Vakıf hukukunda aslolan, kurucu iradenin yani vakfedenin başvurusu üzerine mahkemece tesciline karar verilen vakıf senedinin kurucular ile daha sonraki yöneticileri ve ilgilileri de bağlayan hükümlerinin korunması ve mümkün olduğunca devamının sağlanması olup; gerek 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 112. ve gerekse Türk Medeni Kanunu Hükümlerine Göre Kurulan ... Hakkında Tüzüğün 25. maddelerinde senedin değiştirilmesi ağır koşulların oluşmasına bağlı tutularak sık sık senet değişikliği yapılması önlenmek istenilmiştir. Somut olayda; davacı vakfın idare heyetinin yukarıda açıklandığı şekilde oluşacağı belirlenmiş iken, kurucu iradeye aykırı olarak idare heyeti üye sayısının artırılması ve vakıf senedinde öngörülenlerin dışındaki kişilerin vakıf idare heyetine girmesini sağlayacak şekilde ve bu değişikliği gerektirecek nitelikte yukarıda sözü edilen Kanunda ve Tüzükte açıklanan hususlar gerçekleşmeden hazırlanan değişiklik senedinin tesciline karar verilmesi doğru görülmemiştir....

Dava konusu vakıf, anılan yasanın yürürlük tarihinden önce kurulduğu cihetle, kuruluş senedindeki adını kullanma hakkının saklı olduğunun kabulü gerekir. Oysa kurucu irade, vakfın adını “Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı" olarak belirlemiştir. 5072 Sayılı Yasaya 5234 sayılı Yasayla eklenen geçici 2.madde hükmü de bu amaçla düzenlenmiş bulunmaktadır. Açıklanan tüm bu nedenlerle vakıf senedinin 1. ve 4. maddelerinde yapılan sözkonusu değişikliklerin tescili, 3-4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 106. maddesinde, vakıf senedinde vakfın yerleşim yerinin gösterileceği hükme bağlandığı ve mevcut senedin 4. maddesinde açık adresi yazılı olduğu halde, tescili istenilen değişiklik senedinde vakıf merkezinin sadece "Adana" olduğunun belirtilmesi ile yetinilmesi, 4-Tesciline karar verilen değişiklik senedini düzenleyen noterin adı ile değişiklik senedinin tarih ve yevmiye numarasının kararın hüküm fıkrasında gösterilmemesi, Doğru görülmemiştir....

Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1-Vakıf senedinin vakfın amacını açıklayan 3. maddesinin, 3294 sayılı Kanuna uygun olarak "Bu vakfın amacı, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu'nun amaç ve kapsamına giren faaliyet ve çalışmalar yapmak, diğer kanun ve bu doğrultuda düzenlenmiş mevzuatla vakıflara açıkça tevdi edilmiş görevleri ifa etmektir” şeklinde düzenlenmesi gerekirken bu hususlara dikkat edilmeden hazırlanan değişikliğin tesciline karar verilmesi, 2-Kabule göre de; Düzenleme şeklindeki noter tadil senedinde vakfın sadece değiştirilmesi istenilen madde metinlerinin değiştirilmiş yeni hallerine yer verilmesi gerekirken, gerekli olmadığı halde vakıf senedinin hem değiştirilmesi istenilen madde metinlerinin eski hem de yeni hallerine birlikte yer verilmesi, 3-3294 sayılı Yasa'nın 5263 sayılı Yasa ile değişik 9. maddesinin (c) bendinde, sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları yapacakları tüm muameleler dolayısıyla her türlü harçtan muaf tutulmuş...

Vakıf senedinin değiştirilmesi için yetkili kuruldan karar alındıktan sonra noterde düzenleme yapılıp dava açılması üzerine, görüşü istenen... Müdürlüğü değişiklik senedinin bazı maddelerinde düzeltme yapılmasını istemesi karşısında Mahkemece re'sen düzeltilerek tesciline karar verilmesi, Mahkemece yapılacak iş, ilk senet değişikliğinde olduğu gibi... Müdürlüğü'nün isteği doğrultusunda vakfın yetkili kurulllarından usulüne uygun karar alınıp noterde hazırlanacak değişiklik senedinin Vakıflar mevzuatına aykırı olmadığı takdirde tesciline karar vermek olmalıdır. 2-Yargıtayın yerleşmiş uygulamalarına göre, Vakıf hukukunda aslolan kurucu iradenin çok önemli bir sebep bulunmadığı takdirde olduğu gibi korunması yani vakfedenin arzusuna ve iradesine aykırı düşecek şekilde değişiklik yapılmaması gerekir. Eğer durum ve şartlardaki değişmeler vakıf senedindeki değişikliği zorunlu hale getiriyor ise, vakfedenin amacına ve iradesine açıkça ters düşmeyecek şekilde değişiklik mümkündür....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Vakıf Senedi Değişikliğinin Tescili Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün ... Teftiş Makamı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Dava dilekçesinde, ... senedinde yapılan değişikliğin tesciline karar verilmesi istenilmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 102. maddesinde “Vakıf kurma iradesi, resmî senetle veya ölüme bağlı tasarrufla açıklanır. Vakıf, yerleşim yeri mahkemesi nezdinde tutulan sicile tescil ile tüzel kişilik kazanır.” hükmü yer almaktadır. 1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun 89.maddesinde ise vakıf senedinin düzenleme şeklinde yapılması gerektiği belirtilmiştir....

