Vasiyet alacaklısı, kendisine vasiyet edilen şey üzerindeki mülkiyet hakkını ancak bu malın vasiyetinin yerine getirilmesi (tenfizi) yoluyla kendisi adına tescili sonucunda kazanır. Vasiyetnamenin tenfizi davası, vasiyeti yerine getirme görevlisi varsa ona, yoksa yasal veya atanmış mirasçılara karşı açılır. Vasiyetnamenin tenfizi ve buna bağlı olarak tapu iptal ile tescil davası vasiyetnamenin açılıp okunduğu, itiraza uğramadan veya itiraz edilmiş ise itirazların reddedilmesi sonucunda kesinleştiğine dair bir tespit davasıdır. Kural olarak; vasiyetnamenin tenfizi davalarında öncelikle murisin iradesine göre uyuşmazlık çözümlenmelidir. Hakim, murisin iradesini ayakta tutacak bir yol izlemeli azami biçimde murisin iradesi yerine getirilmeli ve vasiyetnamenin tenfizine imkan sağlanmalıdır. Vasiyetnamenin yerine getirilmesi ve yorumlanmasındaki amaç murisin iradesini geçersiz kılmak değil, onun geçerliliğini sağlamak ve vasiyetçinin gerçek iradesinin yerine getirilmesini temin etmektir....
TMK'nun 595.maddesi gereğince; mirasbırakanın ölümünden sonra ele geçen vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın hemen sulh hakimine teslimi zorunlu olup, vasiyetname teslimden başlayarak bir ay içinde açılır ve ilgililere okunur. Vasiyetname usulünce açılıp, okunma kararının kesinleşmesinden sonra vasiyetnamenin iptali için 1 yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. Vasiyetnamenin iptali davasında öncelikle dava konusu vasiyetnamenin açılıp açılmadığı araştırılarak vasiyetnamenin açılmasına ilişkin kararın kesinleşme tarihli şerhini içerir onaylı sureti getirtilerek, dosya içine konulması gerekir. Yine vasiyetnamenin yerine getirilebilmesi (tenfizi) için ise her şeyden önce vasiyetnamenin açıldığının ve iptali için yasada öngörülen sürenin geçtiğinin belirlenmesi gerekir....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, vasiyetnamenin tenfizi istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369’uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 510, 511, 512, 557, 559 ve 570 inci maddeleri. 3. Değerlendirme 1. Murisin vefatı ile birlikte gerek yasal gerek atanmış mirasçılar, külli halefiyet ilkesi gereği, murisin terekesini kendiliğinden kazanmaktadırlar. Vasiyet alacaklısı ise murisin cüzi halefi olduğundan kendisi lehine vasiyet olunan mal veya hak üzerinde doğrudan bir hak kazanamamakta olup sadece kişisel bir istem hakkına sahiptir. Bu nedenle, vasiyet alacaklısının yükümlülüğü yerine getirmeyen vasiyet yükümlüsüne karşı vasiyet edilen malın teslimi veya hakkın devrini dava edebilme imkanı bulunmaktadır. İşte buna uygulamada vasiyetnamenin tenfizi ya da vasiyetnamenin yerine getirilmesi denmektedir. 2....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki vasiyetnamenin tenfizi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davada, muris ... tarafından noterde düzenlenen 27.08.2003 tarih ve 5529 yevmiye no’lu ve 15.07.2004 tarih ve 4799 yevmiye no’lu vasiyetnamelerin tenfizi talep edilmiştir. Mahkemece; davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmiştir. TMK'nun 595.maddesi gereğince; mirasbırakanın ölümünden sonra ele geçen vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın hemen sulh hakimine teslimi zorunlu olup, vasiyetname teslimden başlayarak bir ay içinde açılır ve ilgililere okunur....
