DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS-VASİYETNAMENİN İPTALİ Taraflar arasında görülen davada; Davacı, mirasbırakanı ...’nin 610, 611, 744 ve 832 parsel sayılı taşınmazları ölünceye kadar bakma akdi ile davalı gelinine temlik ettiğini, devrin mirastan mal kaçırma amacıyla ve muvazaalı olarak yapıldığını ileri sürerek, davalıya temlik edilen taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile miras payı oranında adına tesciline, aksi halde tenkise karar verilmesini istemiş, birleşen davada ise mirasbırakanın ... Noterliği’nin 30.10.1997 tarih ve 11302 yevmiye nolu vasiyetnamesi ile aynı taşınmazlardaki paylarını davalıya vasiyet ettiğini, vasiyetnamenin düzenlendiği tarihte murisin akli melekelerinin yerinde olmadığını ileri sürerek, öncelikle vasiyetnamenin iptaline, aksi halde tenkise karar verilmesini istemiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI; Mahkemece yapılan yargılama neticesinde, davanın konusunu oluşturan vasiyetnamenin hak düşürücü süre içinde itiraz edilerek kesinleşmesinin önüne geçildiği, davacıların dayanak gerekçesini oluşturan vasiyetnamenin kesinleşmesi durumunun mevcut olmadığı, iptali yönündeki hak düşürücü süre kararını ortadan kaldırıldığı gerekçesiyle davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle, 06.04.2017 tarihinde verilen ara karar ile 2014/342 E. sayılı dosyasının tefriki ile vasiyetnamenin iptali ve tenkis davası aynı mahkemenin 2017/114 Esasına kaydedildiğini, yargılama neticesinde her iki dava açısından davanın hak düşürücü süre yönünden reddine karar verildiğini, istinaf başvurusu üzerine Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 2018/887 E. 2019/251 K. Sayılı kararı ile kararın kaldırıldığını, bozma sonrası dosyanın 2019/130 E....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen vasiyetnamenin iptali ve tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacılardan...ve ... vekili ve dahili davalı ... vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, vasiyetnamenin iptali, olmadığı taktirde tenkis isteğine ilişkindir. Davacılar; 11.02.2008 tarihinde ölen mirasbırakanları ...'ın, 22.04.2006 tarihinde ... 52. Noterliğince düzenlenen vasiyetnameyle bir kısım taşınmazlarını davalı ve dahili davalılara bıraktığını, anılan vasiyetname ile saklı paylarına tecavüz edildiğini ileri sürerek, vasiyetnamenin iptaline, olmadığı takdirde ise tenkise karar verilmesini istemişlerdir. Davalılar davanın reddini savunmuşlardır....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/272 Esas sayılı dosyasında görülen ve karara bağlanan vasiyetnamenin iptali davasının aynı zamanda tenkis istemini de kapsadığını, kaldı ki davacının aile hukukundan doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle tenkis isteğinde bulunamayacağını belirtip davanın usulden ve esastan reddini savunmuşlardır. Mahkemece, davacı tarafından açılan ve feragat nedeniyle reddine karar verilen ... 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/272 Esas sayılı vasiyetnamenin iptali davasında saklı payın ihlal edildiği iddiasının da bulunduğu, bu nedenle ekdeki davada kesin hüküm teşkil edeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Dosya içeriğinden, toplanan delillerden, mirasbırakan ...'nun 15.06.2012 tarihli vasiyetname ile tüm malvarlığını davalılara vasiyet ettiği, ... 2....
Dava; vasiyetnamenin iptali, olmadığı takdirde tenkisi talebine ilişkindir. TMK'nın 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; a)Ehliyetsizlik, b)Vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, c)Tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlâka aykırı olması, d)Tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması hâlleridir. TMK’nın 557. maddesinde sayılan sebeplerin bulunması hâlinde vasiyetnamenin iptali gerekir. Bu sebepler dışında kalan durumlara dayanılarak ölüme bağlı tasarrufun iptali istenilemez ise de, koşullarının varlığı durumunda tenkis talebine konu edilebilir (TMK. m. 560- 562). Vasiyetnamenin iptali sebeplerinden biri olan korkutma (ikrah), kişinin irade serbestisini ihlal suretiyle onu gerçek istemine uymayan bir beyanda bulunmak zorunluluğunda bırakan, hukukun caiz görmediği davranışlardır. İkrah, maddi ve manevi olmak üzere iki türlüdür....
