(Günay, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara, 2013, s.942.) 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42 nci maddesine göre ise “Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister. İşveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren de Bakanlığa başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini isteyebilir....
çağrının İşkur'a yapıldığını, toplu görüşme çağrısına işverenden herhangi bir cevap gelmediğinden görevli makam olan İŞKUR tarafından "15/07/2015 tarihinde davalı işverenin toplantıya çağrıldığı ancak bu toplantıya da işverenin katılmadığı, işverenin bu toplantıya da iştirak etmemesi nedeniyle tutanak tutulduğunu, atanan resmi arabulucunun daveti üzerine yapılan görüşmeler sonucunda anlaşma sağlanamadığını ve TİS imzalanamadığını, bu bildirim üzerine 6356 sayılı yasanın 50.maddesi gereğince müvekkil sendikanın grev kararı aldığını, bakanlık gerek çalışan gerekse Çelik-iş sendikasının üye sayısının hatalı olarak tespit edildiğini, davalı bakanlığın davalı işyerinde yine davalı Çelik-iş Sendikasına vermiş olduğu 28/11/2016 tarihli çoğunluk tespiti kararının yok hükmünde olduğunun tespitine, aksi takdirde söz konusu tespiti iptalini istediği anlaşıldı....
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 2822 sayılı Kanun’un 12. maddesinin 1. fıkrasında, “Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nun 12’nci maddesinin 1’inci fıkrasında, “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde onunun (tarım ve ormancılık, avcılık ve balıkçılık işkolu hariç) üyesi bulunduğu işçi sendikası, toplu işsözleşmesinin kapsamına girecek işyeri veya işyerlerinin her birinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının kendi üyesi bulunması halinde bu işyeri veya işyerleri için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir. İşletme sözleşmeleri için işyerleri bir bütün olarak nazara alınır ve yarıdan fazla çoğunluk buna göre hesaplanır…” hükmüne yer verilmiştir....
Sendikası vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Sendikanın toplu ... sözleşmesi yapabilmek için davalı Şirketin işyerinde çoğunluk tespiti talebinde bulunduğunu, ... Çalışma Genel Müdürlüğünün 07.05.2019 tarih ve 1169466 sayılı yazısı ile 19.04.2019 başvuru tarihinde davacıya ait işyerinde çalışan işçi sayısının 45 olduğu, Lastik ......
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı T.C T5 T3 İş Sendikası tarafından 04/09/2018 tarihinde gerçekleştirilen yetki tespiti talebi üzerine Bakanlık tarafından inceleme yapıldığını, sendika'nın işletmede toplu iş sözleşmesi yapmak için yasanın aradığı gerekli çoğunluğu sağladığı yönünde hatalı bir tespit yapıldığını, 04.09.2018 tarihinde toplam 1375 işçi çlaıştığının belirlendiğini, başvuru tarihi itibariyle bu iş yerlerinde toplam işçi sayısının 1423 olduğunu, buna göre başvuruda bulunan sendikanın çoğunluk tespiti için yeter sayısının 570 olması gerektiğini belirtilerek çoğunluk tespiti ve yetki itirazında bulunmuşlardır....
Davalı Koop-İş Sendikası vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın süresinde açılmadığını, yetki tespiti talep edilen iş yerinde 15.07.2019- 14.07.2021 yürürlük tarihli toplu iş sözleşmesi imzalandığını, TİS'in bitim tarihinden 120 gün öncesinde yetki tespiti talebinde bulunulduğundan talebin reddine karar verildiğini, yapılan işlemin yerinde olduğunu, yetki tespiti talep edilen Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün tüzel kişiliği ve ayı bütçesi olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ Mahkemece; yetki tespiti talep edilen iş yerinde 15.07.2019- 14.07.2021 yürürlük tarihli toplu iş sözleşmesi imzalandığını, TİS'in bitim tarihinden 120 gün öncesinde yetki tespiti talebinde bulunulduğundan bakanlığın işleminin yerinde olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir....
Davalı Koop-İş Sendikası vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın süresinde açılmadığını, yetki tespiti talep edilen iş yerinde 15.07.2019- 14.07.2021 yürürlük tarihli toplu iş sözleşmesi imzalandığını, TİS'in bitim tarihinden 120 gün öncesinde yetki tespiti talebinde bulunulduğundan talebin reddine karar verildiğini, yapılan işlemin yerinde olduğunu, yetki tespiti talep edilen Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün tüzel kişiliği ve ayı bütçesi olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ Mahkemece; yetki tespiti talep edilen iş yerinde 15.07.2019- 14.07.2021 yürürlük tarihli toplu iş sözleşmesi imzalandığını, TİS'in bitim tarihinden 120 gün öncesinde yetki tespiti talebinde bulunulduğundan bakanlığın işleminin yerinde olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir....
Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un 2/1- c maddesine göre görevli makam; işyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'nü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'nün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'nü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'nün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlıktır. Yetki tespiti ve yetki itirazı konusu 6356 sayılı Kanun'un, “Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması” başlıklı sekizinci bölümünde düzenlenmiştir. Yukarıda belirtilen kanuni düzenleme karşısında, yetki tespitinin iptaline ilişkin açılacak davaların görevli makamın bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerekir....
Toplu iş hukukunda bir toplu iş sözleşmesi ünitesi olan işletmeden söz edebilmek için kural olarak aynı işverene ait, aynı işkolunda yer alan işyerlerinin bulunması gereklidir. İşverenin işletme kapsamındaki işyerleri için ancak tek bir toplu iş sözleşmesi yapılabilir. Bu toplu iş sözleşmesi ise işletme toplu iş sözleşmesidir. Bu kural kamu düzenine ilişkin olup resen gözetilmelidir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda;" SGK Bulancak Sosyal Güvenlik Merkezince gönderilen dönem bordrosunun tetkikinden, davacı şirkete ait 1024189.28 sicil no.lu işyerinde 2012 yılı 2. ayında 19 işçinin çalıştığı tespit edilmiştir....
E) Gerekçe: 6356 sayılı Kanun’un 34. maddesinin 2. fıkrasında, “Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir.” denilirken 4. fıkrasında ise, “İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede onbeş gün içinde karara bağlanır. Kararın temyizi hâlinde Yargıtay onbeş gün içinde kesin olarak karar verir.” düzenlemesi getirilmiştir. Toplu iş hukukunda bir toplu iş sözleşmesi ünitesi olan işletmeden söz edebilmek için kural olarak aynı işverene ait, aynı işkolunda yer alan işyerlerinin bulunması gereklidir. İşverenin işletme kapsamındaki işyerleri için ancak tek bir toplu iş sözleşmesi yapılabilir. Bu toplu iş sözleşmesi ise işletme toplu iş sözleşmesidir....