Genel Müdürlüğünün görüş yazısına karşı sunmuş olduğu beyan dilekçesinde: verilen olumsuz görüşü kabul etmediklerini, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının yazısı doğrultusunda vakıf senedinde değişikliğine gidildiğini, ayrıca vakfın amacı yönünden vakıf senedi incelendiğinde vakfın gayesinin hiç bir şekilde kısıtlamaya yer verilmeden düzenlendiğini, vakıf senedinin vakfın değiştirilmek istenen gaye ve amacına uygun maddeleri ihtiva ettiğini, vakfın toplumun geneline hizmet sunmasında bir engel bulunmadığı, faaliyet raporları incelendiğinde bunu yerine getirdiğinin anlaşıldığını, Maliye Bakanlığı'nın bu konudaki görüşü üzerine, vakfın gayesinin değiştirilmesi hâlinde genel amaca uygun hizmet edeceği gerekçesiyle amaç değişikliğinin yasaya uygun bulunduğunu beyan etmiştir. Mahkeme Kararı: 7. ......

KARAR Dava dilekçesinde, ....Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Vakfına ait vakıf senedinde yapılan değişikliğin tescili istenmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi üzerine; hüküm, ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; vakıf senedinde yapılan değişiklikler hakkında Türk Medeni Kanununun 112-113 ve Vakıflar Yönetmeliğinin 14. maddeleri gereğince Vakıflar Genel Müdürlüğünün görüşünün alındığı ancak belirtilen hatalar düzeltilmeden değişikliğin tesciline karar verildiği anlaşılmaktadır. 1-Vakfın sadece değiştirilmesi istenilen maddeler dışında gerekli olmadığı halde vakıf senedinin tamamının yeniden düzenleme şeklinde noterden hazırlanması bu düzenleme yapılırken de maddi hatalar yapılması ve gerek olmadığı halde kurucu iradeye aykırı olacak şekilde vakfın malvarlığını düzenleyen 4. maddede değişiklik yapılması, 2-Vakıf senedinin 1.maddesinde vakfın adının "....İlçesi Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı" yerine "......

Ancak; 1-a)Vakıf senedinin vakfın amacını açıklayan 3. maddesinin, 3294 sayılı Kanuna uygun olarak "Bu vakfın amacı, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu'nun amaç ve kapsamına giren faaliyet ve çalışmalar yapmak, diğer kanun ve bu doğrultuda düzenlenmiş mevzuatla vakıflara açıkça tevdi edilmiş görevleri ifa etmektir" b)Vakıf senedinin 9. maddesinin ise yine 3294 Sayılı Kanuna uygun olarak “Vakfın mütevelli heyeti, 3294 sayılı Kanunun 7 nci maddesinde belirtilen kişilerden oluşur.” Şeklinde düzenlenmesi gerekirken bu hususlara dikkat edilmeden hazırlanan değişikliğin tesciline karar verilmesi, 2-Kabule göre de; vakfın sadece değiştirilmesi istenilen maddeler dışında gerekli olmadığı halde vakıf senedinin tamamının yeniden düzenleme şeklinde noterden düzenlenmiş olması, bu düzenleme yapılırken maddi hatalar yapılması ve gerek olmadığı halde kurucu iradeye aykırı olacak şekilde vakfın malvarlığını düzenleyen 4. maddede değişiklik yapılması, Doğru görülmemiştir....

Ancak; davacı vekili vakıf senedinin tescili istemi ile dava açmış olup yarglama sırasında ...'nün görüşü doğrultusunda bazı maddelerin değiştirilmesi için senet yapıldığı halde, mahkemenin hüküm fıkrasında sadece vakıf kuruluş senedinin tesciline karar verilmesi doğru değil ise de; bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, mahkemenin gerekçeli kararının hüküm fıkrasının bir numaralı bendinin ikinci parağrafının ikinci satırındaki “senedi'nin” sözcüğünden sonra gelmek üzere “ve ... 36. Noterleği'nin 25.02.2015 tarih 0611 yevmiye numarası ile düzenlenen vakıf resmi senedinin tadiline ilişkin senedin” ibaresi yazılmak suretiyle hükmün düzeltilmesine ve DÜZELTİLMİŞ ŞEKLİ İLE ONANMASINA, taraflarca HUMK'nun 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 08.06.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

Ancak; Vakıflar gerçek veya tüzel kişilerin yeterli mal ve hakları belirli ve sürekli bir amaca özgülenmeleri ile oluşan tüzel kişiliğe sahip mal toplulukları olup bu tanıma göre, önemli olan vakfın amacının gerçekleştirmesi, dolayısıyla özgülenen mal ve hakların amacın gerçekleşmesi için yapılacak iş ve işlemlere harcanması olduğundan; vakıf senedinin 26. maddesinde, elde edilen vakıf gelirinin %80'inin (4/5'inin) maddede gösterilen vakfın amaçlarına özgülenmesi ve harcanması öngörülmüş iken, yeni senette bu oranın (2/3) şeklinde değiştirilmesi ve bunun tescili sonucunda vakıf amaçlarını gerçekleştirmek için öngörülen nakit miktarında azalmaya sebebiyet verilmesi, haklı sebeplerin varlığı gösterilmeden 8. maddede genel kurulun oluşumunun değiştirilmesi, 10. maddede, genel kurulun görev ve yetkilerinin sınırlandırılması suretiyle haklı sebeplerin varlığı halinde vakıf senedi değişikliklerinin yapılması yetkisinin kaldırılması ve böylece kurucu iradeye aykırı davranılması doğru görülmemiştir...