamından, küçüklerin annesinin hayatta olduğu ve çocuklarının velisi olduğu ancak, küçüklerin babalarının hükümlü olduğu ve halen cezaevinde bulunduğu, küçüklere davacının baktığı, velayetin kaldırılmasına yönelik bir istemin tefrik edilerek bu dosyadan ayrıldığı, davacının vasi olarak atanma isteğinden ibaret olan uyuşmazlığın Alanya 1. Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Alanya 1....
Türk Medeni Kanununun 335. maddesi uyarınca ergin olmayan çocuk, ana ve babasının velayeti altındadır. Yasal sebep olmadıkça velayet ana ve babadan alınamaz. Hakim vasi atanmasına gerek görmedikçe, kısıtlanan ergin çocuklar da ana ve babanın velayeti altında kalırlar. Aynı yasanın 419. maddesi gereğince de gerek duyulduğunda henüz ergin olmayanların da kısıtlanmasına karar verilebilir; ancak, kısıtlama kararı ergin olduktan sonra sonuç doğurur. Kısıtlanan ergin çocuklar kural olarak vesayet altına alınmayıp velâyet altında bırakılır. Kısıtlanıp velayet altında bırakılmasına karar verilen çocuklar ve bunların malları hakkındaki uyuşmazlıklarda "velayet" hükümleri uygulanır. Bu hükümleri uygulayacak görevli mahkeme ise 4787 sayılı Kanunun 4. maddesi gereğince Aile Mahkemesidir. Bu durumda uyuşmazlığın Çameli Asliye Hukuk Mahkemesi (Aile Mahkemesi sıfatıyla)görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Boşanma Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı kadın tarafından, velayet düzenlemesi ve iştirak nafakası yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Boşanma ile birlikte ortak çocuk 2011 doğumlu...n velayeti davalı babaya bırakılmıştır. Velayet, kamu düzenine ilişkin olup re'sen araştırma ilkesi geçerlidir. Velayetin düzenlenmesinde aslolan çocuğun üstün yararıdır. Mahkemece velayet düzenlemesi yapılırken uzman görüşüne başvurulmamıştır....
Velayet hususu, çocukları ilgilendiren konuların en başında gelir. Somut olayda velayet hakkı kendisine bırakılan baba, kendisinin 22 yıldır esrar kullandığını beyan etmiştir. Her ne kadar ortak çocuklar mahkemede babaları ile kalmayı istediklerini bildirmişler ise de, çocukların menfaatine uygun düşmeyen görüşüne itibar edilemez. Velayet düzenlemesi yapılırken; göz önünde tutulması gereken temel ilke, çocuğun "üstün yararıdır (Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme m. 3; Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi m. 11; TMK m. 339/1.343/1, 346/1; Çocuk Koruma Kanunu m. 4/b). Çocuğun üstün yararını belirlerken onun bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlaki ve sosyal gelişiminin sağlanması amacının gözetilmesi gereklidir. Ortak çocukların velayetinin Türk Medeni Kanununun 182. ve 336/2. maddeleri uyarınca anneye bırakılması gerekirken babanın velayetine bırakılması usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir....
Aile ve ... Aile Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: K A R A R Dava, velayetin değiştirilmesi istemine ilişkindir. Dosya kapsamından, ... Aile Mahkemesince boşanma sonrası küçüğün velayetinin babada olduğu ve ikametgahlarının ".../..." olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verildiği, yetkisizlik kararının kesinleşmesini takiben dosya kendisine tevzi edilen ... Aile Mahkemesince de çekişmesiz yargı işi olan eldeki davada yetkiye ilişkin aksine bir düzenleme bulunmadığına göre HMK'daki genel yetki kullanılarak davacının kendi oturduğu yer mahkemesinde de dava açabileceğinden bahisle karşı yetkisizlik kararı verildiği anlaşılmıştır. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir. (HMK.m.l) Velayet altında bulunan çocuğun yerleşim yeri, ana ve babasının; ana ve babanın ortak yerleşim yeri yoksa, çocuğun kendisine bırakıldığı ana veya babanın yerleşim yeridir....
