Vasiyet alacaklısı, kendisine vasiyet edilen şey üzerindeki mülkiyet hakkını ancak bu malın vasiyetin yerine getirilmesi (tenfizi) yoluyla kendisi adına tescili sonucunda kazanır. Vasiyetnamenin tenfizi davası, vasiyeti yerine getirme görevlisi varsa ona, yoksa yasal veya atanmış mirasçılara karşı açılır. Vasiyetname usulünce açılıp, okunma kararının kesinleşmesinden sonra vasiyetnamenin iptali için 1 yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. Vasiyetnamenin tenfizi ve buna bağlı olarak tapu iptal ile tescil davası vasiyetnamenin açılıp okunduğu, itiraza uğramadan veya itiraz edilmiş ise itirazların reddedilmesi sonucunda kesinleştiğine dair bir tespit davasıdır....
Vasiyetname usulünce açılıp, okunma kararının kesinleşmesinden sonra vasiyetnamenin iptali için 1 yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. Vasiyetnamenin tenfizi ve buna bağlı olarak tapu iptal ile tescil davası vasiyetnamenin açılıp okunduğu, itiraza uğramadan veya itiraz edilmiş ise itirazların reddedilmesi sonucunda kesinleştiğine dair bir tespit davasıdır. Bu tesbit başlı başına aynî bir hakkın geçirimini sağlamaz. Sakarya 2. Sulh Hukuk Mahkemesi 30.05.2013 tarih 2013/141 Esas- 2013/562 Karar sayılı ilamı ile davalı yasal mirasçı tek davalı gösterilmek kaydıyla vasiyetnamenin açılmasına karar verildiği, hükmün 23.07.2013 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Sakarya 1. Sulh Hukuk Mahkemesi 20.05.2014 tarih 2014/690 Esas- 2014/717 Karar sayılı veraset ilamıyla, muris H... Y...un evli ve çocuksuz ölümü ile davalı yasal mirasçı eşi dahil 17 (onyedi) mirasçı bırktığının tespit edildiği anlaşılmıştır....
Hukuk Dairesi İLK DERECE MAHKEMESİ : ...Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 29.04.2016 tarihinde verilen dilekçeyle vasiyetnamenin tenfizi talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 27.06.2019 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davacı vekili tarafından talep edilmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince istinaf talebinin HMK 353/1-b/1 maddesince esastan reddine dair verilen kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: Dava, vasiyetnamenin tenfizi talebine ilişkindir....
Atanmış mirasçılar vasiyetnamenin tenfizi davası açmak zorunda değildir. Atanmış mirasçılar sulh hukuk mahkemesinden almış oldukları mirasçılık belgesi (4271 s. TMK m. 598 f.II.) ile vasiyetname konusu taşınmazın adlarına tescilini talep edebileceklerdir. Vasiyetname ayakta kalmışsa vasiyet alacaklısı, vasiyeti yerine getirme görevlisi atanmış ise; ona karşı kişisel bir istem hakkına sahip olur. Vasiyet alacaklısı, mirasçı değil; "kişisel bir istem hakkı" sahibidir. Bu hakkı, (alacak muaccel olmadan) vasiyetname açılıp okunmadan kullanamaz. Bu durumda, vasiyetin yerine getirilmesi de istenemez. Vasiyetnamenin tenfizi davası vasiyet alacaklısı tarafından açılabilir. (a.g.e.sh.1062- 1064.) Vasiyetnamenin tenfizi davası, "vasiyeti yerine getirme görevlisi" varsa ona, yoksa "yasal" veya "atanmış" mirasçılara karşı açılır. Vasiyetnamenin tenfizi davası hasımsız olarak açılamaz. Vasiyetnamenin tenfizi davası "pasif husumet ehliyeti" olmayana karşı da açılamaz....
