Vasiyetnamenin tenfizi davasında öncelikle dava konusu vasiyetnamenin açılıp açılmadığı araştırılarak vasiyetnamenin açılmasına ilişkin kararın kesinleşme tarihi şerhini içerir onaylı sureti ilgili mahkemeden getirtilerek dava dosyası içerisine konulmalıdır. Somut olayda tenfizi istenen vasiyetnamenin, Antalya 3. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 26.11.2014 tarih, 2014/1505 Esas, 2014/1595 Karar sayılı dosyası ile TMK nun 596. maddesi gereğince açılıp okunmasına karar verilmiş olduğu bu kararın kesinleşme şerhinin bulunmadığı görülmektedir. Yine Antalya 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/1248 E. 2014/1337 K. Sayılı vasiyetnamenin açılmasına ilişkin dosyanın dosya arasında olmadığı görülmüştür. “TMK. 571/son maddesine göre; "Tenkis iddiası, def'i yoluyla her zaman ileri sürülebilir" Vasiyetnamenin tenfizi davalarında da tenkis def'i her zaman ileri sürülebilir....
Sulh Hukuk Mahkemesinin 2000/388 Esas sayılı dosyası ile vasiyetnamenin açılıp okunduğunu, davalı ...'in vasiyetnamenin iptali ve tenkisi için ... ... 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/460 Esas sayılı dosyasında görülen davayı açtığını, ancak vasiyetnamenin iptali talebinden vazgeçtiğini, talebinin tenkis istemi olarak kaldığını ve seçimlik hakkını kullandığını, tenkis bedelini 27.3.2013 tarihinde ödediğini, ancak tenkis davası devam ederken dava konusu taşınmazı kötüniyetli olarak adına intikal ettirerek aynı gün diğer davalı şirkete sattığını, şirket yetkililerinin taşınmazın mülkiyeti hususunda ihtilaf olduğunu bilmelerine rağmen taşınmazı satın aldıklarını ileri sürerek, taşınmazın tapusunun iptaline, vasiyetnamenin tenfizine, olmazsa davalı ... yönünden satış tarihindeki değer üzerinden tazminata ve yargılama sonuçlanıncaya kadar tahliyenin önlenmesine karar verilmesini istemiştir. II. CEVAP 1....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/2924 KARAR NO : 2022/2818 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : VAKFIKEBİR ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 17/03/2022 NUMARASI : 2020/24 ESAS, 2022/112 KARAR DAVA KONUSU : Vasiyetnamenin İptali olmadı Tenkis KARAR : Vakfıkebir Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 17/03/2022 tarih, 2020/24 esas 2022/112 karar sayılı kararına karşı, davalı tarafından süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkillerinin annesi Havva Özdemir'in vefat ettiğini, vefatından önce davaıl lehine vasiyetname düzenlediğini, söz konusu vasiyetnamenin davalı tarafın hile ve tehdidi altında hukuka aykırı olarak düzenlendiğini, dava konusu vasiyetnamenin iptalini mümkün olmadığı takdirde tenkis davası olarak devamını talep ve dava etmiştir....
Her ne kadar, Dairece verilen önceki kararlarda; mirasçılar tarafından vasiyetnamenin iptali olmadığı takdirde tenkisi istemiyle açılan davalarda, bir yıllık hak düşürücü sürenin, vasiyetnamenin TMK’nın 595 ila 597 nci maddeleri uyarınca sulh hukuk mahkemesince açılıp okunmasına dair kararın kesinleştiği tarihte işlemeye başlayacağı kabul edilmiş ise de, yukarıda belirtilen kanun maddelerinin açık hükmü doğrultusunda Dairece görüş değişikliğine gidilmiş ve bir yıllık hak düşürücü sürenin, iptal davalarında; davacının vasiyetnameyi, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten itibaren, tenkis davalarında ise saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayacağı görüşü kabul edilmiştir(Dairece verilen 14/01/2020 tarihli ve 2019/4002 E. 2020/80 K. sayılı kararda aynı yöndedir)....
