Dava, Vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. Yargıtayın bozma kararlarına karşı direnme ... mahkemeye verilmiş olup, mahkemece bozmaya uyulduktan sonra gereklerinin yerine getirilmesi ve bozma ilamında yazılı hususları karşılayacak raporlar düzenlemesi zorunlu olduğundan; hakim uyduğu bozma ilamının gereklerinin yerine getirilip getirilmediğini denetlemek ve kendisinin bu hususlara aykırı değerlendirme yapılması halinde bilirkişiden bozma esaslarına uygun rapor düzenlemelerini istemekle görevlidir. Somut olayda, Mahkemece bozma ilamına uyulmuş ancak gerekleri yerine getirilmemiştir. Şöyle ki; Mahkemece hükme esas alınan rapor denetime ve karar vermeye yeterli olmadığı gibi, davacıların dava konusu vakfın evladı olup olmadığı kesin olarak belirlenmediğinden eksik araştırmaya dayalıdır....
Bu durumda dosya içeriğine, temyizin kapsamına, uyuşmazlığın vakfın gelir fazlasından yararlanma hakkına ilişkin alacak istemine ilişkin bulunmasına göre, temyiz inceleme görevi Yargıtay Kanunu'nun 14. maddesi ve Başkanlar Kurulu kararı uyarınca Yargıtay 8. Hukuk Dairesi'ne aittir. Yukarıdaki yasal düzenleme de dikkate alındığında dosyanın görevli Yargıtay 8. Hukuk Dairesi'ne GÖNDERİLMESİNE, 16/12/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık,vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6100 sayılı Kanun'un 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 5737 sayılı Kanun'un 3, 6, 7 ve 75 inci maddeleri, Vakıflar Yönetmeliğinin 23, 28, 53 ve 55 inci maddeleri, 24.02.1943 tarihli ve 1942/27 Esas, 1943/11 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı. 3. Değerlendirme 1....
B)DAVALININ CEVABININ ÖZETİ: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, davacıların Mehmet Memiş Ağa Bin El-Hac Ahmet Vakfı' nın vakıf evladı olduğunun tesipiti ve vakıf evladı olarak yazılmaları ile dava tarihinden itibaren gelir fazlasından istifade hakkının tanınması talep edilmiş olduğunu, davacıların T10 mülhak vakıf olduğunu belirtmiş iselerde davaya konu vakfın idarelerince yönetilen mazbut bir vakıf olduğunu, vakıf kayıtlarında arşivinde yapılan araştırmaya göre, Mehmet Memiş Ağa İbn-i El-Hac Ahmet (Hacı T10 ait 1221 H.(1806 M) tarihli vakfiye, 1229 H. (1814 M) ve 1247 H. (1832 M) tarihli zeyl vakfiyelerinin bulunduğunun görülmüş olduğunu, 1247 tarihli zeyl vakfiyede galle fazlasına ilişkin hükümlerin, hayatta oldukça vakıfın kendisine, vakıfın vefatından sonra galle fazlası 7 hisseye ayrılıp vakıfın kızları Hatice ve Nefise ve Servet ve Lebabe ve Zübeyde' ye birer hisse verilmesi, daha önce ölen oğlu Halil Bey' in oğlu Memiş Ağa' ya bir hisse verilmesi, Halil Bey' in vefatından sonra...
B)DAVALININ CEVABININ ÖZETİ: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, Nasuh Bey Bin Ali Vakfının mazbut bir vakıf olup müvekkili idare tarafından idare ve temsil edildiğini, galleye müstahak vakıf evladı bulunduğunun tespiti istemli davalarda vakfiyelerde yer alan hüküm ve şartların ne olduğunun tespitinin büyük önem taşıdığını, davacının sadece vakıf evladı olması eğer vakfiyede bu yönde bir şart yok ise galleye müstahak oldukları anlamına gelmediğini, davacıların dava konusu vakfın soyundan geldiğini veraset ilamları, nüfus kayıtları, vakfiye, mahkeme ilamları ile bilirkişi incelemesi ile kanıtlamaları gerektiğini, bunun yanında tertibi olarak da bilinen vakıf gelir fazlasının her batında vakıf evlatları arasında nasıl dağıtılacağının bir batında vakıf gelir fazlasından yararlanan hayatta iken alt batında bulunan evlatlara gelir dağıtılıp dağıtılmayacağının dava konusu vakfın vakfiyesinde intifa şartı bulunup bulunmadığı hususlarının bilirkişi incelemesi ile ayrıntılı şekilde araştırılıp...
Vakıfların yıllık gayrisafi gelir tahsilatından %20 oranında yönetim ve temsil gideri karşılığı alınarak Vakıflar Genel Müdürlüğü bütçesine gelir yazılır.Bu vakıfların gerçekleşen yıllık gayrisafi gelir tahsilatından, vakıf için yapılan giderler ve vakfiye şartı gereği yapılan her türlü harcamalar çıkarıldıktan sonra vakıf evlatlarına veya ilgililerine ödenecek intifa hakkı belirlenir....
Dava, ...... gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak ...... evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 5737 sayılı ...... Yasası’nın 3. maddesine göre mazbut ......, bu kanun uyarınca Genel Müdürlükçe (...) yönetilecek ve temsil edilecek ...... ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve 2762 sayılı ...... Kanunu gereğince ...... Genel Müdürlüğünce yönetilen ...... olarak tanımlanmıştır. ...... Kanunu ve ...... Yönetmeliğine göre, mazbut ve mülhak ......da vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle ...... gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, ......da evladiye davaları, ...... evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı ve kamu düzeni yönünden resen yapılmıştır. Bilindiği üzere 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliği'ne göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 5737 ... Vakıflar Kanunu'nun (5737 ... Kanun) 3, 6, 7 ve 75 inci maddeleri, 24.02.1943 tarihli ve 1942/27 Esas, 1943/11 Karar ... Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Vakıflar Yönetmeliğinin 23, 28, 53 ve 55 inci maddeleri. 3. Değerlendirme 1. Davacı ... yönünden; UYAP ortamında temin edilen nüfus kaydına göre dava devam ederken 09.11.2021 tarihinde vefat etmiştir. Her dava, açıldığı tarihteki maddi vakıalara göre değerlendirilir. Ancak yargılama sırasında davanın konusuz kalması halinde İlk Derece Mahkemesince dava konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi KARAR Dava, Vakıflar Hukukundan kaynaklanan uyuşmazlığa istemine ilişkindir. 04.12.2014 gün ve 6572 Sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 27.maddesi ile 2797 sayılı Yargıtay Yasasının 14.maddesinde yapılan değişikliğe göre; Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 12.02.2016 tarih ve 2016/1 sayılı kararı uyarınca 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 101 vd maddeleri kapsamında kalan vakıfların kuruluş ve tescil işlemleri, vakıf senedinin düzenlenmesi ve değiştirilmesi, vakfın teşkilatı (örgütü), denetimi, yöneticilerin azli, vakıf yönetiminin amacının ve mallarının değiştirilmesi, vakfın sona ermesi ve tasfiyesi; ayrıca, Osmanlı döneminde kurulan ve 5737 sayılı Vakıflar Yasasına tabi olan vakıflarda, vakfiye şartı gereği vakıf evladı veya ilgilisi olduğunun ya da tevliyete hak kazandığının tespiti ile vakfın gelir fazlasından yararlanma (intifa) haklarıyla...
