Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok, vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup, vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır. Vakfın geliri üzerinde hak sahibi olduğuna ilişkin davayı, vakfiye uyarınca galleden yararlanma hakkı olan, yani vakfeden ile soy bağı olan ya da soy bağı olmasa bile galleden kendisine pay özgülenen diğer kişiler açabilir. Bir vakıftan galle fazlasının alınabilmesi için açılan davada öncelikle vakfeden ile soybağının ispatlanması, sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir....
Galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti davasında, davacının iddiası vakıf evladı olduğu, vakfiyede yer alan şartları taşıdığı, bu sebeplerle galle fazlası üzerinde hakkı bulunduğu yönünde olup, mahkemece davacının vakfedenin evladı, akrabası ya da vakfiyede belirtilen ilgili kişilerden olup olmadığı, yine galleye müstehak olduğunun tespiti isteniyorsa vakıf senedine göre galle fazlasının dağıtılmasının gerekip gerekmediği ve dağıtılması gerekiyorsa davacının galleden pay alacak kişilerden olup olmadığı tespit edilecektir. Zira, galleye müstehak olduğunu iddia eden kimse, kendisine galle fazlasının ödenmesi için ancak vakıf evladı olduğunu ve vakfiyeye göre galle fazlası almaya hak kazandığını tespit eden bir mahkeme kararı ile başvuru yapabilir (Vakıflar Yönetmeliği m. 53/I). Bu hükmün verilebilmesi için, davacının vakıf evladı olup olmadığının da saptanması şarttır. Bu durumda, hâkim, davacının vakıf evladı olup olmadığına da karar vermek zorundadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, vakfın galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı...Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava dilekçesinde galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenilmiş, mahkemece 1047 H. tarihli vakfiyeye göre galle fazlası batın şartı gözetilerek erkek evlada bırakılmış olduğu gerekçe gösterilerek davanın kabulüne karar verilmiştir. Vakıftan galle fazlasının alınabilmesi için öncelikle vakfeden ile kan bağının kurulması sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Dosyadaki bilgi ve belgeler ile özellikle davacının aynı taleple açtığı .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.03.2005 tarih ve 2005/31-87 E.K. sayılı dosyası ve bu dosyada yer alan .......
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: İstinaf yoluna başvuran davalı T9ne İzafeten Adana T9 vekili istinaf dilekçesinde özetle; Davacıların, Türk Kanuni Medenisinden önce kurulmuş olan mazbut Karmutzade Hacı Mustafa Ağa Vakfının galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti talebi ile dava açtıklarını, Galleye müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti davasında araştırma yapılırken dikkat edilmesi gereken birtakım hususlar bulunduğunu, galleye müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti davasında vakfın vakfiyesinin incelenerek, vakfiyede belirlenen şartlara göre karar verilmesi ve vakfeden kişi ile soy bağının tespit edilmesi gerektiğini, Cumhuriyet öncesi kurulan vakıfların bir kısmının mazbut bir kısmının ise mülhak vakıf olarak sınıflandırıldığını, mülhak vakıflar vakfedenin soyundan gelen mütevelli tarafından yönetilen vakıflar olup mazbut vakıfların ise T9 tarafından yönetilmekte olan vakıflar olduğunu, davaya konu Karmutzade Hacı Mustafa Ağa Vakfının da mazbut vakıflardan olduğunu...
Vakfı’nın galleye ve tevliyete müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine, Tunç ve Tuğçe’nin evladı olduğunun tespiti talebinin reddine dair verilen karar hakkında davalı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuş, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince talebin esastan reddine dair verilen karar, davalı vekilince temyiz edilmiştir. Dava, tevliyete ve galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine ilişkindir. Davacı, babası ...’ın dava konusu vakfın son mütevellisi olduğunu, kendisinden başka mirasçısının olmadığını belirterek hem galleye hem de tevliyete müstehak vakıf evladı olduğunun tespitini istemiş ise de, dava konusu ... Vakfı’nın vakfiyesi incelendiğinde; tevliyetin “...hayatta oldukça bana ait ola vefatımdan sonra tevliyeti mezkure damadım müteveffa ... Efendi’nin evladı zükurundan işbu hazırı bilmeclis ... Efendiye ait ola anın dahi vefatından sonra evladı evlat ve evladının ekber ve erşedine ait ola, anın dahi nesli münkariz oldukta ......
Vakfı’nın galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verildiğini belirterek, davacıların da galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespitini talep etmiştir. Davalı vekili, dava konusu vakfın vakfiyesinde batın şartı olup olmadığının araştırılması gerektiğini, ayrıca davacıların soybağı ilişkisini kanıtlaması gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir. İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne dair verilen karar davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna götürülmüş, ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 1....
E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduklarının tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş, karara karşı davalı T8 vekili istinaf yoluna başvurmuştur. Bir kimsenin belli bir vakfın gallesine hak kazanabilmesi için öncelikle o vakfın kurucusu ile aralarında soy bağının kurulmuş olması (vakıf evladı olduğunun yöntemince saptanması) ; ayrıca vakıf senedinde evladın galleden (vakıf gelirinden) yararlanacağına ilişkin açık hüküm bulunması ve bunun için belli koşullar öngörülmüş ise bu koşullarında gerçekleşmiş bulunması gerekir. Davacıların galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun kanıtlanması gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Galleye Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti K A R A R Vakfın galleye ve tevliyet ücreti almaya hak kazanmış veya sadece vakıf evladı olduğuna dair kesinleşmiş mahkeme kararı alan evlat listesinin ve dayanak belgelerinin Vakıflar Genel Müdürlüğü'nden getirtildikten sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 05.10.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Sadece vakıf evladı olmanın tespiti için vakıf kuranın soyundan olduğunun kanıtlanması yeterli olduğu halde, galleye müstehik vakıf evladı olduğunun tespitinde davaya konu böylesi bir vakfın bulunup bulunmadığı, varsa vakfiyede aranan koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğinin saptanması gerekmektedir. Yukarıda açıklanan ilke ve olgular kapsamında tüm dosya içeriği değerlendirildiğinde; davacıların Bafra Sulh Hukuk Mahkemesinin 2021/2497 Esas 2021/2448 Karar sayılı kararı ile muris Şaban Genişer'in mirasçısı oldukları, muris Şaban Genişer'in Kayseri 4....
D)İSTİNAF NEDENLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; ilk derece mahkemesince verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, galleye müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istemli davalarda, davacının sadece vakıf evladı olması eğer vakfiyede bu yönde bir şart yok ise galleye müstahak oldukları anlamına gelmeyeceğini, davacıların, dava konusu vakfın soyundan geldiğinin; veraset ilamları, nüfus kayıtları, vakfiye, mahkeme ilamları ve bilirkişi incelemesiyle kanıtlamaları gerektiğini, dava konusu vakfın vakfiyesinde intifa şartı bulunup bulunmadığı hususlarının bilirkişi incelemesi ile ayrıntılı bir şekilde araştırılıp, ortaya konması gerektiğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir. E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, galleye fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş, karar davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir....
