Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir (GÜNAY, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, ... 2013, s.942). 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42 nci maddesi ise; “(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
Yetki belgesi almak üzere başvuran ve yetki belgesi alan işçi sendikasının yetkisinin daha sonra yayınlanacak istatistikler etkilemez." denilmektedir. İşletme Toplu İş Sözleşmeleri için işyerleri bir bütün olarak alınır ve %40 çoğunluk buna göre tespit edilir, işyerlerinde ise çalışan işçilerinin yarıdan fazlasının sendika üyesi olması aranmakta olup, işletmede ise %40 aranmaktadır. 6356 Sayılı Kanunun 34. maddesinde bir toplu iş sözleşmesi aynı iş kolunda bir veya birden çok iş yerini kapsayabilir, bir gerçek veya tüzel kişiye bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı iş kolunda birden çok iş yerinin bulunduğu işyerlerinde toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir....
22.09.2020 tarihli ve 2158036 sayılı ... lehine verilen olumlu yetki tespitinin iptaline, Bakanlığın 22.09.2020 tarihli ve 2158063 sayılı müvekkili Sendika aleyhine verilen olumsuz yetki tespitinin iptaline, dava konusu tespite konu olan üç farklı hukuki özelliğe sahip 7 farklı tüzel kişilik işletmesi için ayrı ayrı yetki tespiti yapılması gerektiğinin tespitine, müvekkili Sendikanın 04.11.2019 başvuru tarihi itibarıyla ayrı ayrı yetki tespit başvurusunda bulunduğu İSPARK AŞ ile KÜLTÜR AŞ işletmelerinde çoğunluğa sahip olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir. 9....
İlk Derece Mahkemesince; "Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun ''Yetki'' başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre; Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir. Zikredilen kanunun ''Yetki Tespiti İçin Başvuru'' başlıklı 42. maddesine göre ise, toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister. İşveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren de Bakanlığa başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini isteyebilir....
aynı işkolundaki birden çok işyerini kapsayan sözleşme, işletme toplu iş sözleşmesi olarak ifade edilmektedir." 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Madde 41 / 1- 2 "Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması halinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir....
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Mahkemece, davanın kabulü ile yetki tespitinin iptaline karar verilmiştir. Temyiz: Mahkeme kararına karşı davalılar temyiz yoluna başvurmuştur. Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Yukarıdaki hükmün yollamada bulunduğu aynı Kanun'un 2. maddesinin 1. fıkrasının “c” bendinde de Görevli Makamın; “İşyeri Toplu İş Sözleşmesi için işyerinin, işletme Toplu İş Sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup Toplu İş Sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlığı” ifade edeceği belirtilmiştir. Bakanlık davalı sendikanın işletme düzeyinde toplu iş sözleşmesi yapmaya yeter çoğunluğa sahip olduğunu tespit etmiştir. Davacının olumlu yetki tespitine itiraz davasını ... İş Mahkemesi’nde açtığı ancak davacının işletme merkezinin ... Mah. ... Cad. ... Sok. No:17 K.1/1 .../...’da olduğu, merkezin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nün ......
İlgili Hukuk 1. 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın (Anayasa) “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” kenar başlıklı 53 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir: “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 2. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” kenar başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrası da şöyledir: “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 3. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” kenar başlıklı 42 nci maddesi ise şöyledir: “(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; T3 Çalışma Genel Müdürlüğü'nün 19.07.2019 tarihli yetki tespit yazısına itiraz ederek, yasanın aradığı gerekli çoğunluğu sağladığı bildirilen TEZ KOOP-İŞ Sendikası yönünden toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi şartlarının oluşmadığını, müvekkilİ şirket açısından herhangi bir işkolu tespiti yapılmadığını, yetki tespit yazısında 10 nolu işkolu tespitinin hatalı olduğunu, davalı Bakanlığın olumlu tespit yazısıyla müvekkilleri işyerinin işletme niteliğinde olduğu kabul edilerek üye çoğunluğun belirlendiğini, ancak müvekkilleri şirket tek bir işyeri ve bu işverene bağlı yer bulunduğundan işletme toplu iş sözleşmesi yetki şartlarının oluşmadığını, müvekkili şirketin tüm idari iş ve işlemlerini Merdivenköy Mahallesi adresinde bulunan merkezden yaptığını, Tez koop-iş Sendikasına üye çalışan sayısının üye kayıt fişleri T3 Kurumu hizmet listeleri celp edilerek tespitin gerektiğini, Bakanlık olumlu tespit kararının iptalini ve anılan kararda belirtilen işkolu...
Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53. maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