Davada ; vasiyetnamenin tenfizi istenilmektedir. TMK'nun 595.maddesi gereğince; mirasbırakanın ölümünden sonra ele geçen vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın hemen sulh hakimine teslimi zorunlu olup, vasiyetname teslimden başlayarak bir ay içinde açılır ve ilgililere okunur. Vasiyetname usulünce açılıp, okunma kararının kesinleşmesinden sonra vasiyetnamenin iptali için 1 yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. Vasiyetnamenin tenfizi davasında öncelikle vasiyetnamenin açılmasına ilişkin kararın kesinleşme tarihli şerhini içerir onaylı sureti getirtilerek, dosya içine konulması gerekir. Somut olayda vasiyetnamenin açılmasına ilişkin davanın, temyize konu tenfiz davasının açıldığı tarihte henüz kesinleşmemiş olduğu anlaşılmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki vasiyetnamenin tenfizi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı vekili dava dilekçesinde; muris...tarafından düzenlenen 12/02/1993 tarihli vasiyetname ile dava konusu taşınmazın 20/80 hissesinin müvekkiline vasiyet ettiğini, vasiyetnamenin açıldığınıu, ardından mirasçı ... tarafından tenkis ve tapu iptali davası açıldığını ve davanın reddedildiğini belirterek; dava konusu taşınmazdaki muris hissesinin tenfizi suretiyle müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ GEREKÇE : Dava, vasiyetnamenin tenfizi istemine ilişkindir. Gerede Sulh Hukuk Mahkemesinin 2006/116 Esas. 2006/321 Karar sayılı dosyasının incelenmesinde; Üsküdar 6.Noterliğinin 26/11/1997 tarih ve 36338 sayılı Hafize Şimşek'in vasiyetnamesinin açılıp okunduğunun tespitine, şeklinde karar verildiği, verilen bu kararın tarafların temyiz etmemesi üzerine 06/07/2006 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Vasiyetnamenin açılması ve mirasın kazanılması TMK'nın 596. maddesi ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre vasiyet alacaklısının vasiyetin açılmasından sonra vasiyetnamenin tenfizi isteminde bulunma hakkı doğmaktadır. Yapılan incelemede TMK'nın 559. maddesinde düzenlenen hak düşürücü sürelerde açılan ölüme bağlı tasarrufun iptali davasının da bulunmadığı anlaşılmıştır....
Mahkemece, vasiyetnamenin açılması ve taraflara tebliği gibi işlemlerin Sulh Hukuk Mahkemesinin görevine girdiği, vasiyetnamenin tenfizi işleminin de bu kapsam içerisinde değerlendirilmesinin gerektiği, vasiyetnamenin tenfizi için özel bir memur görevlendirilmediği sürece vasiyetin yerine getirilmesi görevinin Sulh Hukuk Mahkemesine ait olduğu açıklanarak görevsizlik kararı verilmiştir. Özel Daire; vasiyetin tenfizi dosyalarında görevin dava konusunun kıymetine göre belirlenmesi gerektiği gerekçesi ile hükmü bozmuş, mahkemece ilk hükümde direnilmiştir....
Dolayısıyla tenfizi istenen dava konusu vasiyetnamenin, muayyen mal vasiyeti niteliğinde olmayıp, mirasçı (atanmasına) nasbına ilişkin olduğu anlaşılmaktadır....
Koray temyiz dilekçesinde özetle, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, tenfizi kabul etmediğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir. 3. Davalı ... temyiz dilekçesinde özetle, vasiyetnamenin tenfizini kabul etmediğini, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini istemiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, vasiyetnamenin tenfizi istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk Türk Medeni Kanununun 600 üncü maddesi gereğince; "Vasiyet alacaklısı, vasiyeti yerine getirme görevlisi varsa ona; yoksa yasal veya atanmış mirasçılara karşı kişisel bir istem hakkına sahip olur. Bu alacak, tasarruftan aksi anlaşılmıyorsa vasiyet yükümlüsünün mirası kabul etmesi veya ret hakkının düşmesiyle muaccel olur....