Birleştirilen davada davalılar vekili cevap dilekçesinde; dava harcının tamamlanması gerektiğini, vasiyetnamenin açılması kararının henüz kesinleşmediğini, müvekkillerinin vasiyetnamenin iptali için dava açtıklarını, mirasçıların davaya konu taşınmazları tapuda intikalini gerçekleştirdiğini, tereke taksim edildiğinden vasiyet alacaklısı olan davacının dava açmakta hakkı olmadığını, vasiyetnamenin tenfizi hakkında açılan davanın vasiyetnamenin iptali davası ile birleştirilmesi gerektiğini ileri sürerek davanın reddini istemiştir. III. MAHKEME KARARI 1. Mahkemenin 2018/300 Esas sayılı dava dosyasında, 23.10.2018 tarihli celsede Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/310 Esas sayılı dava dosyasındaki vasiyetnamenin tenfizi dosyasının asıl dava dosyasından tefrikine karar verilmiş, vasiyetnamenin tenfizine yönelik yargılamaya Ankara 21. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/625 Esas sayılı dava dosyasında devam olunmuştur. 2....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : VASİYETNAMENİN İPTALİ-TENKİS Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, miras bırakanları ...'ın tüm mal varlığını davalı kızına vasiyet ettiğini, vasiyetnamenin yasal koşulları taşımadığını ileri sürerek vasiyetnamenin iptali veya tenkis isteğinde bulunmuştur. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, vasiyetnamenin iptali isteminin reddine, tenkis isteğinin kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'un raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü. -KARAR- Dava vasiyetnamenin iptali veya tenkis isteğine ilişkindir. Mahkemece tenkis isteği yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden, tarafların miras bırakanı ...'...
Vasiyet alacaklısı, kendisine vasiyet edilen şey üzerindeki mülkiyet hakkını ancak bu malın vasiyetin yerine getirilmesi (tenfizi) yoluyla kendisi adına tescili sonucunda kazanır. Vasiyetnamenin tenfizi davası, vasiyeti yerine getirme görevlisi varsa ona, yoksa yasal veya atanmış mirasçılara karşı açılır. Vasiyetnamenin tenfizi ve buna bağlı olarak tapu iptal ile tescil davası vasiyetnamenin açılıp okunduğu, itiraza uğramadan veya itiraz edilmiş ise itirazların reddedilmesi sonucunda kesinleştiğine dair bir tespit davasıdır. Somut olayda vasiyetname olmadığından; vasiyetnamenin açılıp okunması mümkün olmamış, vasiyetname niteliğindeki belgeye Damal Asliye Hukuk Mahkemesinin 1999/2 Esas, 2000/15 Karar sayılı kararı ile bu belgeye karşı vasiyetnamenin iptali davası açılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki vasiyetnamenin tenfizi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacılar; murisleri ... tarafından düzenlenen 27/01/2006 tarihli vasiyetname ile kendisine ait taşınmazları vasiyet ettiğini, vasiyetnamenin ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/801 esas 2014/85 karar sayılı dosyasıyla açıldığını belirterek; vasiyetnamenin tenfizi ile vasiyetnameye konu taşınmazların mirasçılar adına tapuya tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ... davayı kabul ettiğini beyan etmiş, diğer davalılar cevap vermemiştir....
Vasiyetnamenin yerine getirilebilmesi için herşeyden önce vasiyetnamenin açıldığının ve iptali için yasada öngörülen sürenin geçtiğinin belirlenmesi gerekir. Davaya konu vasiyetname .... 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 22.01.2014 günlü ve 2013/1271 E. 2014/67 K. sayılı kararı ile açılarak okunmuş, karar 10.02.2014 tarihinde kesinleşmiştir. .... 2. Sulh Hukuk Mahkemesince kesinleşme şerhi 10.09.2015 tarihinde dosyaya işlenmiş, eldeki dava ise 15.12.2014 tarihinde açılmıştır. Buna göre, vasiyetnamenin açılıp okunmasına ilişkin kararın eldeki dava öncesinde kesinleştiği anlaşılmaktadır. Somut olayda; davalılardan ...n ve ...n vasiyetnamenin açılması davasında vasiyetnameyi kabul etmediklerini ve süresi içinde yargı yoluna başvuracaklarını bildirmişler, temyize konu eldeki davada da, davalılar tenfizi talep olunan vasiyetnameyi kabul etmediklerini bildirmişlerdir....
Öte yandan, vasiyetnamenin tenfizi (yerine getirilmesi) davasının görülebilmesi için, vasiyetnamenin açılıp okunmasından sonra itiraza uğramaması veya itiraz edilmiş ise buna ilişkin vasiyetnamenin iptali veya tenkisine yönelik davaların kesinleşmesi gerekir. Başka bir deyişle, tenfiz için kesinleşmiş vasiyetnamenin bulunması gerekir. Hal böyle olunca, mahkemece; aynı dava dosyasında vasiyetnamenin tenfizi ile birlikte vasiyetnamenin iptali ve tenkisi davasının görülmesinin mümkün olmadığı gözetilerek, vasiyetnamenin iptali ve tenkis talebine ilişkin birleşen davanın tefrik edilerek ayrı esasa kaydedilmesi, asıl davada karar verilebilmesi için birleşen davanın kesinleşmesinin beklenmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması dâhi doğru görülmemiştir....