Mahkemece; davanın kabulü ile vasiyetnamenin tenfizi ile dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm süresi içerisinde davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava; vasiyetnamenin tenfizine ilişkindir. Dosyanın incelenmesinde; muris tarafından düzenlenen vasiyetname ile davacıya taşınmaz vasiyet ettiği, vasiyetnamenin açılarak okunduğu, dava tarihinden sonra davalılarca tenkis talebiyle dava açıldığı, karar tarihi itibariyle verilen kararın kesinleşmediği görülmektedir. Tenkis davası, TMK'nun 560-562 maddelerinde düzenlenen, mirasbırakanın saklı payları zedeleyen gerek ölüme bağlı ve gerekse sağlararası kazandırmalarının kural olarak saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar tarafından mirasbırakanın tasarruf edebileceği sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu davalardandır. Bu yönüyle bakıldığında tenkis davası Miras Hukukuna özgü bir iptal davası olarak kabul edilmelidir....
Medeni Kanunu'nun 564 üncü maddesine göre yaptığı tercihin yanlış anlaşıldığını, davalının seçimlik hakkının usulüne uygun şekilde kullandırılmadığını ve tercihin şüpheye yer vermeyecek şekilde açıkça anlaşılmadığını, vasiyetname konusu taşınmazın karar tarihindeki değerinin depo edilmesine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek temyiz isteminde bulunmuştur. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, vasiyetnamenin iptali olmazsa tenkis istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 4721 ... ... Medeni Kanunu'nun 564/2 nci maddesinde "Tasarruf konusu malın vasiyet alacaklısında kalması durumunda, malın tenkis sebebiyle vasiyet borçlusuna verilmesi gereken, aksi hâlde tasarruf oranı içinde kalan kısmının karar günündeki değerinin para olarak ödetilmesine karar verilir. " düzenlemesi yer almaktadır. 3. Değerlendirme 1....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava; vasiyetnamenin iptali olmadığı takdirde tenkis istemine ilişkin olup, mahkemece vasiyetnamenin iptali isteminin reddine, tenkis isteminin kabulüne dair verilen hüküm davalı tarafça tenkis istemine hasren temiyz edilmiştir. Davanın niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 1.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 1.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 07.09.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Vasiyetnamenin İptali- Tenkis Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm vekalet ücreti yönünden temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. 1-Mahkemenin 12.07.2006 tarihli kararında vasiyetnamenin iptali isteği ret edilmiş davalı yararına 4.287.44 YTL. vekalet ücretine hükmedilmiştir. Davacıların temyizi üzerine hüküm tenkis isteği yönünden bozulmuş, vasiyetnamenin iptaline yönelik hüküm bozma kapsamı dışında kalarak kesinleşmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : VASİYETNAMENİN İPTALİ-TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, mirasbırakanları ...’nin ... 2. Noterliğinin ... tarihli ... yevmiye numaralı vasiyetnamesi ile ... parça taşınmazını davalı kuruma, 1 parça taşınmazını ise eşi olan diğer davalı ...’a vasiyet ettiğini, mirasbırakanın 15 yıldan beri gözleri görmemesine rağmen bu durumun dikkate alınmaksızın işlem yapıldığı gibi amacın davalı dışında kalan diğer mirasçıları saklı paylarından mahrum etmek olduğunu ileri sürerek vasiyetnamenin iptalini, mümkün olmazsa tenkisini istemişlerdir. Yargılama sırasında davacılardan Ahmet Birinci ve ... ölmüşlerdir. Davalı ... Derneği, hak düşürücü sürenin geçtiğini, davacıların saklı paylarının bulunmadığını, vasiyetnamenin iptali ve tenkis şartlarının bulunmadığını belirtip davanın reddini savunmuştur....