TMK'nun 571. maddesine göre ise ;Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmekle düşer. Vasiyetnamenin iptali ve tenkis davasının incelenebilmesi için; öncelikle, dava konusu vasiyetnamenin açılıp açılmadığı konusunda araştırma yapılmalıdır. Vasiyetnamenin açılıp okunduğunun tespit edilmesinin amacı, mirasçıları ve lehine kazandırma yapılan kişileri bilgilendirme ve yasal haklarını kullanmayı temine yönelik bir işlemdir. Vasiyetname usulünce açılıp ilgililere tebliğ edilmeden yukarıda anılan maddede gösterilen 1 yıllık zamanaşımı süresi işlemeye başlamaz. Somut olaya gelince, murisin Bolu 2. Noterliğinin 16109 yevmiye sayılı vasiyetnamesini yaptığı bunun Bolu 1....
İlk Derece Mahkemesince davacının vasiyetnamenin iptaline ilişkin talebinin reddine, tenkis talebinin kabulüne, davacı için belirtilen tenkis alacağının 06/07/2021 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile belirtilen miktarlarda davacıya ödenmesine karar verilmesi üzerine davalılardan T8 istinaf kanun yoluna başvurmuştur....
Dava; ehliyetsizlik ve irade fesadı nedenlerine dayalı vasiyetnamenin iptali, olmazsa tenkis istemine ilişkindir. Bilindiği üzere, TMK’nun 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; 1- Ehliyetsizlik, 2- Vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, 3- Tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, 4- Tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir. TMK.nun 557. maddesinde sayılan sebeplerin bulunması halinde vasiyetnamenin iptali gerekir. Bu sebepler dışında kalan durumlara dayanılarak ölüme bağlı tasarrufun iptali istenilemez. Somut olayda davacı taraf, ehliyetsizlik ve irade fesadı ve şekil eksiği sebebine dayanmıştır. Dava konusu Üsküdar 1. Noterliğinin 14/01/2010 tarih 00931 yevmiye numarası ile düzenlenen vasiyetnamenin, Üsküdar 1....
bildirerek tenfizi istenen vasiyetname ile müvekkili T4'in saklı payları zedelendiğinden davacıların taleplerinin ve davasının reddine karar verilmesini taleple, TMK.nun 571/son maddesi uyarınca tenkis definde bulunduklarını ve vasiyetnamenin, Medeni Kanunda (506. madde) yer alan müvekkili T4'e ait saklı pay oranlarında tenkis edilmesini, tenkis hesaplarının yapılmasını ve çıkacak sonuca göre kararın verilmesini talep ettiğini bildirmiştir....
Kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernek ve vakıflara yapılan ölüme bağlı tasarruflar ve sağlararası kazandırmalar en son sırada tenkis edilir." şeklinde, yine aynı kanunun 571. maddesinde ise; "Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmekle düşer. Bir tasarrufun iptali bir öncekinin yürürlüğe girmesini sağlarsa, süreler iptal kararının kesinleşmesi tarihinde işlemeye başlar. Tenkis iddiası, def'i yoluyla her zaman ileri sürülebilir." şeklinde hüküm altına alınmıştır. A)VASİYETNAMENİN İPTALİ; 4721 s. TMK'nun 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır....
da sayılan tahdidi sebeplerin bulunmadığı gerekçe gösterilerek davanın reddine karar verilmiş,hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Dava;vasiyetnamenin iptali,olmaz ise tenkis istemine ilişkindir. Somut olayda;davacı,dava dilekçesinde ''...murisin vasiyetnamesinde geride kalan kanuni ...çılarını saklı ... payından mahrum ettiğini...'' belirtmiş olmakla,davacının talebinin vasiyetnamenin iptali yanında tenkis istemini de içerdiği kuşkusuz olmakla,mahkemece davacının tenkis talebi yönünden aksi yönde yapılan değerlendirme doğru görülmemiştir. Bu noktada ise,tenkisin nasıl yapılması gerektiğine dair Dairemizin yerleşmiş içtihadından bahsedilmesi gerekmektedir....