DAVA TÜRÜ :Velayet ve Nafaka-Velayetin Değiştirilmesi Taraflar arasındaki "velayet ve nafakaya" ilişkin dava ile davalı tarafından bağımsız olarak açılan "velayetin değiştirilmesine" ilişkin davanın birleştirilerek yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davalı-davacı (baba) tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Çocuk, tarafların evlilik dışı ilişkisinden doğmuş, baba ile soybağı “tanıma” (TMK. m. 295/1) ile kurulmuştur. Ana ve baba evli değilse velayet anneye aittir. (TMK. m. 337/1) Ana küçük, kısıtlı veya ölmüş ya da velayet kendisinden alınmışsa, hakim, çocuğun menfaatine göre, vasi atar veya velayeti babaya verir. (TMK. m. 337/2) Bu haller bulunmadıkça evlilik dışı doğan çocuğun velayeti kanun gereği annede (TMK. m. 337/1) olduğundan, velayetin anneye bırakılması yönünde ayrıca bir hakim kararına ihtiyaç yoktur. Başka bir ifade ile bu hususta hükme gerek bulunmamaktadır....
Dosyada mevcut nüfus kaydından velayeti kaldırılması istenen Bayram ve Fatma'nın babalarının 24.08.2011 tarihinde vefat ettiği annelerinin ise sağ olduğu görülmektedir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun 336. maddesine göre ana babadan birinin ölümü halinde velayet sağ kalan tarafa aittir. Aynı kanunun 404. maddesinde velayet altında bulunmayan küçüklerin vesayet altına alınacağı düzenlenmiştir. Sözü edilen yasal düzenlemelere göre velayet hakkı münhasıran anne ve babaya tanınan bir hak olup evlat edinme hariç ana baba dışında hiç kimseye tevdi olunamaz. Bu durumda toplanan delillerden ve dosya kapsamından davalı annenin çocukları bırakarak gittiği, çocukların davacı dede yanında kaldığı ve bakımlarının onun tarafından yapıldığı, davalı annenin velayet görevini yerine getirmediği, yükümlülüklerini ağır biçimde savsakladığı (TMK. md. 348/2) gerçekleşmiştir....
Türk Medenî Kanununun 21. maddesine göre velayet altında bulunan çocuğun yerleşim yeri ana ve babanın ortak yerleşim yeri olduğu gibi, Türk Medenî Kanununun Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 4. maddesi uyarınca sağ kalan veya velayet kendisine verilen eşin yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir. Somut olayda, ... 1. Aile Mahkemesinin 10.09.2015 tarih ve 2015/661 E. - 2015/579 K. sayılı kararı ile çocuklar ... ile ...'ın velayetlerinin anne ... (...)'a verilmesine karar verildiği ve dosyanın Türk Medeni Kanununun uygulanmasına ilişkin tüzüğün 4. maddesi uyarınca mallarının korunması hakkında işlem yapılması istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Mallarının korunması istenen çocuklar ... ile ...'ın annesinin ... (....) olduğu, boşanma nedeniyle, velayeti kullanan anne ... (...)'ın yerleşim yeri mahkemesinin yetkili olacağı hususu kuşkusuzdur. Dosya kapsamından, adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre, velayet sahibi anne ... (...)'...
Asliye Hukuk ve 1. Aile Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, veleyet görevinin kötüye kullanılması hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın velayet hakkının kötüye kullanılması ile miras payının devrinden kaynaklanan tapu iptali ve tescili davası olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Aile Mahkemesi ise, dava açıldığı tarihte velayet altında bulunan davacı ... ...'in artık velayet altında bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Davacı ... ..., mirasbırakan annesi ...’dan intikal eden taşınmazdaki kendisine ait miras payının ergin olmadığı dönemde, murisin eşi (babası) ... tarafından 20.05.2007 tarihinde “velayeten” davalı ...'...
